هندوئیسم

هندویسم، هندوگرایی یا آیین هندو یا هندوتوا ( به انگلیسی: Hinduism ) یکی از دین های هندی است که بیش از شش هزار سال دیرینگی و بیشتر در هندوستان و بخش های پهناوری از جنوب آسیا پیرو دارد. هندو پس از مسیحیت و اسلام سومین دین بزرگ جهان است. [ ۱]
هندو برگرفته از نام رودخانه سند است که ایرانی های باستان به عنوان منطقه جغرافیایی سرزمین پهناور و تمدنی در پیرامون رودخانه سند به کار می بردند. این تمدن را موهن جودارو و هاراپا نیز نامیده اند.
اسکیلاکس که از سوی داریوش بزرگ، مأمور پیمودن رود سند بود، او نام هندوس را در نوشته های خود بکار برده است. اما بعدها در دوره اسلامی نام هندو علاوه بر جغرافیا، به مذهب مردم این منطقه نیز گفته شد. بعدها پیروان آن دین هم، خود را هندو نامیدند و هندو نام رسمی این آیین یا دین شد. [ ۲]
حدود ۱٫۲ تا ۱٫۳۵ میلیارد تن در جهان پیرو آیین هندو هستند. [ ۳]
برخی افراد میان هندوییسم ( هندوتوا ) و دین هندو باور به دگرسانی شده اند. هندوتوا آگهی فرهنگ هندی است که کیش هندو فقط ( ایواز ) یک جزء یا پاره آن است. هندوتوا دربرگیرنده همآیند فراوانی از آداب و رسوم هندی نیز است که شاید وابستگی چندانی به کیش یا دین نداشته باشد. وارونه دیگر ادیان جهانی، هندوئیسم را نمی توان برپایه یک پی ورزی یا جزم باوری اصلی ( بونیک ) ریشه گرفته از یک هستندهٔ روحانی ( آسروان ) یا یک نسک سپنتا واگران ( تعریف ) کرد. هندوان پنداره یکتاپرستانه «خدای خدایان» را می شناسند، و بیشتر هنگامی که از خدا سخن می گویند به یک رب النوع یا خداوندگار ویژه هندو نمارش دارند، ولی هندوئیسم، دربرگیرنده چندخداپرستی و فرقه گرایی است؛ بنابراین، هندوان با خستویی آشکار به کاستگی و تنگناهای دانسته های انسان، همداستانی کرده اند که دربارهٔ پایه های باورهای دینی همداستانی نداشته باشند. پس در فرجام هندوئیسم بیشتر بر کردار گواهی و پافشاری دارد تا بر باور؛ و زیربنای اخلاقی آن فراوانی کمابیش بی اندازه دارد. [ ۴]
برای دستیابی به آرمان های هندوگرایی، کسان می توانند رویکردهای گوناگونی را پیشه کنند. از آنجا که باورهای کهن و نو در هندوگرایی در کنار هم جای دارند، باورها و رویکردهای هندوها گاه متناقض و ناسازگار به نگر می آیند. هندوئیسم با نداشتن یک سامانه باوری یکپارچه و یک نسک مقدس ( سپنتا ) به فرنام هسته بنیادین، نگرش چندانی به بخش بندی جهان به آییندار و بی آیین ندارد. [ ۴] هندوئیسم هم چنان که یک دین است، یک شیوه زندگی نیز هست. هندوان در یافتن راهی که باید در پیش گیرند از آزادی بسیار برخودارند، اگر چه آنان برای بازشناسی آنکه در موقعیت ( ایستار ) ویژه، کردار درست و درخور کدام است، همواره با نگرانی هایی روبرو هستند، اما این دین رواداری و نرمش بسیاری از خود نشان می دهد. [ ۴]