هیچکاک فلسفی

هیچکاک فلسفی: سرگیجه و اضطراب های بی خبری کتابی است از رابرت پیپین، فیلسوف آمریکایی، که در آن با رویکردی فلسفی به تحلیل فصل به فصل مشهورترین اثر آلفرد هیچکاک، یعنی سرگیجه ( فیلم ۱۹۵۸ ) ، پرداخته است. [ ۱]
نویسنده در این کتاب تلاش می کند، با تکیه بر فیلم، برداشت و تفسیر خود را از دلایل کارهای فیلم ساز بیان کند و از نکات فلسفی و اخلاقی و زیبایی شناسی آن گره بگشاید، و در واقع نشان بدهد که فیلم را ــ به عنوان یک مدیوم هنری ــ نه تنها می توان با خوانشی فلسفی بررسید، بلکه می توان نوعی تفکر فلسفی به شمار آورد. [ ۲] پیپین نشان می دهد که شخصیت های هیچکاک مکرراً با مشکلات و مخاطراتی روبه رو می شوند که ریشه در ناتوانی و ناکامی ما در درک دیگران و حتی خودمان دارد. [ ۳] نویسنده کتاب خود را به استنلی کَوِل، فیلسوف آمریکایی، و ویکتور پرکینز، منتقد بریتانیایی فیلم، تقدیم کرده است.
ماری اسمیت، فیلسوف و استاد دانشگاه کنت که آثاری در نسبت فلسفه و سینما دارد، در بررسی های فلسفی دانشگاه نوتردام، می نویسد:
هیچکاکْ نبرد بر سر فهم متقابل و مخاطرات بی خبری را به نحو پیچیده و هوشمندانه ای در سرگیجه به تصویر کشیده و پیپین از کارِ او تحلیلی غنی و پُرظرافت عرضه کرده است. این دستاورد کوچکی نیست که دربارۀ فیلمی که این همه از آن بحث و ستایش شده کسی هنوز حرف تازه و قانع کننده ای داشته باشد. [ ۴]
رابرت سینربرینک، فیلسوف و استاد دانشگاه مک کواری که همچنین دربارهٔ فلسفهٔ فیلم آثاری پدید آورده است، در مرور کتاب لس آنجلس، می نویسد:
برای هرکس که شیفتۀ سرگیجه شده، اما ضمناً معنای زیبایی شناختی و اخلاقی آن سردرگمش کرده، هیچکاک فلسفی بهترین راهنماست. این کتاب یکی از برانگیزنده ترین و روشنگرترین آثاری است که تا به حال دربارۀ سینما خوانده ام. [ ۵]
همچنین، پائولو استلینو، پژوهشگر مؤسسهٔ جدید فلسفه و استاد دانشکدهٔ علوم اجتماعی و انسانی در دانشگاه جدید لیسبون، در مجلهٔ سینما، می نویسد:
خوانش پیپین نافذ و گیراست و کتاب او، علاوه بر اینکه به خواننده کمک می کند پیچیدگی ها و معانی گستردۀ سرگیجه را دریابد، به بهترین نحو ثابت می کند که فیلم چطور می تواند مسئلۀ فلسفیِ بخصوصی را برایمان فهمیدنی تر کند. [ ۶]
فارسیِ این اثر را نشر تگ با ترجمۀ امیر خضرایی منش در سال ۱۴۰۰ در ایران چاپ و منتشر کرد. [ ۷]