هیدروسفالی

هیدروسفالی ( به انگلیسی: Hydrocephalus ) یا آب آوردن مغز[ ۱] در پزشکی به وضعیتی گفته می شود که مایع مغزی - نخاعی تولید شده در شبکه کوروئید بیش از اندازه در بطن های مغزی و دیگر حفره های مغز انباشته گردد و منجر به افزایش حجم آن ها شود. این افزایش حجم اشغال شده توسط مایع در دستگاه عصبی مرکزی و به ویژه مغز می تواند ناشی از اختلال در توزیع، تشکیل، جریان یا جذب مایع مغزی - نخاعی باشد و پیامد آن افزایش فشار درون جمجمه و آسیب های مغزی و حتی مرگ است. آب آوردن مغز در کودکان زیر دو سال به خاطر باز بودن درزهای جمجمه ( سوچورهای کرانیکال ) منجر به بزرگ شدن غیرطبیعی جمجمه شده ولی در بزرگ سالان با اختلال در راه رفتن و حافظه نمود میابد. هیدروسفالی در کودکان بیشتر بعلت ناهنجاری مادرزادی کیاری *، تنگی در مجرای مغزی ( سیلویوس ) مادرزادی یا خونریزی و عفونت نوزادی داخل بطنی پدید می آید. بزرگ شدن بالای سر همراه با نازک شدن استخوان های جمجمه و جدا شدن درزها و در موارد پیشرفته تر آتروفی اپتیک و اختلال در حرکت چشم ها و مشکل در تعادل و راه رفتن کودک دیده می شود.
علائم در سنین مختلف متفاوت است در شیرخواران به صورت افزایش سریع در اندازه دور سر یا بزرگ شدن غیرطبیعی اندازه سر باشد. در کودکان و بزرگ سالان شامل علایم افزایش فشار درون جمجمه مانند سردرد، استفراغ، تهوع، خیز پاپی، انحراف چشم ها به پایین، اختلال در تعادل، عدم هماهنگی اختلال در شناخت، کاهش حافظه، خواب آلودگی یا کما می باشد. علائم بالینی در هیدروسفالی با مزمن شدن تفاوت میابد. اتساع و گشادی نوع حاد بطنی بیشتر خود را با علائم غیراختصاصی و علائم افزایش فشار درون جمجمه ای نشان می دهد. در مقابل ممکن است دیلاتاسیون نوع مزمن ( به ویژه در افراد مسن ) بدون نشانه و بی سروصدا مثلاً با سه گانه حکیم ( تریاد آدامز ) آغاز شود. تریاد آدامز یا سه گانه حکیم شامل سه نشانه است: بی اختیاری در ادرار، اختلال در راه رفتن، گیجی و منگ بودن و در زبان عام با نام خیس، لرزان، دیوانه نیز عنوان می گردد.
در نوزادان که هیدروسفالی اغلب به دنبال انسدادهای مادرزادی در مسیر مایع مغزی نخاعی بروز می کند، مهم ترین علامت بزرگ شدن غیرعادی سر است. گاهی نوزادان دچار استفراغ نیز می شوند. در سنین بزرگتر به دلیل آنکه استخوان های سر به یکدیگر چسبیده اند، افزایش مایع مغزی نخاعی باعث افزایش فشار داخل جمجمه شده و بیمار دچار سردرد می شود. استفراغ و اختلال بینایی نیز به دنبال افزایش فشار داخل جمجمه بروز می کند. در صورت عدم درمان بیمار به اغما رفته و احتمال مرگ وجود دارد.

هیدْروسِفالی (hydrocephalus)
هیدْروسِفالی
افزایش حجم مایع مغزی نخاعی(سی اِس اِف) در بطن های مغز. بالقوه خطرناک است. در نوزادان و شیرخواران، که استخوان های جمجمه به هم جوش نخورده اند، هیدروسفالی باعث بزرگ شدن سر می شود و احتمال دارد مغز بر اثر فشار مایع مغزی نخاعی صدمه ببیند. هیدروسفالی ممکن است ناشی از انسداد فیزیکی مسیر خروج مایع مغزی نخاعی از بطن ها یا جذب ناقص این مایع باشد. درمان معمولاً قرار دادن شنتبرای هدایت مایع مغزی نخاعی به حفرۀ شکمی است. در کودکان، معمولاً این حالت با اسپینا بیفیداهمراه است. هیدروسفالی ممکن است به دنبال آسیب ها یا بیماری های مغزی ایجاد شود.