همسران حسین بن علی، فهرستی از زنانی است که با حسین بن علی ازدواج دائم داشته اند.
اولین ازدواج حسین با رَباب بنت اِمرَءَ الْقَیْس بود. امرء القیس در زمان عمر بن خَطّاب به مدینه آمد و از طرف عمر به رهبری قبایل قُضاعَه — که به اسلام گرویده بودند — انتخاب شد. علی مسئلهٔ ازدواج پسرانش با دختران امرء القیس را مطرح کرد و وی قبول کرد که سه تن از دخترانش را به ازدواج حسنین درآورد. اما هم حسنین و هم آن سه دختر در آن زمان، بسیار کم سن وسال بودند و به نظر نمی رسد در همان موقع ازدواجی صورت گرفته باشد. حتی ممکن است که حسن با دختری که برایش برگزیده شده بود ازدواج نکرده باشد. حسین با رباب ازدواج کرد و اقوام امرء القیس در اواخر خلافت علی گه گاه برای میانجی گری و قضاوت پیش علی می آمدند. رباب همسر محبوب حسین بود و با وجود اینکه سال ها برای حسین فرزندی نیاورده بود، احتمالاً پس از کشته شدن علی، سُکَیْنه را — که در برخی منابع آمنه، آمینه و… ذکر شده — به دنیا آورد. ابوالفرج اصفهانی در کتاب اَلاَغانی از سکینه روایت می کند که حسن، حسین را به خاطر علاقهٔ زیادش به رباب سرزنش می نمود، اما حسین در پاسخ سه بیت شعر در اثبات علاقه به او خواند. رباب فرزند پسری به نام عبدالله برای حسین به دنیا آورد که در خردسالی در کربلا کشته شد و احتمالاً حسین به خاطر این فرزند، کنیه اباعبدالله را دارد. برخی منابع شیعی در سال های بعد، این فرزند را علی اصغر نامیده اند که دانشنامهٔ ایرانیکا این مطلب را بی اساس می داند. بعد از کشته شدن حسین، گفته می شود که رباب یک سال بر مزار حسین عزادار بود و از ازدواج امتناع می کرد.
... [مشاهده متن کامل]
مادلونگ می گوید حسین دو پسر به نام علی داشت که از آن دو، علی زین العابدین امام چهارم شیعیان، از حادثهٔ کربلا جان سالم به در برد و احتمالاً وی از دیگر پسر به نام علی، بزرگ تر بود و در زمان واقعهٔ کربلا، ۲۳ ساله بود؛ بنابراین باید در زمان خلافت علی به دنیا آمده باشد. مادلونگ مادر وی را کنیزی از ناحیه سِند می داند که بعد از کشته شدنِ حسین با یکی از غلامان حسین ازدواج کرد و پسری به نام عبدالله بن زبید را برای وی آورد. فرزندان عبدالله در یَنبُع زندگی می کردند. اما حاج منوچهری می گوید بنابر اغلب منابع و روایات، مادر سجاد، شهربانو معرفی شده است. به گزارش حاج منوچهری، در منابع نام سجاد گاهی علی اوسط و گاهی علی اصغر آمده و همین موضوع سبب شده نظرات گوناگونی دربارهٔ پسران حسین بیان شود. از سوی دیگر، در منابع روایی، میان علی اصغر و عبدالله نیز اشتباه و خلط صورت گرفته است. محافل شیعی معاصر با دقت در تشخیص فرزندان حسین، سجاد را علی اوسط، و علی اصغر را کودک شیرخوار در کربلا معرفی کرده اند؛ از میان این فرزندان، عبدالله — که از طریق یادکرد نامش در وقایع عاشورا، شناخته شده — از مادری قُضاعی و برادر تنی اش جعفر، فرزند دیگر حسین دانسته شده است. به گفتهٔ مادلونگ اگرچه منابع اولیهٔ اهل سنت، از زین العابدین با نام علی اصغر و از علی دوم با نام علی اکبر یاد می کنند، اما احتمالاً این حرف شیخ مفید و دیگر نویسندگان شیعی درست است که عکس این مطلب را صحیح می دانند. علی دوم، در سن ۱۹ سالگی در کربلا کشته شد. مادر وی لیلا، دختر اَبی مُرَّة بن عُرْوه ثَقَفی و مَیمونة بنت ابی سفیان، خواهر معاویه است. به گفتهٔ مادلونگ در ایرانیکا، بعد از صلح حسن با معاویه، حسین با لیلا ازدواج کرد که علی اکبر از او متولد شد. ابومره هم پیمان امویان بود. به نظر وی، این ازدواج احتمالاً برای حسین منافع مادی داشته است و وقوع آن نمی توانسته در زمان علی بوده باشد. حسین نام این فرزند را نیز علی گذاشت چرا که وی به خاطر والا بودنِ نسبِ عربیِ مادرش از زین العابدین — که از کنیزی زاده شده بود — برتر بوده است. معاویه در سخنی علی اکبر را بهترین شخص برای خلافت معرفی نمود؛ به این دلیل که به اعتقاد معاویه، وی شجاعت بنی هاشم، بخشندگی بنی امیه و غرور ثقفیان را یک جا جمع کرده بود.
اولین ازدواج حسین با رَباب بنت اِمرَءَ الْقَیْس بود. امرء القیس در زمان عمر بن خَطّاب به مدینه آمد و از طرف عمر به رهبری قبایل قُضاعَه — که به اسلام گرویده بودند — انتخاب شد. علی مسئلهٔ ازدواج پسرانش با دختران امرء القیس را مطرح کرد و وی قبول کرد که سه تن از دخترانش را به ازدواج حسنین درآورد. اما هم حسنین و هم آن سه دختر در آن زمان، بسیار کم سن وسال بودند و به نظر نمی رسد در همان موقع ازدواجی صورت گرفته باشد. حتی ممکن است که حسن با دختری که برایش برگزیده شده بود ازدواج نکرده باشد. حسین با رباب ازدواج کرد و اقوام امرء القیس در اواخر خلافت علی گه گاه برای میانجی گری و قضاوت پیش علی می آمدند. رباب همسر محبوب حسین بود و با وجود اینکه سال ها برای حسین فرزندی نیاورده بود، احتمالاً پس از کشته شدن علی، سُکَیْنه را — که در برخی منابع آمنه، آمینه و… ذکر شده — به دنیا آورد. ابوالفرج اصفهانی در کتاب اَلاَغانی از سکینه روایت می کند که حسن، حسین را به خاطر علاقهٔ زیادش به رباب سرزنش می نمود، اما حسین در پاسخ سه بیت شعر در اثبات علاقه به او خواند. رباب فرزند پسری به نام عبدالله برای حسین به دنیا آورد که در خردسالی در کربلا کشته شد و احتمالاً حسین به خاطر این فرزند، کنیه اباعبدالله را دارد. برخی منابع شیعی در سال های بعد، این فرزند را علی اصغر نامیده اند که دانشنامهٔ ایرانیکا این مطلب را بی اساس می داند. بعد از کشته شدن حسین، گفته می شود که رباب یک سال بر مزار حسین عزادار بود و از ازدواج امتناع می کرد.
... [مشاهده متن کامل]
مادلونگ می گوید حسین دو پسر به نام علی داشت که از آن دو، علی زین العابدین امام چهارم شیعیان، از حادثهٔ کربلا جان سالم به در برد و احتمالاً وی از دیگر پسر به نام علی، بزرگ تر بود و در زمان واقعهٔ کربلا، ۲۳ ساله بود؛ بنابراین باید در زمان خلافت علی به دنیا آمده باشد. مادلونگ مادر وی را کنیزی از ناحیه سِند می داند که بعد از کشته شدنِ حسین با یکی از غلامان حسین ازدواج کرد و پسری به نام عبدالله بن زبید را برای وی آورد. فرزندان عبدالله در یَنبُع زندگی می کردند. اما حاج منوچهری می گوید بنابر اغلب منابع و روایات، مادر سجاد، شهربانو معرفی شده است. به گزارش حاج منوچهری، در منابع نام سجاد گاهی علی اوسط و گاهی علی اصغر آمده و همین موضوع سبب شده نظرات گوناگونی دربارهٔ پسران حسین بیان شود. از سوی دیگر، در منابع روایی، میان علی اصغر و عبدالله نیز اشتباه و خلط صورت گرفته است. محافل شیعی معاصر با دقت در تشخیص فرزندان حسین، سجاد را علی اوسط، و علی اصغر را کودک شیرخوار در کربلا معرفی کرده اند؛ از میان این فرزندان، عبدالله — که از طریق یادکرد نامش در وقایع عاشورا، شناخته شده — از مادری قُضاعی و برادر تنی اش جعفر، فرزند دیگر حسین دانسته شده است. به گفتهٔ مادلونگ اگرچه منابع اولیهٔ اهل سنت، از زین العابدین با نام علی اصغر و از علی دوم با نام علی اکبر یاد می کنند، اما احتمالاً این حرف شیخ مفید و دیگر نویسندگان شیعی درست است که عکس این مطلب را صحیح می دانند. علی دوم، در سن ۱۹ سالگی در کربلا کشته شد. مادر وی لیلا، دختر اَبی مُرَّة بن عُرْوه ثَقَفی و مَیمونة بنت ابی سفیان، خواهر معاویه است. به گفتهٔ مادلونگ در ایرانیکا، بعد از صلح حسن با معاویه، حسین با لیلا ازدواج کرد که علی اکبر از او متولد شد. ابومره هم پیمان امویان بود. به نظر وی، این ازدواج احتمالاً برای حسین منافع مادی داشته است و وقوع آن نمی توانسته در زمان علی بوده باشد. حسین نام این فرزند را نیز علی گذاشت چرا که وی به خاطر والا بودنِ نسبِ عربیِ مادرش از زین العابدین — که از کنیزی زاده شده بود — برتر بوده است. معاویه در سخنی علی اکبر را بهترین شخص برای خلافت معرفی نمود؛ به این دلیل که به اعتقاد معاویه، وی شجاعت بنی هاشم، بخشندگی بنی امیه و غرور ثقفیان را یک جا جمع کرده بود.
