هِوِلیوس، یوهانِس (۱۶۱۱ـ۱۶۸۷)(Hevelius, Johannes)
نقشه ترسیم شده ماه توسط یوهانس هولیوس
نقشه ترسیم شده ماه توسط یوهانس هولیوس
اخترشناس آلمانی. نخستین نقشۀ نسبتاً تفصیلی ماه را، دراثر خود با عنوان ماه نگار (۱۶۴۷)، منتشر ساخت. همچنین چهار دنباله دار۱ ۱۶۵۲، ۱۶۶۱، ۱۶۷۲ و ۱۶۷۷ را کشف کرد و چنین نظر داد که این اجسام در مسیرهایی سهمی شکل بر گرد خورشید مدارپیمایی می کنند. فلک نگار۲ او دربرگیرندۀ فهرست نامه ای شامل بیش از ۱,۵۰۰ ستاره و اطلسی آسمانی۳ با ۵۴ صفحه است، در حالی که اثر دیگرش اطلسی از ستاره ها است که شماری از صورت های فلکی۴ جدید در آن معرفی شده اند. هر دوی این آثار را همسرش الیزابت، که در کارها دستیارش بود ویرایش و پس از مرگ هولیوس با عنوان Prodromus astronomiae (۱۶۹۰) منتشرساخت. در دانتزیگ۵ (گدانسک۶ در لهستان کنونی) زاده شد و در همان جا درس خواند. پیش از آن که دوباره در دانتزیگ ساکن و به تجارت آبجو و نمایندگی شورای شهر مشغول شود، مدتی در لیدن۷، لندن، و پاریس به سر برد. شب ها را روی بام خانه اش می گذراند و در ۱۶۴۱، رصدخانه ای روی بام خانه اش برپا و آن را با وسایل ساخت خود مجهز کرد. برای برطرف کردن ابیراهی رنگی۸، تعدادی تلسکوپ با فاصلۀ کانونی زیاد ساخت که بزرگ ترینشان اسبابی بدون لوله به طول ۴۶ متر بود. با این که برای دیدن جزئیات ماه و سیاره ها از تلسکوپ استفاده می کرد، از کاربرد تلسکوپ در اسباب های اندازه گیری اش امتناع ورزید. رصدهای او در زمینۀ موقعیت ستاره ها با چشم غیرمسلح صورت می گرفت و از رصدهای اخترشناس دانمارکی، تیکو براهه۹، دقیق تر بود. از ۱۶۴۲ تا ۱۶۴۵، مقدار نسبتاً دقیق دورۀ چرخش محوری خورشید۱۰ را به دست آورد و نخستین توصیف نواحی درخشان در همسایگی لک های خورشیدی۱۱ را مطرح کرد. او این نواحی را مشعل۱۲ نامید که هنوز به همین نام معروف اند. در ۱۶۷۹، رصدخانه و بخشی از یادداشت هایش براثر آتش سوزی از بین رفت.
cometuranographiacelestial atlasconstellationDanzigGdanskLeidenchromatic aberrationTycho Brahesolar rotationsunspotsfaculae
نقشه ترسیم شده ماه توسط یوهانس هولیوس
نقشه ترسیم شده ماه توسط یوهانس هولیوس
اخترشناس آلمانی. نخستین نقشۀ نسبتاً تفصیلی ماه را، دراثر خود با عنوان ماه نگار (۱۶۴۷)، منتشر ساخت. همچنین چهار دنباله دار۱ ۱۶۵۲، ۱۶۶۱، ۱۶۷۲ و ۱۶۷۷ را کشف کرد و چنین نظر داد که این اجسام در مسیرهایی سهمی شکل بر گرد خورشید مدارپیمایی می کنند. فلک نگار۲ او دربرگیرندۀ فهرست نامه ای شامل بیش از ۱,۵۰۰ ستاره و اطلسی آسمانی۳ با ۵۴ صفحه است، در حالی که اثر دیگرش اطلسی از ستاره ها است که شماری از صورت های فلکی۴ جدید در آن معرفی شده اند. هر دوی این آثار را همسرش الیزابت، که در کارها دستیارش بود ویرایش و پس از مرگ هولیوس با عنوان Prodromus astronomiae (۱۶۹۰) منتشرساخت. در دانتزیگ۵ (گدانسک۶ در لهستان کنونی) زاده شد و در همان جا درس خواند. پیش از آن که دوباره در دانتزیگ ساکن و به تجارت آبجو و نمایندگی شورای شهر مشغول شود، مدتی در لیدن۷، لندن، و پاریس به سر برد. شب ها را روی بام خانه اش می گذراند و در ۱۶۴۱، رصدخانه ای روی بام خانه اش برپا و آن را با وسایل ساخت خود مجهز کرد. برای برطرف کردن ابیراهی رنگی۸، تعدادی تلسکوپ با فاصلۀ کانونی زیاد ساخت که بزرگ ترینشان اسبابی بدون لوله به طول ۴۶ متر بود. با این که برای دیدن جزئیات ماه و سیاره ها از تلسکوپ استفاده می کرد، از کاربرد تلسکوپ در اسباب های اندازه گیری اش امتناع ورزید. رصدهای او در زمینۀ موقعیت ستاره ها با چشم غیرمسلح صورت می گرفت و از رصدهای اخترشناس دانمارکی، تیکو براهه۹، دقیق تر بود. از ۱۶۴۲ تا ۱۶۴۵، مقدار نسبتاً دقیق دورۀ چرخش محوری خورشید۱۰ را به دست آورد و نخستین توصیف نواحی درخشان در همسایگی لک های خورشیدی۱۱ را مطرح کرد. او این نواحی را مشعل۱۲ نامید که هنوز به همین نام معروف اند. در ۱۶۷۹، رصدخانه و بخشی از یادداشت هایش براثر آتش سوزی از بین رفت.
cometuranographiacelestial atlasconstellationDanzigGdanskLeidenchromatic aberrationTycho Brahesolar rotationsunspotsfaculae
wikijoo: هولیوس،_یوهانس_(۱۶۱۱ـ۱۶۸۷)