هندو آیین. هندو، آیین (Hinduism)
مناسک هندوها در رودخانه گنگ
مناسک هندوها در رودخانه گنگ
مناسک هندوها در رودخانه گنگ
(به تعبیر هندوان سَناتانه دارمه، به معنی «آیین ابدی»)، دینی که کمابیش ۴هزار سال پیش در شمال هند پدید آمد و در ظاهر و در بعضی اشکالش دارای خدایان بسیار است؛ ولی به یک روح متعالی نامتشخص موسوم به برهمنبرفراز مظاهر کثیر عالَم اعتقاد دارد. از اینان خدایانی سه گانه (تری مورتی) در رأس قرار می گیرند: برهما، ویشنو، شیوا(آفریننده، نگه دارنده، نابود کننده). تناسخو کارمااصول عقاید آیین هندو را تشکیل می دهند و وداهاکهن ترین متون مقدس این دین اند. این آیین بیش از ۹۰۰میلیون پیرو در جهان دارد. زنان با مردان برابر نیستند، ولی باید با محبت و احترام با آنان رفتار شود. درپی نفوذ اسلام در شمال هند از اواخر قرن ۱۲م (۶ق) حجاب زنان و محدودیت سفر آن ها معمول شد. باورهای هندو نزدیک به ۴۵۰۰ سال پیش در تمدن درۀ سند پدیدار شدند و گنجینه ای از اسطوره ها و افسانه ها را از این تمدن به دراویدیان منتقل کردند. درپی هجوم آریایی ها به شمال هند در حدود ۳هزار سال قبل، این اسطوره ها در دین و شعایر آریایی ها جذب شدند و اکنون بخشی از سنت های آیین هندو را تشکیل می دهند. نفوذ بابلی ها و مصریان باستان نیز در این آیین مشهود است. مجموعۀ سروده های موسوم به وداها که آریایی ها از خود برجای گذاشتند، متون فلسفی مشهور به اوپانیشادهابا محوریت مفهوم برهمن و حماسه های شامل روایات آریایی و پیش آریایی رامایاناو مهابهاراتارا به دنبال داشت (که مورد دوم بهاگاواد گیتارا نیز در بر می گیرد). همۀ این متون پیش از مسیحیت موجود بود ند. متون تاریخی مقدس پوراناهاکه قدمتشان به قرن ۴م می رسد، گوناگونی جریان های فرهنگی را در هند نشان می دهند. اعتقادات و مناسک هندو ممکن است حتی از روستایی به روستای دیگر تفاوت کند. برخی خدایان مانند کریشنا، هَنومان، لَکشمیو مَهادِویمقبولیت بسیار دارند. خدایان دیگر بیشتر محلی و اختصاصی اند و بیشتر در مواقع بیماری یا نیاز به آن ها روی آورده می شود. برخی خدایان در جسم ها یا آواتارهایی مانند رامایا کریشنا، که هر دو آواتارهایی از ویشنو هستند، نمایانده می شوند. این عبادت چندگانه بر نیروی آفرینش برهمن، وجود متعالی، استوار است. هندوان بر این باورند که همۀ جاندران جزئی از برهمن اند؛ جرقه هایی از آتمنیا حیات الهی اند که از کالبدی به کالبد دیگر تغییر شکل می دهند و گاه در قالب گیاه یا حشره ای تنزل می یابند و گاه در جسم یک انسان جای می گیرند. همه این ها به کارما یا اعمال گذشتۀ فرد بستگی دارد که سبب رنج ها یا خوشی های او در سیر پرفراز و نشیبش در سَمسارا(چرخۀ بی پایان مرگ و زندگی) است. انسان این فرصت را دارد که با عبادت و معرفت، زنجیرۀ کارمایی را بشکند و به مُکشایا رستگاری نهایی نائل آید. آن گاه آتمن آزاد است که به نزد برهمن باز گردد. نیروی آفرینش عالم در وجود برهما یافته می شود. هنگامی که او جهان را آفرید، ویشنو نگاهش می دارد و شیوا نابودش می کند و سپس از نو برهما خلقش می کند. ویشنو و شیوا به ترتیب نیروهای روشنایی و تاریکی و نگهداری و نابودی اند و برهما نیروی توازنی است که وجود حیات و تعامل حیاتی را ممکن می سازد. جهان هم واقعی و هم موهوم (مایا)به شمار می رود؛ زیرا واقعیت آن بی دوام است. جهان خود در قالب الهۀ مایا ظاهر می شود. دین هندو آداب و مناسکی پیچیده دارد که در چارچوب جاتی یا نظام کاستی با نظارت کاهنان و معلمان برهمن برگزار می شود. در هند کاست ها به طور سنتی از چهار طبقۀ جامعۀ قدیم هندو مشتق می شوند: برهمنان(کاهنان)، کشاتریاها(اشراف و سرداران)، وایشیاها(کاسبان و کشاورزان) و شودراها(خدمتکاران). طبقۀ پنجمی نیز، مشهور به نجس ها که نژادشان ناپاک به شمار می رود، در حاشیۀ جامعۀ هندوماند (و هنوز تا حدود زیادی باقی است). مجلس مؤسسان هند در ۱۹۴۷ تبعیض علیه «کاست های نامبرده» یا «طبقات محروم» را غیرقانونی اعلام کرد؛ اما تعصب شدید هنوز وجود دارد. «انجمن جهانی آگاهی کریشنا» یا سازمان غربی جنبش هاره کریشنارا سوامی پرابهوپادا(۱۸۹۶-۱۹۷۷) به غرب معرفی کرد. از اعضای آن خواسته می شود که در زهد زندگی کنند. اساس آن بر عبادت کریشنا است که مطالعۀ بهاگاواد گیتا و آیین هایی در معبد و در منزل و مناجات نام هاره (منجی) کریشنا را دربر می گیرد. اعضا ملزم به پرهیز از مصرف گوشت، تخم مرغ، مشروبات الکلی، چای، قهوه، مواد مخدر، و قمارند. روابط جنسی تنها برای ادامۀ نسل در چارچوب ازدواج مجاز است.
مناسک هندوها در رودخانه گنگ
مناسک هندوها در رودخانه گنگ
مناسک هندوها در رودخانه گنگ
(به تعبیر هندوان سَناتانه دارمه، به معنی «آیین ابدی»)، دینی که کمابیش ۴هزار سال پیش در شمال هند پدید آمد و در ظاهر و در بعضی اشکالش دارای خدایان بسیار است؛ ولی به یک روح متعالی نامتشخص موسوم به برهمنبرفراز مظاهر کثیر عالَم اعتقاد دارد. از اینان خدایانی سه گانه (تری مورتی) در رأس قرار می گیرند: برهما، ویشنو، شیوا(آفریننده، نگه دارنده، نابود کننده). تناسخو کارمااصول عقاید آیین هندو را تشکیل می دهند و وداهاکهن ترین متون مقدس این دین اند. این آیین بیش از ۹۰۰میلیون پیرو در جهان دارد. زنان با مردان برابر نیستند، ولی باید با محبت و احترام با آنان رفتار شود. درپی نفوذ اسلام در شمال هند از اواخر قرن ۱۲م (۶ق) حجاب زنان و محدودیت سفر آن ها معمول شد. باورهای هندو نزدیک به ۴۵۰۰ سال پیش در تمدن درۀ سند پدیدار شدند و گنجینه ای از اسطوره ها و افسانه ها را از این تمدن به دراویدیان منتقل کردند. درپی هجوم آریایی ها به شمال هند در حدود ۳هزار سال قبل، این اسطوره ها در دین و شعایر آریایی ها جذب شدند و اکنون بخشی از سنت های آیین هندو را تشکیل می دهند. نفوذ بابلی ها و مصریان باستان نیز در این آیین مشهود است. مجموعۀ سروده های موسوم به وداها که آریایی ها از خود برجای گذاشتند، متون فلسفی مشهور به اوپانیشادهابا محوریت مفهوم برهمن و حماسه های شامل روایات آریایی و پیش آریایی رامایاناو مهابهاراتارا به دنبال داشت (که مورد دوم بهاگاواد گیتارا نیز در بر می گیرد). همۀ این متون پیش از مسیحیت موجود بود ند. متون تاریخی مقدس پوراناهاکه قدمتشان به قرن ۴م می رسد، گوناگونی جریان های فرهنگی را در هند نشان می دهند. اعتقادات و مناسک هندو ممکن است حتی از روستایی به روستای دیگر تفاوت کند. برخی خدایان مانند کریشنا، هَنومان، لَکشمیو مَهادِویمقبولیت بسیار دارند. خدایان دیگر بیشتر محلی و اختصاصی اند و بیشتر در مواقع بیماری یا نیاز به آن ها روی آورده می شود. برخی خدایان در جسم ها یا آواتارهایی مانند رامایا کریشنا، که هر دو آواتارهایی از ویشنو هستند، نمایانده می شوند. این عبادت چندگانه بر نیروی آفرینش برهمن، وجود متعالی، استوار است. هندوان بر این باورند که همۀ جاندران جزئی از برهمن اند؛ جرقه هایی از آتمنیا حیات الهی اند که از کالبدی به کالبد دیگر تغییر شکل می دهند و گاه در قالب گیاه یا حشره ای تنزل می یابند و گاه در جسم یک انسان جای می گیرند. همه این ها به کارما یا اعمال گذشتۀ فرد بستگی دارد که سبب رنج ها یا خوشی های او در سیر پرفراز و نشیبش در سَمسارا(چرخۀ بی پایان مرگ و زندگی) است. انسان این فرصت را دارد که با عبادت و معرفت، زنجیرۀ کارمایی را بشکند و به مُکشایا رستگاری نهایی نائل آید. آن گاه آتمن آزاد است که به نزد برهمن باز گردد. نیروی آفرینش عالم در وجود برهما یافته می شود. هنگامی که او جهان را آفرید، ویشنو نگاهش می دارد و شیوا نابودش می کند و سپس از نو برهما خلقش می کند. ویشنو و شیوا به ترتیب نیروهای روشنایی و تاریکی و نگهداری و نابودی اند و برهما نیروی توازنی است که وجود حیات و تعامل حیاتی را ممکن می سازد. جهان هم واقعی و هم موهوم (مایا)به شمار می رود؛ زیرا واقعیت آن بی دوام است. جهان خود در قالب الهۀ مایا ظاهر می شود. دین هندو آداب و مناسکی پیچیده دارد که در چارچوب جاتی یا نظام کاستی با نظارت کاهنان و معلمان برهمن برگزار می شود. در هند کاست ها به طور سنتی از چهار طبقۀ جامعۀ قدیم هندو مشتق می شوند: برهمنان(کاهنان)، کشاتریاها(اشراف و سرداران)، وایشیاها(کاسبان و کشاورزان) و شودراها(خدمتکاران). طبقۀ پنجمی نیز، مشهور به نجس ها که نژادشان ناپاک به شمار می رود، در حاشیۀ جامعۀ هندوماند (و هنوز تا حدود زیادی باقی است). مجلس مؤسسان هند در ۱۹۴۷ تبعیض علیه «کاست های نامبرده» یا «طبقات محروم» را غیرقانونی اعلام کرد؛ اما تعصب شدید هنوز وجود دارد. «انجمن جهانی آگاهی کریشنا» یا سازمان غربی جنبش هاره کریشنارا سوامی پرابهوپادا(۱۸۹۶-۱۹۷۷) به غرب معرفی کرد. از اعضای آن خواسته می شود که در زهد زندگی کنند. اساس آن بر عبادت کریشنا است که مطالعۀ بهاگاواد گیتا و آیین هایی در معبد و در منزل و مناجات نام هاره (منجی) کریشنا را دربر می گیرد. اعضا ملزم به پرهیز از مصرف گوشت، تخم مرغ، مشروبات الکلی، چای، قهوه، مواد مخدر، و قمارند. روابط جنسی تنها برای ادامۀ نسل در چارچوب ازدواج مجاز است.
wikijoo: هندو،_آیین