هفتن

گویش مازنی

/haftan/ از توابع علی آباد قائم شهر

پیشنهاد کاربران

بررسیِ کارواژه هایِ " نِهُفتَن، نِهُمبیدن ( نهومبیدن ) " در زبانِ پارسی:
در زبانِ پارسیِ میانه هر دو کارواژه یِ نامبرده به دیسه هایِ " نیهوفتَن، نیهومبیدن" با بُنِ کنونیِ " نیهومب" وجود داشتند.
در کارواژه یِ " نیهومبیدَن" تکواژها چنین هستند:
...
[مشاهده متن کامل]

1 - پیشوندِ " نی":
پیشوندِ " نی" در زبانهایِ اوستایی، پهلوی - پارسیِ میانه بکار می رفته است و نشاندهنده یِ " زیر، پایین، به پایین" است. این پیشوند در پارسیِ کُنونی به دیسه یِ " نِ" در آمده است بمانندِ نوشتن، نگاشتن، نمودن، نِشیفتَن ( نِشیب ) ، نهفتَن و. . . .
2 - هومب:
در اوستایی " خومب" به چمِ "پوشانیدَن، زیرزمین نهادَن" بوده است و " خومبَ" به چمِ " خُم" بوده است. " خُم" کوزه سفالی است که ایرانیان باستان در زیر زمین می نهادند. واژه یِ " خومبَ" با واژگانِ "خُمبره، خُمره" نیز همریشه است . از آنجایی که دگرگونیِ آواییِ ( خ/ه ) در زبانهایِ باستانیِ ایرانی بسیار دیده می شود، می توان به روشنی دریافت که واژگانِ " خومب" و " هومب" اینهمان هستند.
3 - نشانه یِ مصدریِ " - یدَن"
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پیشنهاد:
1 - از آنجایی که " نِ" در کارواژه هایِ " نهفتن، نهُمبیدن" پیشوند است، به آسانی می توان کارواژه هایِ " هُفتَن" یا " هُمبیدَن ( هومبیدن ) " را با پیشوندهایِ دیگر همراه ساخت و نوواژگانِ زیبایی ساخت.
2 - این واژگان همچم با واژگانِ آلمانیِ " verbergen" و "verstecken" هستند.
3 - می توان " هُفتن ( هُمبیدَن ) " را به تنهایی به چمِ " پوشانیدَن" گرفت؛ چراکه پیشوندِ " نِ" در " نهفتن ( نهُمبیدَن ) " خود گویایِ " در "زیرزمین" نهادن/در "زیرزمین" پوشانیدن" است.
4 - از کارواژه هایِ " نهفتن ( نهُمبیدَن ) " و " هُفتَن ( هُمبیدَن ) " می توان در دانشهای"رایانه، مزداهی ( ریاضی ) ، منطق بویژه منطق کوانتومی و. . . ) که با بحثِ "رمزگشایی/رمزگذاری" همبسته و مرتبط هستند، بهره برد.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگَشتها ( references ) :
1 - رویه یِ 413 از ببیگِ " فرهنگِ واژه های اوستا"
2 - تارنمایِ ویکی پدیا " فعل در زبان پارسی میانه"
3 - بخشِ 532 و 533 از نبیگِ " فرهنگنامه یِ زبانِ ایرانیِ باستان" نوشته یِ " کریستین بارتولومه"

هفتن

بپرس