هون دون

هون دون یا هون تون یا هوئن دوئن ( به چینی: 混沌؛ بهپین یین: Hùndùn؛ به وید - جایلز: Hun - tun ) ؛ که معنای واقعی آن گیجی، ابهام، بی نظمی و درهم برهمی می باشد، در اسطوره های چینی به دو افسانه در مورد موجودی فاقد چهره اشاره دارد که پیرامون آن در اساطیر آفرینش چین با عنوان وجود نامنظّم و پُر هرج و مرج ازلی و اولیّه که نخستین منشأ خلقت وپیدایش عالم وجود بوده، بحث شده است. این مفهوم که معادل با خائوس تلقی شده است، با مفهوم معروف تخم مرغ جهانی قابل مقایسه می باشد. [ ۱]
در افسانه های اساطیری چین، هون دون یا هون تون یا هوئن توئن به معنای نوعی بی نظمی است، که نظم جهان آفرینش برابر برخی روایات از آن بی نظمی حاصل شده است.
معروف ترین این افسانه ها را جوانگ - دزو ، در سدهٔ سوم قبل از میلاد، چنین روایت می کند:
دریای شمال را فرمانروایی بود به نام هو، فرمانروای دریای جنوب، شو نام داشت و سرزمین میانه قلمرو فرمانروایی هون - دون بود.
فرمانروا هون - دون فاقد هفت روزن ( سوراخ ) سر بود: هون دون چشم نداشت، هون دون گوش نداشت، هون دون بینی نداشت و همچنین فاقد دهان بود.
در آن زمان میعادگاه فرمانروا هو و فرمانروا شو در قلمرو سرزمین میانه ( جائیکه هون دون حکومت داشت ) بود. فرمانروایان دریای شمال و جنوب ( هو و شو ) ، در هفت روز، هفت روزن برای دیدن، شنیدن، بوییدن، خوردن و دم کشیدن را در سر هون دون، فرمانروای قلمرو میانه پدیدآوردند.
امّا در هفتمین روز، ناگهان هون دون، فرمانروای سرزمین میانه که نام او ( هون دون ) به معنای بی نظمی بود، مُرد و با مرگ او جهان هستی پدیدار شد. [ ۲]
چو وانگ تی وانگ ، در پایان قرن چهارم تا آغاز قرن سوم پیش از میلاد، در تمثیلی حکایت می کند:
در آغاز، چو حاکم ( به معنای خدا ) دریای جنوب، و هو حاکم و فرمانروا ( خدا ) ی دریای شمال بود. آنها گاهی برای دیدار با هون - تون که حاکم دریای میانه بود، می رفتند و او با آنها از سر لطف و مهمان نوازی بسیار رفتار می کرد و آنان را به گرمی می پذیرفت.
یک بار چو و هو تصمیم گرفتند که از خوبی های هون - تون قدردانی کنند. پس با خود گفتند: «همه کس برای دیدن، شنیدن، خوردن و تنفس کردن هفت روزنه دارد، امّا هون - تون اینها را ندارد. پس کوشش خواهیم کرد که این روزنه ها را برای او تعبیه کنیم!. . . »
آنها همین کار را هم کردند و ، هر روز یک روزنه تعبیه نمودند، امّا در روز هفتم هون - تون مُرد.