همی

- - -
🔹 ادعای اصلی: �همی� واژه ای ترکی است و مانند �همم� عمل می کند
✅ پاسخ علمی:
1. �همی� یک واژه ی اصیل فارسی است، نه ترکی.
این واژه در فارسی میانه به صورت �hamē� و در فارسی باستان به صورت �hamiy� و در اوستایی به صورت �haməm� وجود داشته است.
این واژه از ریشه ی �ham� به معنی �با، همراه، در عین حال� آمده و به تدریج نقش های دستوری گوناگون پیدا کرده، از جمله:
قید استمرار ( مانند: همی رفت = پیوسته می رفت )
تأکید ( این دست ها همی بنویسند و بسترند = این دست ها پیوسته می نویسند و پیوسته می گسترند )
📚 منابع:
ژاله آموزگار، تاریخ زبان فارسی
احمد تفضلی، تاریخ زبان فارسی
W. B. Henning, A Grammar of Middle Persian
Gignoux, Lexique des inscriptions pehlevies et parthes
- - -
🔹 آیا "همی" به معنی "هم" و "همم" در ترکی است؟
❌ این قیاس غلط است.
در زبان ترکی آذربایجانی، چیزی مانند �همی� به شکل کاربردی وجود ندارد. ترکیب هایی مثل:
�هم بیا� یا �همم پول رو بیار� = در ترکی چنین می گویند:
�Həm gəl, həm də pulu gətir�
واژه ی �həm� در ترکی، وام گرفته از فارسی است و هنوز در واژه نامه های ترکی مانند TDK نیز به عنوان واژه ی دخیل از فارسی ثبت شده است.
📚 منابع:
T�rk Dil Kurumu – TDK
Claus Sch�nig, Iranian Influence on Turkic Languages
> بنابراین، اگر شباهتی وجود دارد، اتفاقاً برعکس است: واژه ی ترکی �həm� از فارسی �هم / همی� گرفته شده، نه بالعکس.
- - -
🔹 معنای �همی� در شعر فارسی کلاسیک چیست؟
✅ پاسخ: قید استمرار، تداوم و گاهی تأکید است.
برای مثال:
> به راه اندر همی شد، شاهراهی
همی شد تا بنزد پادشاهی
یعنی: در راه پیوسته می رفت، تا به شاهراهی رسید، و پیوسته رفت تا نزد پادشاه.
در اینجا �همی شد� به معنای �پیوسته می رفت� است. کاربرد آن دقیقاً برابر با �می رفت� امروزی است.
و حتی در ساختار زبانی، �همی� تبدیل به �می� شده است.
📚 شواهد از:
فردوسی، شاهنامه
اسدی طوسی
عنصری، ناصرخسرو، و سایر شاعران قرن ۴ تا ۶ هجری
- - -
🔹 آیا �همی� به معنی انجام هم زمان دو کار است؟
❌ خیر. این برداشت اشتباه است.
استفاده از �هم� برای اتصال دو فعل یا دو موضوع ( مثل: هم این را بگیر، هم آن را ) در فارسی هست، اما �همی� نقشی دیگر دارد و بیشتر در جایگاه قید استمرار است.
مثال:
> �شاه پیوسته می آمد� → �شاه همی آمد�
نه به معنی �هم آمد، هم کاری دیگر کرد� بلکه یعنی �پیوسته آمد�.
- - -
🔹 آیا در زبان ترکی معادل مستقیمی برای �همی� وجود دارد؟
در زبان ترکی آذربایجانی یا ترکی استانبولی، برای بیان استمرار یا پیوستگی عمل، از ساختارهایی مانند:
durmadan gəldi,
s�rekli yazır,
hep yazdı,
استفاده می شود.
واژه ی �همی� یا ساختاری شبیه آن، وجود ندارد و یا اگر چیزی هست، برگرفته از فارسی است.
- - -
🔹 جمع بندی:
ادعا پاسخ مستند
�همی� واژه ای ترکی است ❌ غلط – واژه ای فارسی ست با ریشه ای کاملاً شناخته شده در اوستایی، فارسی میانه و باستان
�همی� در ترکی به معنی �هم، همم� است ❌ غلط – �هم� در ترکی وام گرفته از فارسی است و کاربرد متفاوتی دارد
�همی� در شعر به معنی انجام دو کار باهم است ❌ غلط – �همی� بیشتر قید استمرار است، نه پیوندگر دو فعل
- - -

گل اوبایا همی سبزی آل. در حال حاضر از همی در فارسی استفاده نمیشه ولی معادلش در فارسی همم هست. چون این کلمه در ترکی استفاده میشه و دقیقا با ابیات تطابق داره. یعنی جوری که من معنی همی رو در ابیات بالا درک میکنم شما درک نمیکنید. در زبان عامیانه همم و در رسمی همچنین معادل این کلمه هست ولی بازم عینا معنی همی رو نمیرسونن. چون یک معنی خاصی بین این مفاهیم داره. این رو بخاطر اینکه در ترکی هست این کلمه رو می دونم ولی ابیات بالا که در ماخذ دهخدا گفته شده همه قشنگ و معنی درست دارند

یعنی استفاده همی وقتی هست که دو واقعه پشت سرهم رو میخای بیان کنی، یا دو چیز رو از کسی میخای و این همی وصل کننده این عبارت هست. یعنی با بیان همی در جمله اول مشخصه که درخواست و مساله دیگری نیز هست

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹

می روم: I am going to go
دو ساعت پس ( بعد ) سون بازار می روم: تصمیم دارم که دو ساعت پس سون بازار بروم.
۳ - زمان آینده.
خواهم رفت:I will go