واقعه مسجد گوهرشاد

رضاشاه که در سال ۱۳۱۳ خورشیدی، با هماهنگی نخست وزیرش محمدعلی فروغی، سفری چهل روزه به ترکیه داشت که پس از بازگشت به ایران، تصمیم به انجام رشته ای از امور گرفت تا ایران را همچو ترکیه، از آنچه «مظاهر تمدن غرب» خوانده می شد، بهره مند گرداند. تغییر کلاه مردم به کلاه شاپو، کشف حجاب، تأسیس دانشگاه ( دانشگاه تهران ) ، جشن هزاره فردوسی، تأسیس فرهنگستان ایران و پیمان سعدآباد از آن جمله اند که همگی ره آورد آن سفر بودند.
هنگامی که در سال ۱۳۱۴، جایگزینی کلاه هایی که مردم ایران تا آن لحظه بر سر می نهادند ( که کلاه پهلوی را نیز در برمی گرفت ) با کلاه شاپو، به فرمان حکومت، در ایران اجباری شد، در شهر مذهبی مشهد، اجرای آن به آسانی انجام نگرفت و پیرامون اجرای آن بین دو قدرت در خراسان اختلاف نظر ایجاد شد: فتح الله پاکروان استاندار خراسان که تازه به این مقام گماشته شده یود، بر این باور بود که حکومت بایستی در برابر مقاومت مردم در پذیرش کلاه شاپو که کلاهی فرنگی و بیگانه به شمار می رفت، با به کارگیری زور، آن ها را به این جایگزینی و دگرگونی وادارد. اما از سوی دیگر، قدرت دیگر خراسان، یعنی محمدولی اسدی، نایب التولیه آستان قدس رضوی که تا حدی جنبه مردمی داشت و با روحانیان نشست و برخاست داشت، معتقد بود از آن جا که مشهد شهری مذهبی است و بسیاری از اهالیش پیرو روحانیت هستند، برای پرهیز از هرگونه رویداد شومی ( به ویژه خیزش مردم بر ضد حکومت که به احتمال زیاد به خونریزی می انجامید ) بایستی کاربرد کلاه شاپو در خراسان، به طور استثنا دل بخواهی باشد.
رضاشاه هر دو دیدگاه را مورد توجه قرار داد و سرانجام پس از مدتی، عقیدهٔ آن دو قدرت را جویا شد. پاکروان صریحاً به شاه نوشت: «. . . چاکر قادر به انجام نظر خود هستم در صورتی که از طرف نایب التولیه تحریک نشود…»؛ نایب التولیه هم نوشت: «. . . هنوز به اظهارنظر خود معتقد بوده و اجرای آن را خطرناک می دانم…». به دستور پاکروان، شهربانی برای به کارگیری کلاه فرنگی در مقام اعمال قدرت برآمد و به دریدن کلاه سابق و بازداشت کسان بی کلاه ورزید.