هیو

هیو در گذشته ای نه چندان دور دارای مناطقی جنگلی به همراه یک رودخانه بوده است که اکنون تنها رودخانه آن به جا مانده است. همچنین گرگ که یکی از حیوانات این منطقه بود اکنون در این محل در معرض نابودی است و مورد حمایت سازمان حمایت از محیط زیست قرار گرفته است. گفته می شود در گذشته خانی به نام جمشید خان بر هیو و اطراف آن حکم می رانده است که قلعه ای نیز از وی بر جا مانده است. در اطراف این منطقه حفاریهای غیرقانونی نیز به منظور یافتن آثار باستانی انجام شده است که گفته می شود در یکی از این حفاریها که به بهانه یافتن معدن انجام می شده یک سماور طلا و… یافته شده است. در میان خانه های هیو باغچه های بزرگ و درختان میوه قرار گرفته که متأسفانه با افزایش جمعیت و نیاز به مسکن بیشتر این باغچه ها خشکانده شده و به خانه های مسکونی تبدیل می شوند و در نتیجه طراوت و سرسبزی گذشته آرام آرام از این روستا رخت بر می بندد.
روستای هیو از جمله مناطق قدیمی و باستانی است که بر اساس یافته های باستانشناختی منطقه از جمله گورستانها و نمونه سفالهای یافت شده قدمت آن را به دوره تاریخی اثر آهن ۳ با پیشینه ای بالای ۲۰۰۰ سال می رساند. از نامهای قدیمی و باستانی قابل استناد این منطقه می توان به هوریاوین ( سرزمین مردمان آریایی، �آریاوین� ) و هیوین نام برد که امروزه با گذر زمان، با نام هیو شناخته می شود. اطلاق وجه تسمیه روستا با لفظ �هوریاً ( انسان پاک و آریایی نشان ) به جای لفظ� آریا " توسط مردمان این خطه نشان از اصالت ریشه دار آریایی مردمان باستان هیو دارد. از جمله آثار باستانی هیو، قلعه گبران می باشد که در قسمت غربی روستا ( شمال مخابرات ) واقع شده است. پیشینه ساخت اولیه این قلعه که امروزه درصد بالایی از آن تخریب شده است، مشخص نیست ولی می توان گفت در دوران سلجوقیان این قلعه از قلایع در دست تصرف اسماعیلیان وابسته به حسن صباح بوده است که احتمالاً با قلعه های اطراف بخصوص ارزنگ قلعه فشندو بزقلعه ( شاه طهماسب ) که مشرف به دشت جارو در منطقه اشتهارد است رابطه داشته است. ساخت معماری بیرونی آن از سنگ و ملات ودیوار اتاقها از خشت و آجر ساخته شده است. دو حفره در داخل تپه اصلی کنده شده و مربوط به بنای اصلی می باشد که احتمالاً آب انبار یا راه مخفی بوده است. این قلعه از قسمت شرقی و جنوبی با دیوارهای سنگی و از قسمت غرب به پرتگاه و از سمت شمال به دروازه ورودی منتهی می شود. سفالینه هایی با لعاب فیروزه ای، لاجوردی و قهوه ای و بدون لعاب، نخودی و… که ادوار تاریخی از دوران تاریخی و بعد اسلام را شامل می شود را می توان به صورت پراکنده در اطراف تپه مشاهده کرد. مردم این منطقه تات نژاد هستند وبه زبان های فارسی و ترکی هم مسلط هستند.