واکنش تراکمی

واکنش های تراکمی دسته ای از واکنش های آلی هستند که در آن دویاچند مولکول کوچک باهم ترکیب شده و مولکول بزرگتر ایجاد می کنند برعکس این واکنش هنگامی که در واکنش آب مصرف شود آن را هیدرولیز می نامند. اکثر واکنش های پلیمریزاسیون از واکنش های آلی به دست می آیند. این واکنش ها به دو دسته پلیمریزاسیون اضافی و پلیمریزاسیون گام به گام تقسیم می شوند. عمده ترین مواد پلیمری تولیدی در صنعت پتروشیمی شامل پلی اتیلن، پلی اتیلن ترفتالات، پلی پروپیلن، پلی وینیل کلراید، پلی استایرن، اکریلونیتریل و بوتادین استایرن هستند. هر یک از مواد نامبرده در فوق، خواص ویژه ای داشته و در یکی از صنایع لاستیک یا پلاستیک کاربرد دارند. به عنوان مثال، پلیمر پلی اتیلن برای ساخت انواع لوله پلی اتیلن و اتصالات به کار می رود و یا از پلی اتیلن ترفتالات برای سیستم های تزریق پلاستیک استفاده می شودو این مواد بوسیله واکنش های تراکمی به دست می آیند. [ ۱]
پلیمریزاسیون تراکمی  : پلیمرهای تراکمی اصطلاحی است که برای اولین بار توسط کاروترز هنگام تهیه پلی آمیدها و پلی استرها مطرح شد. زمانی که او می خواست بین این دسته از پلیمرها و پلیمرهای وینیلی ساخته شده از واکنش های افزایشی تمایز قائل شود. تشکیل پلی استرها با وزن مولکولی پایین به وسیله تراکم اتیلن گلیکول و سوکسینیک اسید در سال 1863 و سنتز پلیمرهای آمینو کاپروئیک اسید با وزن مولکولی پایین در سال 1899 انجام گرفت. کارهای سیستماتیک کاروترز و همکاران در سال 1929 روی واکنش های پلی کندانسیون منجر به تولید پلیمرهایی با وزن مولکولی بالا . برای تولید مولکول های پلیمر به وسیله پلیمریزاسیون رشد - مرحله ای حضور مونومرهایی با گروه های عاملی که قادر به انجام واکنش باشند، ضروری است. در این نوع پلیمریزاسیون واحد تکرار شونده در پلیمر با مونومر متفاوت است واگر غلظت محصولات جانبی حاصل از واکنش تراکمی مانند آب زیاد شود، واکنش متوقف می شود و یا در جهت برگشت پیش می رود. معمولا با خارج کردن این محصولات جانبی از توقف واکنش یا پیشرفت در جهت عکس جلوگیری می کنند. از طرفی اگر مونومر بیش از دو محل برای انجام واکنش داشته باشد، پلیمرهای شبکه ای تولید می شوند. لازم به ذکر است که پلیمرهای تراکمی اغلب به وسیله تشکیل پیوند کربن - هیدروژن رشد می کنند [ ۲] پلی آمیدها پلیمرهایی از گروه ترموپلاستیک ها با پیوند آمیدی در ساختارشان هستند. اولین پلی آمید سنتزی پلی هگزا متیلن بود که در سال 1928 توسط کاروترز در شرکت دوپونت تولید و نایلون 66 نامگذاری شد. پلی کاپرولاکتام دومین پلی آمید سنتزی بود که توسط فاربن تهیه و نایلون 6 نامگذاری شد. پلی آمیدها بر اساس منشا تولید به دو دسته طبیعی مانند پروتئین و مصنوعی مانند نایلون طبقه بندی می شوند. از ویژگی های پلی آمید ها می توان به مقاومت در برابر حلال ها و مواد نفتی، مقاومت در برابر ساییدگی، استحکام و چقرمگی مطلوب، ضربه پذیری، انعطاف پذیری بالا و غیره اشاره کرد. با توجه به این خصوصیات، پلی آمیدها به طور گسترده در صنایع نساجی، بسته بندی ، حمل ونقل، تولید الیاف پلیمری ، تجهیزات پزشکی و. . . کاربرد دارند. پلی استرها پلیمرهایی با زنجیره هیدروکربنی حاوی اتصالات استری هستند. این دسته از پلیمرها از واحدهای مونومری اتیلن ترفتالات مشتق شده اند که از طریق پلیمریزاسیون تراکمی ترفتالیک اسید و اتیلن گلیکول سنتز می شوند. الیاف پلی استر اولین بار توسط کاروترز در سال 1928 کشف شد. اولین پلی استر کشف شده پلی اتیلن ترفتالات بود. از ویژگی های بارز پلی استرها می توان به مقاومت بالا در برابر حرارت و رطوبت اشاره کرد. مقاومت در برابر مواد شیمیایی و استحکام بالا از دیگر ویژگی های پلی استرها است. یکی از رایج ترین استفاده های پلی استر در بطری های پلاستیکی جهت نگهداری مایعات است. متداول ترین بطری هایی که امروزه به کار گرفته می شود پلی اتیلن ترفتالات است.