�جز � واژه ای است که برای استثا کردن و به معنی �به غیر از� به کار می رود؛ مانند: همه آمدند جز احمد. �مرا جز تو به عالم هیچکس نیست/ولی جانا به وصلت دسترس نیست� ( بیت از حسین خوارزمی ) ؛ اما �جزو� تغییر یافته واژه عربی جزء است و از نظر لغوی در فارسی معنای هر دو کلمه یکسان است. اغلب ویراستاران کلمه جزو را در متون به جزء تبدیل می کنند؛ ولی باید در نظر داشته باشیم، با آنکه این کلمات مشابه هستند؛ اما اهل زبان میان این دو کلمه تفاوت قائل می شوند و هر یک را در معنای خاصی به کار می برند؛ یعنی کلمه جزو معمولاً در معنای زیر مجموعه، ضمیمه یا اضافه شده به کار می رود و کلمه جزء به معنای پاره، بخش یا خرد و اندک است و در مقابل کل قرار می گیرد. به مثال های زیر دقت کنید:
... [مشاهده متن کامل]
ببر مازندران، جزو حیوانات در حال انقراض است. ( یعنی از حیوانات در حال انقراض است. )
امروزه سلامت مردم، جزو مسائل ضروری کشور است.
جزء ناشناخته ویروس کرونا کشف شد. ( یعنی بخش ناشناخته ویروس کشف شد. )
هوا از سه جزء اصلی تشکیل می شود که عبارت است از نیتروژن، اکسیژن و آرگون.
پس اگرچه این دو کلمه از نظر اهل زبان متفاوت و از نظر لغوی یکسان است؛ اما از نظر اغلب ویراستاران استفاده از جزء در متون رسمی، شیواتر است؛ خصوصاً اگر توجه کنیم که در فرهنگ های لغت، کلمه جزو به مدخل جزء ارجاع داده شده است. همچنین، در بیشتر مشتقاتِ این واژه مانند جزئیات یا جزئی همزه باقی مانده است.
نکته: باید توجه داشته باشید که نوشتن کلمات جزئیات و جزئی به صورت جزویات، جزییات و جزوی نادرست است.
آیا �جز� با �جزء� و �جزو� تفاوت دارد؟
بله! واژه �جُز� در فارسی به معنای �به غیر از� استفاده می شود و به کلی با �جزء� و �جزو� متفاوت است. به زعم رضا شکرالهی احتمال دارد این کلمه مخفّفِ �جدا از� باشد.
جز خوشبختی، هیچ چیزی را جدی نگیرید.
مرگ شادمانه، آلبر کامو
تمام لذات بیهوده هستند و بیهوده تر از همه آن ها، لذاتی است که با رنج به دست می آید و نتیجه ای جز رنج نصیبش نمی شود.
تلاش بیهوده عشق، ویلیام شکسپیر
در دوران پاندمی ویروس کرونا جز در موارد ضروری از خانه خارج نشوید.
... [مشاهده متن کامل]
ببر مازندران، جزو حیوانات در حال انقراض است. ( یعنی از حیوانات در حال انقراض است. )
امروزه سلامت مردم، جزو مسائل ضروری کشور است.
جزء ناشناخته ویروس کرونا کشف شد. ( یعنی بخش ناشناخته ویروس کشف شد. )
هوا از سه جزء اصلی تشکیل می شود که عبارت است از نیتروژن، اکسیژن و آرگون.
پس اگرچه این دو کلمه از نظر اهل زبان متفاوت و از نظر لغوی یکسان است؛ اما از نظر اغلب ویراستاران استفاده از جزء در متون رسمی، شیواتر است؛ خصوصاً اگر توجه کنیم که در فرهنگ های لغت، کلمه جزو به مدخل جزء ارجاع داده شده است. همچنین، در بیشتر مشتقاتِ این واژه مانند جزئیات یا جزئی همزه باقی مانده است.
نکته: باید توجه داشته باشید که نوشتن کلمات جزئیات و جزئی به صورت جزویات، جزییات و جزوی نادرست است.
آیا �جز� با �جزء� و �جزو� تفاوت دارد؟
بله! واژه �جُز� در فارسی به معنای �به غیر از� استفاده می شود و به کلی با �جزء� و �جزو� متفاوت است. به زعم رضا شکرالهی احتمال دارد این کلمه مخفّفِ �جدا از� باشد.
جز خوشبختی، هیچ چیزی را جدی نگیرید.
مرگ شادمانه، آلبر کامو
تمام لذات بیهوده هستند و بیهوده تر از همه آن ها، لذاتی است که با رنج به دست می آید و نتیجه ای جز رنج نصیبش نمی شود.
تلاش بیهوده عشق، ویلیام شکسپیر
در دوران پاندمی ویروس کرونا جز در موارد ضروری از خانه خارج نشوید.