وجوب کفائی

[ویکی فقه] وجوب منجّز در حق مکلّف در صورت عدم امتثال سایر مکلّفان را وجوب کفایی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
وجوب کفایی، مقابل وجوب عینی، وجوبی است که به عموم مکلفین تعلق گرفته است، اما اگر عده ای بر انجام آن اقدام کنند از بقیه ساقط می شود؛ برای مثال، نجات انسان غریق، بر همه حاضرانِ در صحنه واجب است، اما اقدام یکی از آن ها، تکلیف را از دیگران ساقط می کند.
نکته
بر مبنای مرکب بودن احکام تکلیفیه، منع از ترک، داخل در حقیقت وجوب، فصل و مقوم آن است، و بنا بر بساطت وجوب نیز، منع از ترک، لازمه جدا ناشدنی و عقلی وجوب است؛ حال این اشکال پیش می آید که واجب کفایی اگر واجب است چگونه ترک آن برای بقیه جایز می باشد و اگر ترک آن جایز است چگونه به آن واجب گفته می شود. پاسخ هایی برای حل این اشکال بیان شده است، از جمله:۱. در واجبات کفایی همگان مکلف نیستند، بلکه تکلیف بر عهده یکی از مکلفان می باشد، که نه در نزد خدا و نه در نزد ما معین نیست، اگر چه خداوند، به آن عالم است. ۲. مکلف در واقع یک نفر است که در نزد خدا معین می باشد، ولی برای ما مجهول است و وقتی تکلیف را انجام داد برای ما هم مشخص می شود. ۳. همه مکلف هستند ولی غرض مولا فقط حاصل شدن آن امر است و وقتی حاصل شد تکلیف از همه برداشته می شود.