همه شب

«همه شب» عنوان یکی از مشهورترین سروده های نیما یوشیج است.
همه شب زن هرجایی به سراغم می آمد
به سراغ من خسته چو می آمد او بود بر سر پنجره ام یاسمین کبود فقط همچنان او که می آید به سراغم، پیچان
در یکی از شب ها یک شب وحشت زا که در آن هر تلخی بود پابرجا، و آن زن هرجایی کرده بود از من دیدار؛ گیسوان درازش - همچو خزه که بر آب - دور زد به سرم فکنید مرا به زبونی و در تک وتاب.
هم از آن شبم آمد هرچه به چشم همچنان سخنانم از او همچنان شمع که می سوزد با من به وثاقم، پیچان.
نیما یوشیج ( ۱۲۷۶–۱۳۳۸ ) شاعر معاصر ایرانی و بنیان گذار شعر نوی فارسی است. او با شعر «افسانه» ( ۱۳۰۱ ) نوعی جهان بینی نو را به ادبیات فارسی و حتی فرهنگ ایرانی وارد ساخت که تا پیش از آن سابقه نداشت. با این حال، عملاً با شعر «ققنوس» ( ۱۳۱۶ ) ، شعر نوی فارسی متولد شد، زیرا اولین بار در این شعر، مدلولی جدید با دالی جدید پیوند خورد و پدیده ای نو شکل گرفت. نیما نخستین آثار خود را در اواخر دوران مشروطه و سال های آغازین حکومت رضاشاه سرود یا منتشر کرد. از سال ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۵ هیچ شعری از او منتشر نشد تا اینکه در سال ۱۳۱۶ سرایش و چاپ آثارش را از سر گرفت و شعر مهم «ققنوس» را خلق کرد. از ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۷، نیما انواع قالب های شعری را آزمود. او در دورهٔ پایانی عمرش، یعنی از ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۷، عمدتاً به سرایش و چاپ اشعار آزاد یا نیمایی پرداخت. سرایش «همه شب» نیز به همین دوره تعلق دارد. [ ۱]
امید طبیب زاده معتقد است نیما در دوران پایانی حیات ادبی اش، بیش از هر زمان دیگری، راه و روش بیان واقعی خود را می یابد و به شعر ناب نزدیک تر می شود. او شعرهای «ری را» و «همه شب» را از نمونه های برجستهٔ شعر نیما در بخشِ پایانی زندگی هنری اش می داند. [ ۲]
همچنین «شب» مضمون اصلی بسیاری از شعرهای نیما یوشیج است و عنوان یا آغاز برخی از شعرهای او با «شب» شکل می گیرد که از آن جمله می توان به مواردی مثل «هست شب»، «شب است»، «هنوز از شب»، «در شب سرد زمستانی»، «بر فراز شب»، «شب قرق» و «در نخستین ساعت شب» اشاره کرد. شعرهای دیگری نیز هستند که بدون عنوان «شب»، مضمون شب و تیرگی را نشان می دهند یا موضوع و رویداد آنها در شب است، مثل «تو را من چشم در راهم شباهنگام»، «تا صبح دمان در این شب گرم»، «آنکه می گرید با گردش شب» و همچنین شعرهای «مرغ آمین»، «مهتاب»، «کار شب پا» و «پادشاه فتح». [ ۳]