هیلْبِرت، داوید (۱۸۶۲ـ۱۹۴۳)(Hilbert, David)
هیلْبِرت، داوید
ریاضی دان آلمانی. دستاوردهای او در مباحث گوناگون ریاضی، ازجمله ناورداهای جبری، معادلات انتگرالی، میدان ها (هیئت ها)ی اعداد، آنالیز تابعی، و ریاضیات کاربردی، تأثیر اساسی در ریاضیات قرن ۲۰ داشته است. هیلبرت از بنیان گذاران مکتب صورت گراییدر ریاضیات است و با تألیف کتاب مبانی هندسه(۱۸۹۹) گام مهمی در پیشبرد ایدۀ این مکتب برداشت. این کتاب حاوی اصول موضوعدقیقی برای هندسۀ اقلیدسیو تحلیل موشکافانۀ سازوکار استدلالات منطقی در این نوع هندسه است. هیلبرت می کوشید مبنای منطقی مستحکمی برای ریاضیات فراهم سازد و در این راه سعی کرد سازگاری(عدم تناقض) دستگاه های اصل موضوعی ریاضی را ثابت کند، اما در ۱۹۳۱، کورت گودلنشان داد که این هدف قابل حصول نیست. هیلبرت در ۱۹۰۰ در کنگرۀ بین المللی ریاضی دانان در پاریس ۲۳ مسئلۀ تحقیقاتی را به صورت مسائل مهمی که باید در قرن ۲۰ حل شوند مطرح کرد. بسیاری از این مسائل تاکنون حل شده اند و تلاش برای حل آن ها آثار مفیدی بر پیشبرد تحقیقات ریاضیات داشته است. او همچنین بیست اصل موضوع برای هندسۀ اقلیدسی عرضه کرد تا مبنایی منطقی برای این هندسه فراهم شود. هیلبرت در کونیگسبرگ، واقع در پروس، (کالینینگرادفعلی در روسیه) زاده شد و در آن جا، لایپزیگ و پاریس درس خواند. از ۱۸۹۲ تا ۱۸۹۵ در کونیگسبرگ و از ۱۸۹۵ تا ۱۹۳۰ در دانشگاه گوتینگناستاد بود. در جریان تحقیق در ناورداهای جبری، تا ۱۸۹۲ همۀ مسایل شناخته شده و مهم این شاخه از ریاضیات را حل کرد و راه را بر پیشرفت های نظرگیر و مباحث جدیدی، به خصوص، در زمینه توپولوژی جبری، گشود. کار او در زمینۀ معادلات انتگرالی مستقیماً به تحقیقات قرن ۲۰ در آنالیز تابعی انجامید و مبنایی برای کارش در زمینۀ فضای بی نهایت بعدی، که بعدها به فضای هیلبرتمعروف شد، فراهم کرد. این مفهوم در آنالیز ریاضی و مکانیک کوانتومی کاربرد یافت. هیلبرت با استفاده از نتایجی که در مبحث معادلات انتگرالی به دست آورد. مقالات مهمی دربارۀ نظریۀ جنبشی گازهاو نظریۀ نسبیتنوشت که در پیشبرد فیزیک ریاضی مؤثر بودند.
هیلْبِرت، داوید
ریاضی دان آلمانی. دستاوردهای او در مباحث گوناگون ریاضی، ازجمله ناورداهای جبری، معادلات انتگرالی، میدان ها (هیئت ها)ی اعداد، آنالیز تابعی، و ریاضیات کاربردی، تأثیر اساسی در ریاضیات قرن ۲۰ داشته است. هیلبرت از بنیان گذاران مکتب صورت گراییدر ریاضیات است و با تألیف کتاب مبانی هندسه(۱۸۹۹) گام مهمی در پیشبرد ایدۀ این مکتب برداشت. این کتاب حاوی اصول موضوعدقیقی برای هندسۀ اقلیدسیو تحلیل موشکافانۀ سازوکار استدلالات منطقی در این نوع هندسه است. هیلبرت می کوشید مبنای منطقی مستحکمی برای ریاضیات فراهم سازد و در این راه سعی کرد سازگاری(عدم تناقض) دستگاه های اصل موضوعی ریاضی را ثابت کند، اما در ۱۹۳۱، کورت گودلنشان داد که این هدف قابل حصول نیست. هیلبرت در ۱۹۰۰ در کنگرۀ بین المللی ریاضی دانان در پاریس ۲۳ مسئلۀ تحقیقاتی را به صورت مسائل مهمی که باید در قرن ۲۰ حل شوند مطرح کرد. بسیاری از این مسائل تاکنون حل شده اند و تلاش برای حل آن ها آثار مفیدی بر پیشبرد تحقیقات ریاضیات داشته است. او همچنین بیست اصل موضوع برای هندسۀ اقلیدسی عرضه کرد تا مبنایی منطقی برای این هندسه فراهم شود. هیلبرت در کونیگسبرگ، واقع در پروس، (کالینینگرادفعلی در روسیه) زاده شد و در آن جا، لایپزیگ و پاریس درس خواند. از ۱۸۹۲ تا ۱۸۹۵ در کونیگسبرگ و از ۱۸۹۵ تا ۱۹۳۰ در دانشگاه گوتینگناستاد بود. در جریان تحقیق در ناورداهای جبری، تا ۱۸۹۲ همۀ مسایل شناخته شده و مهم این شاخه از ریاضیات را حل کرد و راه را بر پیشرفت های نظرگیر و مباحث جدیدی، به خصوص، در زمینه توپولوژی جبری، گشود. کار او در زمینۀ معادلات انتگرالی مستقیماً به تحقیقات قرن ۲۰ در آنالیز تابعی انجامید و مبنایی برای کارش در زمینۀ فضای بی نهایت بعدی، که بعدها به فضای هیلبرتمعروف شد، فراهم کرد. این مفهوم در آنالیز ریاضی و مکانیک کوانتومی کاربرد یافت. هیلبرت با استفاده از نتایجی که در مبحث معادلات انتگرالی به دست آورد. مقالات مهمی دربارۀ نظریۀ جنبشی گازهاو نظریۀ نسبیتنوشت که در پیشبرد فیزیک ریاضی مؤثر بودند.
wikijoo: هیلبرت،_داوید_(۱۸۶۲ـ۱۹۴۳)