خون تراکافت یا همودیالیز ( به انگلیسی: Hemodialysis ) در پزشکی، روشی برای پالایش خارج از بدن خون از مواد زائد و سمی مانند اوره و کراتینین و نیز کاهش آب اضافی و آزاد خون است درهنگامی که کلیه ها در وضعیت نارسایی یا مرگ سلولی قرار دارند. [ ۱] [ ۲] این روش شایع ترین روش درمان جایگزین کلیه در بیماران کلیوی است. در این روش خونی که از یک مسیر عروقی ثابت یا موقتی به دست می آید با سرعت ۳۰۰ میلی لیتر در دقیقه یا بیشتر به درون مویرگهایی که از غشاهای نیمه مصنوعی ساخته شده اند، پمپ می گردد. در سمت مقابل، مایع دیالیز که حاوی کلراید سدیم، بی کربنات و غلظتهای مختلفی از پتاسیم است، حرکت می کند.
انتشار از طریق غشا این امکان را فراهم می آورد که مواد دارای وزن مولکولی کم مثل اوره بر اساس شیب غلظت از سز حرکت کنند. به همین ترتیب بی کربنات به سمت پلاسما انتشار می یابد. [ ۳]
همودیالیز یکی از سه روش درمانی در عدم کارایی کلیه محسوب می شود. دو روش دیگر پیوند کلیه و دیالیز صفاقی هستند. همودیالیز یک روش درمانی در بخش ویژه دیالیز بیمارستان ها بوده و نیاز به کادر ویژه از جمله پرستار و تکنیسین مربوط می باشد.
پایه و اصول همودیالیز مشابه سایر روش های دیالیز و بر مبنای فیزیکی انتشار از طریق غشای نیمه تراوا استوار است. اینجاست که بر اساس اصل فیزیک تبادل در زمان جریان متقابل، و هنگامی که جریان خون درون دیالیزر برعکس جریان آب گذرنده از روی فیلتر نیمه تراوا بوده و گرادیان غلظت به بیشیه ( ماکسیمم ) می رسد و کارایی فیلتر افزایش چشم گیر می یابد. برای گرفتن آب آزاد و اضافی خون یعنی آبی که بیمار در طول روز نوشیده و به علت نارسایی در عملکرد کلیه، قادر به خروج از طریق ادرار نیست، از اصل فشار هیدرواستاتیک استفاده شده و از طریق فیلتر دیالیزر خارج می شود.
محلول های مورد استفاده در دیالیز ترکیباتی معدنی، استریل و یونیزه هستند. برای از دست نرفتن سدیم و کلر خون، به محلول دیالیز بیکربنات سدیم با گرادیان بالا افزوده می گردد.
در به وجود آمدن سیستم همودیالیز بسیاری نقش آفرین بوده اند. اصول ابتدایی این تلاش به توماس گراهام برمی گردد که پایه تبادل ملکولی از راه غشای نیمه تراوا را معرفی نمود. [ ۴] درحالی که کلیه مصنوعی اولین بار توسط جان ایبل و ترنر در سال ۱۹۱۳ اختراع شد. [ ۵] و اولین همودیالیز بر روی انسان در سال ۱۹۲۴ انجام گرفت. [ ۶] دکتر ویلم کولف در سال ۱۹۴۵ اولین دیالیز واقعی را بر روی زنی ۶۷ ساله که دچار کمای اورمیک شده بود انجام داده و پس از ۱۱ ساعت، بیمار هوشیاری خود را به دست آورد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفانتشار از طریق غشا این امکان را فراهم می آورد که مواد دارای وزن مولکولی کم مثل اوره بر اساس شیب غلظت از سز حرکت کنند. به همین ترتیب بی کربنات به سمت پلاسما انتشار می یابد. [ ۳]
همودیالیز یکی از سه روش درمانی در عدم کارایی کلیه محسوب می شود. دو روش دیگر پیوند کلیه و دیالیز صفاقی هستند. همودیالیز یک روش درمانی در بخش ویژه دیالیز بیمارستان ها بوده و نیاز به کادر ویژه از جمله پرستار و تکنیسین مربوط می باشد.
پایه و اصول همودیالیز مشابه سایر روش های دیالیز و بر مبنای فیزیکی انتشار از طریق غشای نیمه تراوا استوار است. اینجاست که بر اساس اصل فیزیک تبادل در زمان جریان متقابل، و هنگامی که جریان خون درون دیالیزر برعکس جریان آب گذرنده از روی فیلتر نیمه تراوا بوده و گرادیان غلظت به بیشیه ( ماکسیمم ) می رسد و کارایی فیلتر افزایش چشم گیر می یابد. برای گرفتن آب آزاد و اضافی خون یعنی آبی که بیمار در طول روز نوشیده و به علت نارسایی در عملکرد کلیه، قادر به خروج از طریق ادرار نیست، از اصل فشار هیدرواستاتیک استفاده شده و از طریق فیلتر دیالیزر خارج می شود.
محلول های مورد استفاده در دیالیز ترکیباتی معدنی، استریل و یونیزه هستند. برای از دست نرفتن سدیم و کلر خون، به محلول دیالیز بیکربنات سدیم با گرادیان بالا افزوده می گردد.
در به وجود آمدن سیستم همودیالیز بسیاری نقش آفرین بوده اند. اصول ابتدایی این تلاش به توماس گراهام برمی گردد که پایه تبادل ملکولی از راه غشای نیمه تراوا را معرفی نمود. [ ۴] درحالی که کلیه مصنوعی اولین بار توسط جان ایبل و ترنر در سال ۱۹۱۳ اختراع شد. [ ۵] و اولین همودیالیز بر روی انسان در سال ۱۹۲۴ انجام گرفت. [ ۶] دکتر ویلم کولف در سال ۱۹۴۵ اولین دیالیز واقعی را بر روی زنی ۶۷ ساله که دچار کمای اورمیک شده بود انجام داده و پس از ۱۱ ساعت، بیمار هوشیاری خود را به دست آورد.
wiki: همودیالیز