[ویکی فقه] از جمله آرای فقهی متمایز سید یزدی ، وجوب وفا به شروط و تعهدات ابتدایی است.
بخشی از روابط اجتماعی بر اساس تعهدات انسان ها سامان می گیرد. برخی از این عهد و پیمان ها به صورت مستقل و ابتدایی است؛ و برخی دیگر، در ضمن عهد و قراردادهای پذیرفته شده است. پایبندی به این پیمان ها نقش بسزایی در رشد و بالندگی و امنیت اجتماعی مردم دارد. میزان اعتبار آن ها به قوانین فرادستی بستگی دارد که از آن ها حمایت می کند. خوشبختانه در فقه ما از هر دو گونه تعهدات ، سخن به میان آمده است؛ نسبت به تعهدات غیرمستقل، بسیطتر، دقیق تر و همه جانبه تر پرداخته شده است؛ ولی درباره پیمان های مستقل مانند نذر ، عهد ، یمین ، و وعده نیز مطالب فراوانی دیده می شود. تنها آن دسته از تعهدات ابتدایی که در این قالب های متعارف در نمی آید و آن را شرط ابتدایی خوانده اند، کمتر سخن گفته شده است و یا آن گونه که شایسته است، بررسی نشده است و در نهایت پایبندی به آن ها لازم به شمار نیامده است. سید یزدی صاحب » عروة الوثقی « از معدود فقیهانی است که شرط ابتدایی را همانند دیگر تعهدات، معتبر شمرده و پایبندی به آن را لازم دانسته است. مقاله حاضر در پی بررسی این دیدگاه است.
کلیدواژه ها
شرط ابتدایی ، شرط ضمنی ، عقد ، وعده .
اهمیت بحث
از جمله آرای فقهی متمایز سید یزدی، وجوب وفا به شروط و تعهدات ابتدایی است؛ نظریه ای که می تواند تأثیر فراوانی در حوزه مسائل فردی و اجتماعی داشته باشد. امروزه بسیاری از تعهدات فردی و اجتماعی به صرف این که در ضمن عقدی از عقود معتبر قرار نگرفته اند، اعتبار خود را از دست می دهند؛ و کسانی که خود را ذی حق می دانستند، از دستیابی به حق خویش محروم می مانند. همچنین کم نیستند شرکت ها و مؤسسات اقتصادی که با تعهدات فریبنده خود، سرمایه هایی را جذب کرده اند ولی به تعهدات خود عمل ننموده اند، و چون این تعهدات در ضمن قرارداد معتبری نبوده است، به بی اعتباری آن حکم می شود و راه پی گیری حقوقی را بر صاحبان حق دشوار می سازد. در حوزه مسائل سیاسی اجتماعی، این معضل جدّی تر است. به هنگام هر انتخابی، به ویژه انتخابات مهم، به مردم تعهدات فراوانی داده می شود و شرط و شروطی برای جلب آرای مردم بیان می شود که متأسفانه پس از انتخابات، بسیاری از این تعهدات فراموش می شود؛ و چون این تعهدات، ابتدایی است و تعهدات ابتدایی لازم الوفا نیست، شأنیت بازخواست و پی گیری را هم ندارد. در نتیجه جوّ بی اعتمادی در جامعه به وجود می آید و باورهای دینی مردم نیز از تأثیر سوء این بی اعتمادی ها و بی اعتباری ها برکنار نمی ماند. بنابراین، اگر این نظریه فقهی، استوار شود و مبنای عمل قرار گیرد، بسیاری از رفتارهای فردی و اجتماعی سامان می یابد.
موضوع بحث
...
بخشی از روابط اجتماعی بر اساس تعهدات انسان ها سامان می گیرد. برخی از این عهد و پیمان ها به صورت مستقل و ابتدایی است؛ و برخی دیگر، در ضمن عهد و قراردادهای پذیرفته شده است. پایبندی به این پیمان ها نقش بسزایی در رشد و بالندگی و امنیت اجتماعی مردم دارد. میزان اعتبار آن ها به قوانین فرادستی بستگی دارد که از آن ها حمایت می کند. خوشبختانه در فقه ما از هر دو گونه تعهدات ، سخن به میان آمده است؛ نسبت به تعهدات غیرمستقل، بسیطتر، دقیق تر و همه جانبه تر پرداخته شده است؛ ولی درباره پیمان های مستقل مانند نذر ، عهد ، یمین ، و وعده نیز مطالب فراوانی دیده می شود. تنها آن دسته از تعهدات ابتدایی که در این قالب های متعارف در نمی آید و آن را شرط ابتدایی خوانده اند، کمتر سخن گفته شده است و یا آن گونه که شایسته است، بررسی نشده است و در نهایت پایبندی به آن ها لازم به شمار نیامده است. سید یزدی صاحب » عروة الوثقی « از معدود فقیهانی است که شرط ابتدایی را همانند دیگر تعهدات، معتبر شمرده و پایبندی به آن را لازم دانسته است. مقاله حاضر در پی بررسی این دیدگاه است.
کلیدواژه ها
شرط ابتدایی ، شرط ضمنی ، عقد ، وعده .
اهمیت بحث
از جمله آرای فقهی متمایز سید یزدی، وجوب وفا به شروط و تعهدات ابتدایی است؛ نظریه ای که می تواند تأثیر فراوانی در حوزه مسائل فردی و اجتماعی داشته باشد. امروزه بسیاری از تعهدات فردی و اجتماعی به صرف این که در ضمن عقدی از عقود معتبر قرار نگرفته اند، اعتبار خود را از دست می دهند؛ و کسانی که خود را ذی حق می دانستند، از دستیابی به حق خویش محروم می مانند. همچنین کم نیستند شرکت ها و مؤسسات اقتصادی که با تعهدات فریبنده خود، سرمایه هایی را جذب کرده اند ولی به تعهدات خود عمل ننموده اند، و چون این تعهدات در ضمن قرارداد معتبری نبوده است، به بی اعتباری آن حکم می شود و راه پی گیری حقوقی را بر صاحبان حق دشوار می سازد. در حوزه مسائل سیاسی اجتماعی، این معضل جدّی تر است. به هنگام هر انتخابی، به ویژه انتخابات مهم، به مردم تعهدات فراوانی داده می شود و شرط و شروطی برای جلب آرای مردم بیان می شود که متأسفانه پس از انتخابات، بسیاری از این تعهدات فراموش می شود؛ و چون این تعهدات، ابتدایی است و تعهدات ابتدایی لازم الوفا نیست، شأنیت بازخواست و پی گیری را هم ندارد. در نتیجه جوّ بی اعتمادی در جامعه به وجود می آید و باورهای دینی مردم نیز از تأثیر سوء این بی اعتمادی ها و بی اعتباری ها برکنار نمی ماند. بنابراین، اگر این نظریه فقهی، استوار شود و مبنای عمل قرار گیرد، بسیاری از رفتارهای فردی و اجتماعی سامان می یابد.
موضوع بحث
...
wikifeqh: وجوب_وفا_به_تعهدات