هِندی، ادبیات (Indian literature)
رابیندرانات تاگور
ادبیات شبه قارۀ هند که به سانسکریت، زبان های دراویدی، مانند تامیل، زبان های محلی مشتق از سانسکریت، از قبیل اردوو هندی، و در قرن ۲۰ عمدتاً به انگلیسی نوشته شده است.سانسکریت. قدیمی ترین نمونه های به جامانده از ادبیات هندی متن های مقدس هندو از دورۀ ودایی حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰پ م است. این متن ها عبارت اند از وداهاو بعد از آن اوپانیشادها(۸۰۰ ـ۲۰۰پ م) که تأملات فلسفی دربارۀ وداهاست. در همین دوره سوتراها(۵۰۰ ـ۲۰۰پ م)، مجموعه هایی از کلمات قصار و چکیده های عقیدتی پدید آمدند، ازجمله کاماسوتراکه دربارۀ عشق شهوانی است. در دورۀ حماسی (۴۰۰پ م ـ۴۰۰م) دو حماسۀ مهم نوشته شد: مهابهاراتاکه شامل بهاگاواد گیتااست و حماسۀ کوتاه تر رامایانا، هر دو حدود ۳۰۰پ م. در دورۀ کلاسیک (از ۴۰۰ م) شعر تغزلی، رمانس، و نمایش رشد کرد؛ مهم ترین شاعر و نمایش نامه نویس این دوره کالیداسابود. پَنْچَتنترا، مجموعه ای از اسطوره های هندو، در قرن ۴م نوشته شد.
دراویدی. زبان های دراویدی جنوب، که با سانسکریت بی ارتباطند، سنت های پابرجا و قدیم ادبی خاص خود را داشتند، اگرچه به تدریج تحت تأثیر ادبیات شمال قرار گرفتند. گلچین های شعر پاتّوپّاتّوو اتّوتوگایاددو اثر مهم به تامیلی اند که در قرن اول میلادی پدید آمدند.
زبان های محلی. در ۱۰۰۰م ادبیات محلی به شکل گسترده ای ــ عمدتاً از طریق ترویج آثار قدیم سانسکریت ــ در زبان های مشتق از سانسکریت مانند اردو، هندی، و گجراتیرشد یافت. از قرن ۱۷، شعر اردو در دربار مغول رونق یافت و در آن جا زیر نفوذ ادبیات فارسی قرار گرفت. شاعرانی مانند اسداله غالب (۱۷۹۷ـ۱۸۶۹) و محمد اقبالبه اردو و فارسی شعر می گفتند. ادبیات بنگالی، به خصوص با استفادۀ گسترده از صنعت چاپ در قرن ۱۹ رونق گرفت. برخی از نویسندگان بنگالی عبارت اند از بانکیم چاندرا چاترجی، رومش چوندِر دات(۱۸۴۸ـ ۱۹۰۹) و رابیندرانات تاگورکه در ۱۹۱۳ برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد. مهاتما گاندی، رهبر معنوی و سیاسی هند، به گجراتی می نوشت.
رابیندرانات تاگور
ادبیات شبه قارۀ هند که به سانسکریت، زبان های دراویدی، مانند تامیل، زبان های محلی مشتق از سانسکریت، از قبیل اردوو هندی، و در قرن ۲۰ عمدتاً به انگلیسی نوشته شده است.سانسکریت. قدیمی ترین نمونه های به جامانده از ادبیات هندی متن های مقدس هندو از دورۀ ودایی حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰پ م است. این متن ها عبارت اند از وداهاو بعد از آن اوپانیشادها(۸۰۰ ـ۲۰۰پ م) که تأملات فلسفی دربارۀ وداهاست. در همین دوره سوتراها(۵۰۰ ـ۲۰۰پ م)، مجموعه هایی از کلمات قصار و چکیده های عقیدتی پدید آمدند، ازجمله کاماسوتراکه دربارۀ عشق شهوانی است. در دورۀ حماسی (۴۰۰پ م ـ۴۰۰م) دو حماسۀ مهم نوشته شد: مهابهاراتاکه شامل بهاگاواد گیتااست و حماسۀ کوتاه تر رامایانا، هر دو حدود ۳۰۰پ م. در دورۀ کلاسیک (از ۴۰۰ م) شعر تغزلی، رمانس، و نمایش رشد کرد؛ مهم ترین شاعر و نمایش نامه نویس این دوره کالیداسابود. پَنْچَتنترا، مجموعه ای از اسطوره های هندو، در قرن ۴م نوشته شد.
دراویدی. زبان های دراویدی جنوب، که با سانسکریت بی ارتباطند، سنت های پابرجا و قدیم ادبی خاص خود را داشتند، اگرچه به تدریج تحت تأثیر ادبیات شمال قرار گرفتند. گلچین های شعر پاتّوپّاتّوو اتّوتوگایاددو اثر مهم به تامیلی اند که در قرن اول میلادی پدید آمدند.
زبان های محلی. در ۱۰۰۰م ادبیات محلی به شکل گسترده ای ــ عمدتاً از طریق ترویج آثار قدیم سانسکریت ــ در زبان های مشتق از سانسکریت مانند اردو، هندی، و گجراتیرشد یافت. از قرن ۱۷، شعر اردو در دربار مغول رونق یافت و در آن جا زیر نفوذ ادبیات فارسی قرار گرفت. شاعرانی مانند اسداله غالب (۱۷۹۷ـ۱۸۶۹) و محمد اقبالبه اردو و فارسی شعر می گفتند. ادبیات بنگالی، به خصوص با استفادۀ گسترده از صنعت چاپ در قرن ۱۹ رونق گرفت. برخی از نویسندگان بنگالی عبارت اند از بانکیم چاندرا چاترجی، رومش چوندِر دات(۱۸۴۸ـ ۱۹۰۹) و رابیندرانات تاگورکه در ۱۹۱۳ برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد. مهاتما گاندی، رهبر معنوی و سیاسی هند، به گجراتی می نوشت.
wikijoo: هندی،_ادبیات