[ویکی نور] هیودی و میوند به انضمام فرازهایی از تاریخ بختیاری، نوشته اسد ربانی (جمشیدی)، کتابی است به زبان فارسی با موضوع تاریخ و جغرافیا. این اثر بهطور خاص درباره تاریخ و جغرافیای ایلات و عشایر بختیاری ایران (خاصه، هیودیان ممیوند) توضیح میدهد.
کتاب دارای تقدیمیه، پیشگفتار و محتوای مطالب در چهار فصل میباشد (فصل سوم دارای سه بخش است). منابع استفادهشده در این اثر عبارتند از: تاریخ بختیاری سردار اسعد بختیاری، لرهای ایران جواد صفینژاد، شناخت ایل پاپی مرادحسین پاپی، خاندان وحی، گلستان سعدی، اطلاعات سینهبهسینه و اطلاعات و منابع محلی.
کتاب به طوایف هیودی، ایل میوند، همه مردم مهربان و باصفای بختیاری و در کل، همه خداپرستان و میهندوستان ایران اسلامی، تقدیم شده است.
پس از تقدیمیه، آیه 13 سوره حجرات با مفهوم آفرینش انسانها و تقسیم اجتماعی آنها در قالب تیرهها و قبایل، حدیثی نبوی در تمجید از کسانی که از طوایفشان دفاع میکنند و روایتی از امام صادق(ع) با محتوای آثار و فواید صله رحم، ذکر شده است.
نویسنده در پیشگفتار درباره علت نگارش کتاب مینویسد: «هرچه در مکتوبات تاریخی و معاصر تحقیق و تفحص نمودم، مطالب، اخبار مشروح و مبسوطی از سرگذشت و شجرهنامه افراد طوایف هیودی نیافتم؛ کمااینکه برای اغلب طوایف بختیاری چنین کاری صورت نگرفته است. برای ثبت و ضبط نام افراد این طوایف در تاریخ بختیاری و تاریخ ایرانزمین و نیز فتح بابی برای همه محققین و علاقهمندان به این موضوع و جویندگان مطالب ناب تاریخی، این کتاب را به رشته تحریر درآوردم...».
نویسنده در فصل اول کتاب، منتخبی از تاریخ بختیاری را ارائه میکند. در فصل دوم، به ایل میوند، تعریف لغوی و اصطلاحی این کلمه و شجرهنامههای طوایف آنها میپردازد. فصل سوم، خود، دارای سه بخش است که در بخش اول با گذری بر تاریخ و جغرافیای هیودی، به توضیحاتی درباره آنها پرداخته و برخی شهدای دفاع مقدس آنها را نام میبرد. در بخش دوم، شجره کلی طوایف هیودی را بیان میدارد. در این بخش، شجره طایفههای جمشیدوند، علیدادی، ملایی، شاحسن، پاپی، پارسی، علیوند و جودکی ارائه میشود. در بخش سوم، نسبنامه هریک از این طوایف بیان میگردد. در فصل چهارم کتاب، مطالبی درباره احمد بن موسی الکاظم(ع) (شاهچراغ) و وابستگی شدید این طوایف به آن حضرت بیان میگردد. نویسنده در فصل اول، برخی تعاریف و مفاهیم را اینگونه توضیح میدهد: «قوم: مجموعه چند ایل که از یک نژاد و دارای فرهنگ مشترک باشند را قوم میگویند. ایل: اجتماع بزرگ، متصل و همفرهنگ با وحدت جغرافیائی. رده دوم ایلی: مجموعه چند باب که دارای وحدت اجتماعی و... در محدودههای جغرافیایی معینی باشند. باب: اتحاد سیاسی، اجتماعی و نظامی چندین طایفه همسایه در یک یا چند محدوده طبیعی و مشخص. طایفه: ردههائی از یک یا چند تبار با تاریخ، فرهنگ و زبان مشترک. تیره: مجموع زیرشاخههای طایفه، در دستههای بزرگ خویشاوندی را تیره میگویند. تش (دسته): زیرتیرههای خویشاوند که در روابط اجتماعی با هم مرتبط هستند، تش یا دسته میگویند. اولاد: ردههای کوچک خویشاوندی که فرزندان یک نفر باشند (از یک یا چند اولاد تش یا دسته تشکیل میشود). خانواده: کوچکترین واحد ایلی، متشکل از چندین نفر که به نام ریشسفید و بزرگ آنها خوانده میشود».
کتاب دارای تقدیمیه، پیشگفتار و محتوای مطالب در چهار فصل میباشد (فصل سوم دارای سه بخش است). منابع استفادهشده در این اثر عبارتند از: تاریخ بختیاری سردار اسعد بختیاری، لرهای ایران جواد صفینژاد، شناخت ایل پاپی مرادحسین پاپی، خاندان وحی، گلستان سعدی، اطلاعات سینهبهسینه و اطلاعات و منابع محلی.
کتاب به طوایف هیودی، ایل میوند، همه مردم مهربان و باصفای بختیاری و در کل، همه خداپرستان و میهندوستان ایران اسلامی، تقدیم شده است.
پس از تقدیمیه، آیه 13 سوره حجرات با مفهوم آفرینش انسانها و تقسیم اجتماعی آنها در قالب تیرهها و قبایل، حدیثی نبوی در تمجید از کسانی که از طوایفشان دفاع میکنند و روایتی از امام صادق(ع) با محتوای آثار و فواید صله رحم، ذکر شده است.
نویسنده در پیشگفتار درباره علت نگارش کتاب مینویسد: «هرچه در مکتوبات تاریخی و معاصر تحقیق و تفحص نمودم، مطالب، اخبار مشروح و مبسوطی از سرگذشت و شجرهنامه افراد طوایف هیودی نیافتم؛ کمااینکه برای اغلب طوایف بختیاری چنین کاری صورت نگرفته است. برای ثبت و ضبط نام افراد این طوایف در تاریخ بختیاری و تاریخ ایرانزمین و نیز فتح بابی برای همه محققین و علاقهمندان به این موضوع و جویندگان مطالب ناب تاریخی، این کتاب را به رشته تحریر درآوردم...».
نویسنده در فصل اول کتاب، منتخبی از تاریخ بختیاری را ارائه میکند. در فصل دوم، به ایل میوند، تعریف لغوی و اصطلاحی این کلمه و شجرهنامههای طوایف آنها میپردازد. فصل سوم، خود، دارای سه بخش است که در بخش اول با گذری بر تاریخ و جغرافیای هیودی، به توضیحاتی درباره آنها پرداخته و برخی شهدای دفاع مقدس آنها را نام میبرد. در بخش دوم، شجره کلی طوایف هیودی را بیان میدارد. در این بخش، شجره طایفههای جمشیدوند، علیدادی، ملایی، شاحسن، پاپی، پارسی، علیوند و جودکی ارائه میشود. در بخش سوم، نسبنامه هریک از این طوایف بیان میگردد. در فصل چهارم کتاب، مطالبی درباره احمد بن موسی الکاظم(ع) (شاهچراغ) و وابستگی شدید این طوایف به آن حضرت بیان میگردد. نویسنده در فصل اول، برخی تعاریف و مفاهیم را اینگونه توضیح میدهد: «قوم: مجموعه چند ایل که از یک نژاد و دارای فرهنگ مشترک باشند را قوم میگویند. ایل: اجتماع بزرگ، متصل و همفرهنگ با وحدت جغرافیائی. رده دوم ایلی: مجموعه چند باب که دارای وحدت اجتماعی و... در محدودههای جغرافیایی معینی باشند. باب: اتحاد سیاسی، اجتماعی و نظامی چندین طایفه همسایه در یک یا چند محدوده طبیعی و مشخص. طایفه: ردههائی از یک یا چند تبار با تاریخ، فرهنگ و زبان مشترک. تیره: مجموع زیرشاخههای طایفه، در دستههای بزرگ خویشاوندی را تیره میگویند. تش (دسته): زیرتیرههای خویشاوند که در روابط اجتماعی با هم مرتبط هستند، تش یا دسته میگویند. اولاد: ردههای کوچک خویشاوندی که فرزندان یک نفر باشند (از یک یا چند اولاد تش یا دسته تشکیل میشود). خانواده: کوچکترین واحد ایلی، متشکل از چندین نفر که به نام ریشسفید و بزرگ آنها خوانده میشود».