هگمتانه

/hegmatAne/

فرهنگ فارسی

در قدیم هگمتانه پایتخت مادها بوده است و اجتماعات شهرستان همدان در غرب ایران و شامل بخشهای اسد آباد رزن کبودر آهنگ سیمینه رود است و یکی از شهرستانهای پر محصول و غله خیز کشور بشمار می آید . مرکز آن شهر قدیمی همدان قدیمی ترین شهر ایران در ارتفاع ۱۸۲۶ متری از سطح دریا و در دامنه کوه الوند در ۳۴ درجه و ۴۸ دقیقه عرض جغرافیائی قرار گرفته و ۱۶۵/۷۸۵ تن سکنه دارد . تاریخ بنای شهر همدان به ۸٠٠ ق م . میرسد . این شهر در دامنه کوههای سبز و خرم و ییلاق های مصفائی قرار گرفته که شاید در ایران بی نظیر باشد . مرکز انشعاب راههای غرب ایران و بر سر شاهراه تجارتی تهران بغداد و بوسیله راههای شوسه به کرمانشاه و سنندج بروجرد اراک قزوین و تهران مربوط است . دارای کارخانه های چرمسازی کبریت سازی است و مدفن شیخ الرئیس ابو علی سینا بزرگترین فیلسوف و پزشک و دانشمند ایران در قرون اسلامی و مولد و مدفن شاعر شوریده بابا طاهر عریان است و در دوره معاصر گویندگان شیرین گفتار چون غمام و آزاد از آن برخاسته اند . بطور کلی همدان از سه جانب محصور به کوهستان و دارای آب و هوای بری و سردسیر و زمستانهای پر برف و تابستانهای کوتاه و ملایم است . گاهی در زمستانهای کوتاه و ملایم است . گاهی در زمستان بواسطه برف های سنگین جاده های آن مسدود و موقتا بسته میشود آب مزروعی از چشمه های بی - شماری است که از دامنه کوه الوند سرازیر میشود . رودخانه های متعددی از دامنه این کوه جاری میشود مانند رودخانه قوری چای رودخانه عباس آباد سیمینه رود رودخانه در جزین رودخانه خرم رود و غیره . شهرستان همدان از چهار بخش تشکیل می شود . سیمینه رود کبودر آهنگ اسد آباد رزن . میوه اش سیب گلابی آلبالو گیلاس و غیره است . محصول آن غلات انگور کتان کنف پنبه میباشد صنایع دستی زنان در دهها و قصبه ها قالی قالیچه گلیم و کرباس بافی است . صادرات عمده شهرستان همدان میوه غلات چوب الوار سیب زمینی پیاز لبنیات ظروف سفالین چرم کتیرا و غیره است . کانها متعدد مانند گرافیت طلا طلای سفید انتیموان آهن در آن وجود دارد . شهرستان همدان ۶٠۵ آبادی کوچک و بزرگ دارد که سکنه آنها ۶۸۱/۹۴۱ تن میباشد پیدایش آثار بسیار کهن مانند ظروف مجسمه الواح و سکه های مختلف و مقابر و بناهای باستانی قدمت این شهر را ثابت مینماید . از سال ۱۳۱٠ شمسی مقدمات احداث خیابان ها و عمران و آبادی آن فراهم شد و امروز دارای خیابانها و عمارات جدید و ادارات دولتی میباشد . فقیه همدانی بدیع الزمان بابا طاهر سید جمال اسد آبادی و میرزاده عشقی از این شهر برخاسته اند . بناهای قدیمی شهر عبارتست از مقبره استر مرده خای مقبره بابا طاهر عریان گنبد علویان آرامگاه ابوعلی سینا سنگ شیر که در زمان آبادی اکباتان بر سر دروازه شهر نصب بوده است .

دانشنامه آزاد فارسی

هَگْمَتانِه
اسکلت انسان، موزه (در لغت به معنی محل تجمع) محوطه ای باستانی در میانۀ شهر همدان. این محوطه تپه ای است بزرگ و وسیع که کاوش های آن از ۱۳۶۲ش آغاز شد و از ۱۳۶۷ تا کنون بی وقفه ادامه دارد. هِرودوت هگمتانه را پایتخت مادها گفته است؛ قلعه ای بزرگ و زیبا با هفت حصار تودرتو که هر حصار به رنگی بود. کوروش کبیر با فتح هگمتانه به حیات پادشاهی ماد خاتمه داد و سلسلۀ هخامنشیان را بنیاد نهاد. با این حال، کاوش های باستان شناختی نتوانسته اند اثری از مادها و آن دژ افسانه ای هفت حصاری بیابند که هرودوت وصف کرده است. آثار معماری خشتی تپۀ هگمتانه را از دورۀ پارتی یا سلوکی می دانند که شاید برروی کاخی از اردشیر دوم هخامنشی احداث شده است.

پیشنهاد کاربران

هگمتانه یا هنگتانه
هنگ بعلاوه تا نه
معنی هنگ یا هنک یا خنک به فارسی
هنگ یعنی خنک
وتانه به ترکی یعنی رود و معنی تار هم میدهد که هردو درست است .
البته تا نه به کردی تنها .
هم رود یک عنصر است و هم تار یک عنصری است .
تا نه هم معنی رود میده هم تنها
یعنی رود خنک و منطقه خنک
در این باره دو نگرش هست:
یکم: هگمت ( حکمت ) انا ( پسوند جایگاه )
دوم: هگ ( همه ) مت ( اندیشه، فکر، دانش ) انا ( پسوند جایگاه )
نگرش دوم بیشترین همخوانی را با نام کنونی این شهر دارد.
همدان: همه دان ( دانستن، دانش )
نظر به پیشینگی تمدن شهر همدان در ایران واژه "هگمتانه " یا " هگمتانا" را به این جهت که مادر شهر و عمده ترین و اولین شهر ایران بوده ، لذا واژه "هگمتانه " یا همان "هگمتانا " را برگزیده اند که مرکب از دو کلمه " هگمت " یا همان "حکمت " و " آنا " ( مادر، اصلی ) به معنای مهد حکمت و دانش می باشد.

بپرس