هیتال

لغت نامه دهخدا

هیتال. [ هََ ] ( اِخ ) رجوع به هیاطله شود :
مناره برآرم به شمشیر و گنج
ز هیتال تا کس نماند به رنج
نمانم به جایی پی خوشنواز
به هیتال و ترک از نشیب وفراز.
فردوسی ( از انجمن آرا ).
مر او را سبک شاه در بر گرفت
ز هیتال و چین دست بر سر گرفت.
فردوسی.
سوی شاه هیتال شد ناگهان
ابا لشکر و گنج و چندی مهان.
فردوسی.
که از مرز هیتال تا مرز چین
نباید که کس پی نهد بر زمین.
فردوسی.

پیشنهاد کاربران

هیتال. نام پادشاهی است در سراندیب هند که به دست بهزاد کشته می شود و پس از او ارژنگ به تخت می نشیند. دیری نمی پاید که فرانک ارژنگ را به بند کرده و خود را خدای تخت ( پادشاه ) می خواند. در آن روزگار رستم، کی خسرو شاه را به خواب می بیند و. . .
...
[مشاهده متن کامل]

این داستان که هم عصری دارد با داستان های شاهنامه بزرگ عالی جناب فردوسی، محور داستان شهریارنامه مختاری است.
حکیم ابوعمربهاءالدین عثمان بن عمرمختاری غزنوی از سرایندگان نامی سده های پنج و شش است.
( بین ۴۶۹ و ۵۴۸ قمری )
وی از گویندگان توانمندی ست که در پس نام های حکیم فردوسی بزرگ، فخرالدین اسعدگرگانی و خاقانی شروانی نامش آمده است.
هرچند آثار او اینک تقریبا بی کم و کاستی موجود است، اما پیش از کوشش زنده یاد استاد بی همتا نادره ادیب روزگاران شادروان حضرت عالی جناب جلال الدین همایی جاودان نام، که پس از چهل سال پژوهش توانستند در سال ۱۳۴۱ خورشیدی دیوان او را فراگرد آورده و چاپ فرمایند در میان مردمان و اکنون نیز هنوز در میان همگان ناشناخته بود.
شهریارنامه که مختاری غزنوی به نام سلطان مسعود غزنوی کرده است در مدت سه سال و بیش از شش هزار بیت سروده شده که اکنون و پس از کوشش ادیب بزرگ میهن پرست، استاد استادان حضرت جلال الدین همایی و شادروان حضرت استاد سعیدنفیسی، به کوشش حضرت استاد پرفسور غلامحسین بیگدلی با ۵۱۷۵ بیت و توسط انتشارات پیک فرهنگ چاپ شده است.
ابیات بسیار قوی، پخته و با کلامی بسیار نزدیک به خداوندگار سخن پارسی حکیم فردوسی، وانگه اندکی دشوارتر برای درک همگان سروده شده است.
سپارش به خواندن می کنیم.
باسپاس_دکترمحمدحسین بهاری

سرش گفت بردارم از یال من
برم هدیه نزدیک هیتال من

بپرس