هورکهایمر ماکس

دانشنامه آزاد فارسی

هورکْهایْمِر، ماکْس (۱۸۹۵ـ۱۹۷۳)(Horkheimer, Max)
نظریه پرداز اجتماعی آلمانی. تجربه باوریو اثبات گراییرا نفی می کرد و بر آن بود که فناوریتهدیدی است برای فرهنگ و تمدن، زیرا در علومِ طبیعی، که مبنای فناوری را تشکیل می دهد، به ارزش های انسانی اعتنایی نمی شود. از ۱۹۳۰ ریاست «انستیتوی پژوهش های اجتماعی» در فرانکفورت را عهده دار بود. با به قدرت رسیدن حزب نازیدر آلمان، مؤسسه را به دانشگاه کلمبیا در نیویورک و سپس به کالیفرنیا منتقل کرد. در ۱۹۴۹ به فرانکفورت بازگشت و در ۱۹۵۱ رئیس دانشگاه فرانکفورت شد. در مقالاتِ اثرگذارش در دهۀ ۱۹۳۰، که در کتابی با نام نظریۀ انتقادی(۱۹۶۸) گردآوری شده اند، استدلال می کند که فقط با تغییری بنیادی در نظریه و عمل اجتماعی می توان بیماری تمدن جدید را درمان کرد. بر آن بود که تحلیل جامعه (جامعه شناسی) تا حدی تابعِ زندگی اجتماعی است؛ به این معنا که مفاهیم و موضوعاتِ این تحلیل از فرآیندهای اجتماعی و اقتصادی حاصل می شود، اما می تواند مستقل از آن نیز باشد. «نظریۀ انتقادی» باید به کشف و توصیفِ ریشه های اجتماعی شناخت بپردازد تا به رهایی انسان بینجامد. هورکهایمر با همکاری تئودور آدورنودیالکتیک روشنگریرا منتشر کرد (۱۹۴۷) و در شماری از تحقیقات خود از همکاریِ هربرت مارکوزهبهره گرفت.

پیشنهاد کاربران

بپرس