[ویکی فقه] هفت کشور یا صور الأقالیم (کتاب). «هفت کشور یا صور الاقالیم»، کتابی است در جغرافیای عمومی همراه با عجایب عالم که در سال ۷۴۸ ق به دست مؤلفی ناشناخته برای امیر مبارزالدین محمد (۷۵۹- ۷۱۳) از سلاطین آل مظفر نوشته شده است. کتاب به قلم منوچهر به فارسی ترجمه شده است.
در ابتدای کتاب مقدمه مفیدی آمده است. متن کتاب؛ مشتمل بر دو باب است که در باب اول در دو فصل، به ذکر زمین، مساحت آن، ذکر آفاق جنوبی و خط استوا و در باب دوم، در هفت فصل به ذکر اقالیم پرداخته است.
در ابتدای کتاب مقدمه مفیدی آمده است. متن کتاب؛ مشتمل بر دو باب است که در باب اول در دو فصل، به ذکر زمین، مساحت آن، ذکر آفاق جنوبی و خط استوا و در باب دوم، در هفت فصل به ذکر اقالیم پرداخته است.
[ویکی نور] هفت کشور یا صور الأقالیم، کتابی است در جغرافیای عمومی همراه با عجایب عالم که در سال 748ق به دست مؤلفی ناشناخته برای امیر مبارزالدین محمد (759- 713) از سلاطین آل مظفر نوشته شده است. کتاب به قلم منوچهر به فارسی ترجمه شده است.
در ابتدای کتاب مقدمه مفیدی آمده است. متن کتاب؛ مشتمل بر دو باب است که در باب اول در دو فصل، به ذکر زمین، مساحت آن، ذکر آفاق جنوبی و خط استوا و در باب دوم، در هفت فصل به ذکر اقالیم پرداخته است.
کتاب حاضر، از آثار جغرافیایی است که عجایب عالم نیز در آن شرح داده شده است. در کتب جغرافیایی، تقسیم بندی ربع مسکون را که تا آن زمان می شناختند، به اقالیم هفتگانه، به دو نوع صورت می گرفت. یا اقالیم دایره ای بود؛ یعنی ایران زمین در دایره ای در مرکز و شش اقلیم دیگر در اطراف آن به طوری که هر یک از این دو اثر مماس با دیگری و مماس با دایره مرکزی باشد. یا هفت اقلیم را در طول عالم نشان می دادند؛ یعنی از خط استوا چند درجه بالا می آمدند و خطی در سراسر عالم می کشیدند، این اقلیم اول بود. سایر اقالیم نیز به نسبتی از خط استوا در طول عالم قرار می گرفت تا به اقلیم هفتم که منطقه مسکون زیر قطب شمالی است، می رسید. اقالیم هفتگانه این کتاب خطی است و مؤلف از شرق اقلیم اول می گیرد و رو به غرب به شرح آن می پردازد. سپس اقلیم دوم و سوم و سایر اقالیم را شرح می دهد.
کتاب جغرافیایی فارسی «حدود العالم من المشرق الی المغرب» که در سال 372ق؛ یعنی درست 376ق سال پیش از این کتاب نوشته شده است، نیز همین تقسیم بندی را دارد. فرق این دو کتاب این است که حدودالعالم، کتابی است که مؤلف آن پای از حدود مطالب جغرافیایی بیرون نگذاشته است؛ در صورتی که مؤلف کتاب هفت کشور به شهرهای معظم هر کشوری که می رسد، شرحی از عجایب و غرایب که پاره ای از آنها را دیده و بیشتر آنها را شنیده است، می نویسد.
بیشتر این عجایب از جریان های عادی طبیعت بیرون است و امروز نمی توان آنها را پذیرفت و باور داشت، نظیر چشمه ای که اکسیر از آن ترشح می کند، یا توده های تخم پرندگان که به شکل گنبدهای بزرگ سفید در آمده باشد، یا طرز تخم گذاری شتر مرغ، یا عنبر موم زنبوران عسل است، یا بچه کرگدن سر از شکم مادر بیرون می کند و علف می خورد، یا تخم ماهی در خشکی ملخ و در آب ماهی می شود، یا هنگامه گیران که با صدای طبل مورچگان را از صندوق بیرون آورند و به جنگ می اندازند، یا شرح چاقی بی اندازه زنان مصر، یا کرمی که با لگد کردن آن آب سبو گنده شود، یا شنیدن آواز فلک که از سائیدن فلک ها بر یکدیگر برمی آید یا حرکت دوردایم و نظایر آنها.
در ابتدای کتاب مقدمه مفیدی آمده است. متن کتاب؛ مشتمل بر دو باب است که در باب اول در دو فصل، به ذکر زمین، مساحت آن، ذکر آفاق جنوبی و خط استوا و در باب دوم، در هفت فصل به ذکر اقالیم پرداخته است.
کتاب حاضر، از آثار جغرافیایی است که عجایب عالم نیز در آن شرح داده شده است. در کتب جغرافیایی، تقسیم بندی ربع مسکون را که تا آن زمان می شناختند، به اقالیم هفتگانه، به دو نوع صورت می گرفت. یا اقالیم دایره ای بود؛ یعنی ایران زمین در دایره ای در مرکز و شش اقلیم دیگر در اطراف آن به طوری که هر یک از این دو اثر مماس با دیگری و مماس با دایره مرکزی باشد. یا هفت اقلیم را در طول عالم نشان می دادند؛ یعنی از خط استوا چند درجه بالا می آمدند و خطی در سراسر عالم می کشیدند، این اقلیم اول بود. سایر اقالیم نیز به نسبتی از خط استوا در طول عالم قرار می گرفت تا به اقلیم هفتم که منطقه مسکون زیر قطب شمالی است، می رسید. اقالیم هفتگانه این کتاب خطی است و مؤلف از شرق اقلیم اول می گیرد و رو به غرب به شرح آن می پردازد. سپس اقلیم دوم و سوم و سایر اقالیم را شرح می دهد.
کتاب جغرافیایی فارسی «حدود العالم من المشرق الی المغرب» که در سال 372ق؛ یعنی درست 376ق سال پیش از این کتاب نوشته شده است، نیز همین تقسیم بندی را دارد. فرق این دو کتاب این است که حدودالعالم، کتابی است که مؤلف آن پای از حدود مطالب جغرافیایی بیرون نگذاشته است؛ در صورتی که مؤلف کتاب هفت کشور به شهرهای معظم هر کشوری که می رسد، شرحی از عجایب و غرایب که پاره ای از آنها را دیده و بیشتر آنها را شنیده است، می نویسد.
بیشتر این عجایب از جریان های عادی طبیعت بیرون است و امروز نمی توان آنها را پذیرفت و باور داشت، نظیر چشمه ای که اکسیر از آن ترشح می کند، یا توده های تخم پرندگان که به شکل گنبدهای بزرگ سفید در آمده باشد، یا طرز تخم گذاری شتر مرغ، یا عنبر موم زنبوران عسل است، یا بچه کرگدن سر از شکم مادر بیرون می کند و علف می خورد، یا تخم ماهی در خشکی ملخ و در آب ماهی می شود، یا هنگامه گیران که با صدای طبل مورچگان را از صندوق بیرون آورند و به جنگ می اندازند، یا شرح چاقی بی اندازه زنان مصر، یا کرمی که با لگد کردن آن آب سبو گنده شود، یا شنیدن آواز فلک که از سائیدن فلک ها بر یکدیگر برمی آید یا حرکت دوردایم و نظایر آنها.
wikinoor: هفت_کشور_یا_صور_الأقالیم