واسکولیت

رگ آماس[ ۱] ، واسکولیت یا التهاب رگ ( به انگلیسی: Vasculitis ) به گروه وسیعی از بیماریهای التهابی رگهای خونی ( سرخ رگ ها، سیاه رگ ها و مویرگ ها ) گفته می شود. [ ۲] گاه واسکولیت اولیه است که بیماری بر اساس درگیری رگهای خونی به وجود می آید و گاه التهاب رگ به عنوان یکی از تظاهرات بیماری دیگری است. برای مثال لوپوس نوعی واسکولیت ثانویه است.
نامگذاری و طبقه بندی واسکولیت ها بیشتر برحسب نوع و محل رگ درگیر انجام می شود. این بیماریها نه واگیردار هستند و نه می توان مانع از ایجاد آنها شد.
بیماری زایی ( پاتوژنز ) :
• کمپلکس های ایمنی
• پادتن های ضد سیتوپلاسم نوتروفیلها ( ANCA )
تغییرات قابل مشاهده در نمونه های بیوبسی بافت نشانگر وجود التهاب در دیواره رگ و درجات متفاوتی از تخریب آن هستند. التهاب دیواره عروق ممکن است موجب تشکیل لخته های خونی در دیواره رگ که باعث باریک شدن یا انسداد آن می گردد، افزایش نفوذپذیری رگها که موجب افزایش آب میان بافتی و تورم عضو مجاور رگ می شود، و با شیوع کمتری پارگی عروق و خونریزی می تواند باعث تخریب نسج گردد.
۱. درگیری در رگ های بزرگ: آرتریت تمپورال ( Giant cell arteritis ) ، آرتریت تاکایاسو
۲. درگیری در رگ های متوسط: پلی آرتریت ندوزا ( PAN ) ، نشانگان کاوازاکی، پلی آنژئیت میکروسکوپی، گرانولوماتوز وگنر
۳. درگیری در رگ های کوچک و کاپیلار: پورپورای هنوخ شوئن لاین، سندرم چرگ اشتراوس ( Churg–Strauss syndrome ) ، بیماری بورگر.
علایم بالینی متنوع بوده به نوع و محل رگهای درگیر بستگی دارد. تظاهرات سیستمیک اغلب مانند تب، کاهش وزن و خستگی می باشد. تغییرات آزمونهای آزمایشگاهی ( ESR; CRP ) نشان دهنده التهاب می باشند. علائم موضعی مثلاً در پلی آرتریت ندوزا زخمهای پوستی و نفریت، در گرانولوماتوز وگنر سینوزیت و در آرتریت تمپورال سردرد است.