یکنواخت گرایی یا همدیس گرایی نظریه ای در زمینه زمین شناسی است که بر پایه آن تغییرات سطح زمین به تدریج و طی دوره های زمانی طولانی روی داده اند. بر پایه این نظریه، همه فرایندها و قوانین طبیعی که هم اکنون جهان را تغییر می دهند، در گذشته نیز به تغییر جهان می پرداختند و این در همه جای گیتی جاری و برقرار است. این نظریه مفهوم تدریجی «حال، کلیدی بر گذشته است» را شامل می شود. همدیس گرایی اصلی اساسی در زمین شناسی و تقریباً همه دیگر شاخه های دانش بوده است، اما زمین شناسان کنونی در عین اینکه به وجود داشتن آن فرایندها و روندها در همه زمان ها باور دارند، تدریجی بودن همیشگی آن تغییرات را الزامی نمی دانند.
واژه همدیس گرایی توسط ویلیام هیول در تضاد با مفهوم کاتاستروفیسم به کار رفت؛ نظریه ای که در پایان سده ۱۸ میلادی با کارهای زمین شناس اسکاتلندی، جیمز هاتن، آغاز شد، جان پلی فیر گسترشش داد، و چارلز لایل با چاپ کتاب اصول زمین شناسی خود آن را تبدیل به نظریه ای پرهوادار کرد.
در سده ۱۸ میلادی، آبراهام گوتلوب ورنر نظریه ای را مطرح کرد که بر پایه اش، چینه ها از رسوب دریاهای ته نشین شده بر روی سنگ های بستری همچون گرانیت شکل گرفته اند. در ۱۷۸۵، جیمز هاتن نظریه ای متضاد ارائه داد که نه بر پایه نوشته های کتاب مقدس، بلکه دارای چرخه ای بی نهایت و خودنگهدار بود. [ ۱] [ ۲]
بر پایه نظریه هاتن، چرخه های متوالی هر یک شامل رسوب گذاری بر بستر دریا، بالاآمدگی با انحراف زاویه ای و فرسایش، و سپس حرکت آن لایه های پیشین در زیر دریا برای آمدن لایه های جدیدتر می شدند. هاتن برای یافتن شواهدی در پشتیبانی از نظریه اش، به گلن تیلت در کوه های کرنگورم رفت، جایی که در آن سنگ های گرانیتی را یافت که به شیست های دگرگونی وارد شده بودند، در حالتی که به نظر وی آمد که گویی سنگ بستری مذکور پس از آنکه چینه شکل گرفته بود، ذوب شده بود. [ ۳] [ ۴] او پیشتر دربارهٔ ناهمدیسی های میان چینه ها مطالعه کرده بود و خود یک ناهمدیسی در جدبورگ کشف کرد که در آن لایه های گری ویک درون لایه های پایینی قله تقریباً به صورت عمودی زاویه دار شده بودند، پیش از آنکه با برخورد و متلاشی شدن خود سطحی همسطح در زیر لایه های افقی ماسه سنگ سرخ کهن پدید آورند. [ ۵] در بهار ۱۷۸۸، او سوار بر قایق به همراه جان پلی فیر و سر جیمز هال زمین شناس کرانه های برویک شایر را پیمود، و ناهمدیسی بزرگی را پیدا کرد که طبقه بندی ساختاری مشابهی همانند سیکار پوینت داشت. [ ۶] هاتن سپس در مقاله ای که در ۱۷۸۸ به انجمن سلطنتی ادینبورگ ارائه داد، و بعدها نیز آن را کتاب ساخت، با عبارات «ما نه شاهدی بر یک آغاز، و نه دورنمایی از یک پایان یافتیم» به نتیجه گیری از مشاهدات گروهیشان پرداخت. [ ۷] پلی فیر و هال هر دو کتاب هایی در زمینه این نظریه نوشتند، و برای دهه ها بحث های زیادی میان موافقان هاتن و مخالفانش شکل گرفتند. ژرژ کوویه در تاریخچه دیرینه شناسی خود، که در آن به مفهوم انقراض پرداخت، همدیسی را با روی دادن فجایع توضیح داد؛ رویدادهایی که پس از آن ها گونه ها اقدام به سکونت در مناطق آسیب خورده می کنند. در بریتانیا، زمین شناسان این ایده را با نظریه دایلوویال تطبیق دادند که در آن نابودی جهانی تکراری و پی در پی باعث پدید آمدن نسل نوینی از گونه هایی می شوند که با شرایط نو سازگار باشند؛ نظریه ای که واپسین چنین فاجعه هایی را طوفان نوح می دانست. [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفواژه همدیس گرایی توسط ویلیام هیول در تضاد با مفهوم کاتاستروفیسم به کار رفت؛ نظریه ای که در پایان سده ۱۸ میلادی با کارهای زمین شناس اسکاتلندی، جیمز هاتن، آغاز شد، جان پلی فیر گسترشش داد، و چارلز لایل با چاپ کتاب اصول زمین شناسی خود آن را تبدیل به نظریه ای پرهوادار کرد.
در سده ۱۸ میلادی، آبراهام گوتلوب ورنر نظریه ای را مطرح کرد که بر پایه اش، چینه ها از رسوب دریاهای ته نشین شده بر روی سنگ های بستری همچون گرانیت شکل گرفته اند. در ۱۷۸۵، جیمز هاتن نظریه ای متضاد ارائه داد که نه بر پایه نوشته های کتاب مقدس، بلکه دارای چرخه ای بی نهایت و خودنگهدار بود. [ ۱] [ ۲]
بر پایه نظریه هاتن، چرخه های متوالی هر یک شامل رسوب گذاری بر بستر دریا، بالاآمدگی با انحراف زاویه ای و فرسایش، و سپس حرکت آن لایه های پیشین در زیر دریا برای آمدن لایه های جدیدتر می شدند. هاتن برای یافتن شواهدی در پشتیبانی از نظریه اش، به گلن تیلت در کوه های کرنگورم رفت، جایی که در آن سنگ های گرانیتی را یافت که به شیست های دگرگونی وارد شده بودند، در حالتی که به نظر وی آمد که گویی سنگ بستری مذکور پس از آنکه چینه شکل گرفته بود، ذوب شده بود. [ ۳] [ ۴] او پیشتر دربارهٔ ناهمدیسی های میان چینه ها مطالعه کرده بود و خود یک ناهمدیسی در جدبورگ کشف کرد که در آن لایه های گری ویک درون لایه های پایینی قله تقریباً به صورت عمودی زاویه دار شده بودند، پیش از آنکه با برخورد و متلاشی شدن خود سطحی همسطح در زیر لایه های افقی ماسه سنگ سرخ کهن پدید آورند. [ ۵] در بهار ۱۷۸۸، او سوار بر قایق به همراه جان پلی فیر و سر جیمز هال زمین شناس کرانه های برویک شایر را پیمود، و ناهمدیسی بزرگی را پیدا کرد که طبقه بندی ساختاری مشابهی همانند سیکار پوینت داشت. [ ۶] هاتن سپس در مقاله ای که در ۱۷۸۸ به انجمن سلطنتی ادینبورگ ارائه داد، و بعدها نیز آن را کتاب ساخت، با عبارات «ما نه شاهدی بر یک آغاز، و نه دورنمایی از یک پایان یافتیم» به نتیجه گیری از مشاهدات گروهیشان پرداخت. [ ۷] پلی فیر و هال هر دو کتاب هایی در زمینه این نظریه نوشتند، و برای دهه ها بحث های زیادی میان موافقان هاتن و مخالفانش شکل گرفتند. ژرژ کوویه در تاریخچه دیرینه شناسی خود، که در آن به مفهوم انقراض پرداخت، همدیسی را با روی دادن فجایع توضیح داد؛ رویدادهایی که پس از آن ها گونه ها اقدام به سکونت در مناطق آسیب خورده می کنند. در بریتانیا، زمین شناسان این ایده را با نظریه دایلوویال تطبیق دادند که در آن نابودی جهانی تکراری و پی در پی باعث پدید آمدن نسل نوینی از گونه هایی می شوند که با شرایط نو سازگار باشند؛ نظریه ای که واپسین چنین فاجعه هایی را طوفان نوح می دانست. [ ۸]
wiki: همدیس گرایی