واحد پردازش گرافیکی ( نماپردازنده یا نماپردازشگر ) ( به انگلیسی: Graphics Processing Unit ) یا به اختصار GPU ابزاری اختصاصی برای رندر کردن گرافیکی ( به طور طبیعی به نظر رسیدن تصویر ) در کامپیوترهای شخصی، ایستگاه های کاری، یا در کنسول های بازی است. این واحد گاهی واحد پردازش بصری یا ( Vision processing unit ) VPU نیز نامیده می شود. ویژگی های واحدهای پردازش گرافیکی جدید برای پردازش و ارائه دادن کارهای دیداری ( گرافیکی ) ، آن ها را بسیار کارآمدتر از واحدهای پردازش مرکزی یا CPU در پردازش الگوریتم های پیچیده کرده است. [ ۱]
در واقع واحد پردازش گرافیکی همانند واحد پردازش مرکزی ( به انگلیسی: Central Processing Unit ) در کامپیوتر است ولی وظیفه اصلی آن پردازش اطلاعات مرتبط با تصاویر است. یک GPU معمولاً بر روی کارت های گرافیکی قرار می گیرد، اگرچه کارت های گرافیکی غیر حرفه ای مستقیماً بر روی بُرد مادر به صورت ( OnBoard ) قرار می گیرند. GPU ابزاری است شامل تعدادی عملگر ابتدایی گرافیکی، که باعث می شود نسبت به CPU در خلق تصاویر بر صفحه نمایشگر بسیار سریعتر عمل کنند.
رایج ترین عملگرها برای گرافیک دو بعدی کامپیوترها شامل عملگر بیت بلیت است که معمولاً در سخت افزارهای مخصوص یک "Biltter" نامیده می شود. این عملگرها برای کشیدن مستطیل، مثلث، دایره و قوس بکار می روند. پردازنده های گرافیکی جدید، پردازش گرافیک سه بعدی را نیز در رایانه ها انجام می دهند.
تراشه های ANTIC و CTIA امکان کنترل سخت افزاری حالات گرافیکی و متنی و سایر تأثیرات را بر روی آتاری ۸ - بیتی را فراهم می کردند. تراشه ANTIC پردازشگری مخصوص برای نگاشت ( در حالت برنامه نویسی ) متن و دادهٔ گرافیکی به خروجی تصویری بود. طراح تراشه ANTIC جی مینر، طراحی تراشهٔ گرافیکی را برای کمودور آمیگا نیز بر عهده داشت.
شاید بتوان ایده اولیه شکل گیری مفهوم GPU را به دهه ۸۰ و کومودور آمیگا[ ۲] نسبت داد. این کامپیوتر اولین دستگاهی بود که با یک واحد پردازش گرافیکی استاندارد ارائه می شد و از ویژگی های گرافیکی قابل ملاحظه ای در زمان خود بهره می برد. در همین دهه و در سال ۱۹۸۷ کمپانی Texas Instrument اولین ریزپردازنده دارای قابلیت های گرافیکی را با نام TMS34010 ارائه کرد.
در دهه ۹۰ روند رشد کارت های گرافیکی و پردازنده های دارای قابلیت های گرافیکی به شکل روزافزونی پیش رفت و برای اولین بار پردازنده ها و کارت های گرافیکی با قابلیت رندر تصاویر و ویدیوهای سه بعدی ارائه شدند. ولی نقطه آغاز آنچه که امروز آن را GPU می نامیم به سال ۱۹۹۹ و محصول متفاوت کمپانی انویدیا بازمی گردد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر واقع واحد پردازش گرافیکی همانند واحد پردازش مرکزی ( به انگلیسی: Central Processing Unit ) در کامپیوتر است ولی وظیفه اصلی آن پردازش اطلاعات مرتبط با تصاویر است. یک GPU معمولاً بر روی کارت های گرافیکی قرار می گیرد، اگرچه کارت های گرافیکی غیر حرفه ای مستقیماً بر روی بُرد مادر به صورت ( OnBoard ) قرار می گیرند. GPU ابزاری است شامل تعدادی عملگر ابتدایی گرافیکی، که باعث می شود نسبت به CPU در خلق تصاویر بر صفحه نمایشگر بسیار سریعتر عمل کنند.
رایج ترین عملگرها برای گرافیک دو بعدی کامپیوترها شامل عملگر بیت بلیت است که معمولاً در سخت افزارهای مخصوص یک "Biltter" نامیده می شود. این عملگرها برای کشیدن مستطیل، مثلث، دایره و قوس بکار می روند. پردازنده های گرافیکی جدید، پردازش گرافیک سه بعدی را نیز در رایانه ها انجام می دهند.
تراشه های ANTIC و CTIA امکان کنترل سخت افزاری حالات گرافیکی و متنی و سایر تأثیرات را بر روی آتاری ۸ - بیتی را فراهم می کردند. تراشه ANTIC پردازشگری مخصوص برای نگاشت ( در حالت برنامه نویسی ) متن و دادهٔ گرافیکی به خروجی تصویری بود. طراح تراشه ANTIC جی مینر، طراحی تراشهٔ گرافیکی را برای کمودور آمیگا نیز بر عهده داشت.
شاید بتوان ایده اولیه شکل گیری مفهوم GPU را به دهه ۸۰ و کومودور آمیگا[ ۲] نسبت داد. این کامپیوتر اولین دستگاهی بود که با یک واحد پردازش گرافیکی استاندارد ارائه می شد و از ویژگی های گرافیکی قابل ملاحظه ای در زمان خود بهره می برد. در همین دهه و در سال ۱۹۸۷ کمپانی Texas Instrument اولین ریزپردازنده دارای قابلیت های گرافیکی را با نام TMS34010 ارائه کرد.
در دهه ۹۰ روند رشد کارت های گرافیکی و پردازنده های دارای قابلیت های گرافیکی به شکل روزافزونی پیش رفت و برای اولین بار پردازنده ها و کارت های گرافیکی با قابلیت رندر تصاویر و ویدیوهای سه بعدی ارائه شدند. ولی نقطه آغاز آنچه که امروز آن را GPU می نامیم به سال ۱۹۹۹ و محصول متفاوت کمپانی انویدیا بازمی گردد.
wiki: واحد پردازش گرافیکی