در شیمی، همپار یا ایزومرها ترکیباتی با فرمول شیمیایی یکسان و فرمول ساختاری متفاوت هستند. ایزومرها لزوماً دارای خواص شیمیایی مشابه نیستند، مگر آن که دارای گروه های عاملی مشابه باشند. ایزومرها شامل ۲ دسته اصلی ایزومرهای ساختاری ( ساختمانی ) و ایزومرهای فضایی می باشند.
ایزومری ساختمانی:
• ایزومر اسکلتی
• ایزومر موضعی
• ایزومر گروه عاملی
ایزومر فضایی:
• ایزومر شکلی
• ایزومر نوری
در آنان اتم ها و گروه های عاملی از راه های دیگری به هم وصل شده اند و خود سه گروه اند: عاملی، اسکلتی ( شاخه ای ) و موضعی. مانند مولکول: C3H8O و C3H7OH که در آنان شمار اتم های سازنده برابر است؛ اما شیوه برقراری پیوند متفاوت است و خواص مولکول ها نیز متفاوت می شود.
در شکل فوق، شماره I و II ایزومر شاخه ای اند و این دو با III ایزومر عاملی هستند. ترکیب شماره I یک ۱ - پروپانول؛ ترکیب شماره II دو propan - 2 - ol یا ایزوپروپیل الکل و ترکیب شماره III سه متوکسی اتان نامیده می شود.
در ایزومرهای فضایی شکل پیوندها یکسان است؛ اما شکل هندسی اتم ها و گروه های عاملی در فضا متفاوت است. ایزومرهای فضایی دو دسته اند: انانتیومر و دیاسترومر. انانتیومرها به دلیل داشتن مرکز کایرال برخلاف دیاسترومرها می توانند قرینهٔ همدیگر باشند. مرکز کایرال اتم کربنی است که چهار گروه یا اتم مختلف به آن متصل شده باشد. دیاسترومرهابه صورت دو ایزومر سیس و ترانس دیده می شوند که در ایزمر سیس گروه های مشابه کنار هم و در ترانس مقابل یکدیگر هستند. انانتیومرها را ایزومر نوری نیز می گویند، زیرا از خود فعالیت نوری نشان می دهند و قادرند جهت نور قطبیده را بچرخانند. به آن ایزومر نوری که نور قطبیده را به راست می چرخاند راست گرد و به آن دیگری که صفحه نور قطبیده را به چپ می چرخاند چپ گرد می گویند. اگر یک نمونه حاوی غلظت های مساوی از هر دو ایزومر راست گرد و چپ گرد باشد چرخش خالصی در صفحه نور قطبیده هنگام عبور از نمونه رخ نمی دهد. چنین مخلوطی را راسمیک می گویند. البته انواع دیگری از ایزومرها خارج از این رده بندی وجود دارد؛ مانند ایزومرهای توپولوژیک که توپوایزومرها نامیده می شوند.
همپارها به علت تفاوت در ساختمان این ترکیبات خواص متفاوت دارند؛ یعنی دمای جوش، دمای ذوب، چگالی و حتی گاهی خواص شیمیایی متفاوت دارند. البته ایزومرهای نوری در خواص فیزیکی و شیمیایی مشابه یکدیگرند مگر از دو جهت: نخست در برهمکنش آن ها با نور قطبیده که یکی صفحه این نور را اه راست می چرخاند و دیگری به چپ. دوم، شیوه برهم کنش آن ها با سایر مواد دارای فعالیت نوری متفاوت است. به عنوان نمونه از واکنش یک اسید فعال نوری با یک باز فعال نوری یک مخلوط از ایزومرهای دیاسترومر تشکیل می شود که یکی در آب محلول است و دیگری متبلور می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفایزومری ساختمانی:
• ایزومر اسکلتی
• ایزومر موضعی
• ایزومر گروه عاملی
ایزومر فضایی:
• ایزومر شکلی
• ایزومر نوری
در آنان اتم ها و گروه های عاملی از راه های دیگری به هم وصل شده اند و خود سه گروه اند: عاملی، اسکلتی ( شاخه ای ) و موضعی. مانند مولکول: C3H8O و C3H7OH که در آنان شمار اتم های سازنده برابر است؛ اما شیوه برقراری پیوند متفاوت است و خواص مولکول ها نیز متفاوت می شود.
در شکل فوق، شماره I و II ایزومر شاخه ای اند و این دو با III ایزومر عاملی هستند. ترکیب شماره I یک ۱ - پروپانول؛ ترکیب شماره II دو propan - 2 - ol یا ایزوپروپیل الکل و ترکیب شماره III سه متوکسی اتان نامیده می شود.
در ایزومرهای فضایی شکل پیوندها یکسان است؛ اما شکل هندسی اتم ها و گروه های عاملی در فضا متفاوت است. ایزومرهای فضایی دو دسته اند: انانتیومر و دیاسترومر. انانتیومرها به دلیل داشتن مرکز کایرال برخلاف دیاسترومرها می توانند قرینهٔ همدیگر باشند. مرکز کایرال اتم کربنی است که چهار گروه یا اتم مختلف به آن متصل شده باشد. دیاسترومرهابه صورت دو ایزومر سیس و ترانس دیده می شوند که در ایزمر سیس گروه های مشابه کنار هم و در ترانس مقابل یکدیگر هستند. انانتیومرها را ایزومر نوری نیز می گویند، زیرا از خود فعالیت نوری نشان می دهند و قادرند جهت نور قطبیده را بچرخانند. به آن ایزومر نوری که نور قطبیده را به راست می چرخاند راست گرد و به آن دیگری که صفحه نور قطبیده را به چپ می چرخاند چپ گرد می گویند. اگر یک نمونه حاوی غلظت های مساوی از هر دو ایزومر راست گرد و چپ گرد باشد چرخش خالصی در صفحه نور قطبیده هنگام عبور از نمونه رخ نمی دهد. چنین مخلوطی را راسمیک می گویند. البته انواع دیگری از ایزومرها خارج از این رده بندی وجود دارد؛ مانند ایزومرهای توپولوژیک که توپوایزومرها نامیده می شوند.
همپارها به علت تفاوت در ساختمان این ترکیبات خواص متفاوت دارند؛ یعنی دمای جوش، دمای ذوب، چگالی و حتی گاهی خواص شیمیایی متفاوت دارند. البته ایزومرهای نوری در خواص فیزیکی و شیمیایی مشابه یکدیگرند مگر از دو جهت: نخست در برهمکنش آن ها با نور قطبیده که یکی صفحه این نور را اه راست می چرخاند و دیگری به چپ. دوم، شیوه برهم کنش آن ها با سایر مواد دارای فعالیت نوری متفاوت است. به عنوان نمونه از واکنش یک اسید فعال نوری با یک باز فعال نوری یک مخلوط از ایزومرهای دیاسترومر تشکیل می شود که یکی در آب محلول است و دیگری متبلور می شود.
wiki: همپار