هویدا، امیرعبّاس (۱۲۹۸ـ تهران ۱۳۵۸ش)
هویدا، امیرعبّاس
دولتمرد ایرانی و نخست وزیر دورۀ محمدرضا شاه پهلوی، فرزند حبیب الله خان عین الملک . در بیروت تحصیل کرد و در ۱۳۱۷ عازم اروپا گردید و در ۱۳۲۱ در رشتۀ علوم سیاسی از دانشگاه بروکسل فارغ التحصیل شد. در ۱۳۲۲ به استخدام وزارت خارجه درآمد و به مأموریت های متعدد خارجی رفت . سپس به شرکت ملی نفت ایران منتقل و مدت کوتاهی بعد عضو هیئت مدیرۀ آن شرکت شد. در آن جا مجله کاوش را منتشر کرد (۱۳۳۹). هویدا از بنیانگذاران «کانون مترقی » و «حزب ایران نوین» و اولین قائم مقام دبیرکل این حزب بود (۱۳۴۲). در دولت حسنعلی منصور به وزارت دارایی منصوب شد و پس از ترور منصور، در اول بهمن ۱۳۴۳ به فرمان شاه به نخست وزیری رسید و تا مرداد ۱۳۵۶ در این سمت باقی بود. وی طولانی ترین دوران نخست وزیری پس از مشروطه را داشت . گرچه او رئیس دولت بود، نظارت بر نیروهای مسلح ، سیاست خارجی ، امنیت ملی و صنعت نفت در اختیار شاه بود. هویدا آشکارا مجری سیاست های شاه بود و می کوشید تا میان قدرت های آشکار و پنهان کشور توازن ایجاد کند. در دوران صدارت او بحرین استقلال یافت (۱۳۴۹)، روابط ایران و عراق به شدت تیره شد اما پس از چند سال رو به بهبود نهاد. دولت ایران به درخواست پادشاه عمان ، برای سرکوب نیروهای چپگرای ظفار به آن کشور لشکرکشی کرد (۱۳۵۲)، و جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی به تصرف ایران درآمد (۱۳۵۰). در صدارت او، ساواک اقتدار فراوانی به دست آورد و خشونت علیه مخالفان رژیم پهلوی شدت گرفت. با افزایش بهای نفت از ۱۳۵۲ به بعد، مازاد درآمدهای ایران صرف واردات بیشتر محصولات کشاورزی و دامی و صنعتی گردید که به نوبه خود سبب رکود کشاورزی و دامداری گردید و بحران های اجتماعی متعددی به دنبال داشت . با آغاز فضای باز سیاسی در کشور، هویدا به عنوان مسبب اوضاع نابسامان کشور در مرداد ۱۳۵۶ از صدارت عزل و به وزارت دربار منصوب شد. با گسترش امواج انقلاب ، شاه برای نجات خود، گروهی از دولتمردان سابق کشور ازجمله هویدا را دستگیر و زندانی کرد. هویدا پس از پیروزی انقلاب اسلامی محاکمه و اعدام شد.
هویدا، امیرعبّاس
دولتمرد ایرانی و نخست وزیر دورۀ محمدرضا شاه پهلوی، فرزند حبیب الله خان عین الملک . در بیروت تحصیل کرد و در ۱۳۱۷ عازم اروپا گردید و در ۱۳۲۱ در رشتۀ علوم سیاسی از دانشگاه بروکسل فارغ التحصیل شد. در ۱۳۲۲ به استخدام وزارت خارجه درآمد و به مأموریت های متعدد خارجی رفت . سپس به شرکت ملی نفت ایران منتقل و مدت کوتاهی بعد عضو هیئت مدیرۀ آن شرکت شد. در آن جا مجله کاوش را منتشر کرد (۱۳۳۹). هویدا از بنیانگذاران «کانون مترقی » و «حزب ایران نوین» و اولین قائم مقام دبیرکل این حزب بود (۱۳۴۲). در دولت حسنعلی منصور به وزارت دارایی منصوب شد و پس از ترور منصور، در اول بهمن ۱۳۴۳ به فرمان شاه به نخست وزیری رسید و تا مرداد ۱۳۵۶ در این سمت باقی بود. وی طولانی ترین دوران نخست وزیری پس از مشروطه را داشت . گرچه او رئیس دولت بود، نظارت بر نیروهای مسلح ، سیاست خارجی ، امنیت ملی و صنعت نفت در اختیار شاه بود. هویدا آشکارا مجری سیاست های شاه بود و می کوشید تا میان قدرت های آشکار و پنهان کشور توازن ایجاد کند. در دوران صدارت او بحرین استقلال یافت (۱۳۴۹)، روابط ایران و عراق به شدت تیره شد اما پس از چند سال رو به بهبود نهاد. دولت ایران به درخواست پادشاه عمان ، برای سرکوب نیروهای چپگرای ظفار به آن کشور لشکرکشی کرد (۱۳۵۲)، و جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی به تصرف ایران درآمد (۱۳۵۰). در صدارت او، ساواک اقتدار فراوانی به دست آورد و خشونت علیه مخالفان رژیم پهلوی شدت گرفت. با افزایش بهای نفت از ۱۳۵۲ به بعد، مازاد درآمدهای ایران صرف واردات بیشتر محصولات کشاورزی و دامی و صنعتی گردید که به نوبه خود سبب رکود کشاورزی و دامداری گردید و بحران های اجتماعی متعددی به دنبال داشت . با آغاز فضای باز سیاسی در کشور، هویدا به عنوان مسبب اوضاع نابسامان کشور در مرداد ۱۳۵۶ از صدارت عزل و به وزارت دربار منصوب شد. با گسترش امواج انقلاب ، شاه برای نجات خود، گروهی از دولتمردان سابق کشور ازجمله هویدا را دستگیر و زندانی کرد. هویدا پس از پیروزی انقلاب اسلامی محاکمه و اعدام شد.
wikijoo: هویدا،_امیرعباس_(۱۲۹۸ـ_تهران_۱۳۵۸ش)