هفت تپه
لغت نامه دهخدا
پیشنهاد کاربران
هَفت تَپه یک محوطه باستانی کشف شده در سال ۱۳۴۵ ه. ش در استان خوزستان در حدود ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش واقع شده و مجموعه ای از تپه های باستانی است که احتمالاً شهر تیکنی یا کابناک از تمدن ایلام را درخود جای داده است. گستردگی این محوطه باستانی به مراتب باعث جلب توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته است. بنابر نظریه هایی از این شهر به عنوان یک مرکز مهم سیاسی در زمان حکومت عیلامیان و پادشاهی تپتی اهر در سده پانزده پیش از میلاد یاد شده است که پس از ویرانی آن، شهر شوش به مرکز قدرت تبدیل شده است، هرچند هنوز مدرکی محکم برای اثبات آن بدست نیامده است.
... [مشاهده متن کامل]
در حال حاضر در هفت تپه شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه با اولویت ۱ و چندین شرکت بزرگ دیگر فعالیت می کنند، که اکثریت کارکنان آن در این منطقه زندگی می کنند.
مردمان زیادی پس از راه اندازی کارخانه تولید شکر در هفت تپه زندگی می کردند که خاطراتی بسیار از گذشته برایشان بجا مانده است.
در ابتدا گیر کردن گاوآهن ماشین های شخم زنی کشت و صنعت نیشکر هفت تپه موجب پیدایش اولیه این مجموعه شد. نخستین عملیات حفاری به سرپرستی عزت اله نگهبان در سال ۱۳۴۴ در این محل آغاز گردید که تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت. بررسی های روزمینی که پیش تر مَک آدامز ( Robert McC Adams ) در این ناحیه انجام داده بود، نشان می داد که این محوطه گسترده باستانی فقط در دوره محدودی مسکونی بوده است. هفت تپه، در حاصلخیزترین قسمت دشت خوزستان واقع شده است. این محل باستانی، بین رودخانه های دز و کرخه در حدود ۱۷ کیلومتری جنوب شرقی شوش و در وسط کشتزارهای طرح نیشکر هفت تپه قرار گرفته است. آثار باستانی هفت تپه، از مدت ها پیش مورد توجه خاورشناسان و دانشمندان بوده است و این آثار در اواخر قرن نوزدهم میلادی، جلب توجه «ژاک دمرگان»، باستان شناس فرانسوی را که در آن هنگام رئیس هیئت حفاری فرانسوی در ایران بود، نمود. دمرگان این مجموعه آثار باستانی هفت تپه را به نام هفت شغال ثبت نموده است که ظاهراً به نظر می رسد در ثبت این نام، که در لهجه محلی هفت چغا به معنی هفت تپه است تا اندازه ای دچار اشتباه گردیده و تلفظ محلی و اصلی آن را کاملاً متوجه نشده است. کلمه چغا در قسمت شمالی دشت خوزستان به معنی تپه آثار باستانی می باشد و موارد مکرر آن مانند: چغازنبیل ( تپه باستانی به شکل زنبیل ) ، چغامیش ( تپه باستانی به شکل میش ) ، چغاپهن ( تپه باستانی پهن و بزرگ ) و غیره به خوبی مشاهده می گردد. کاوش و حفاری علمی تپه های باستانی هفت تپه از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۵ هجری شمسی توسط هیئت باستان شناسی ایرانی به سرپرستی عزت الله نگهبان صورت گرفت که در نتیجه آن، اطلاعات و مدارک ذی قیمتی در خصوص گوشه ای از حلقه های تاریک تاریخ تمدن ایلام، دراختیار محققین و دانشمندان قرار داد. بعضی از دانشمندان باستان شناس، قبلاً عقیده داشتند که اسم باستانی و قدیمی شهری که آثار باستانی هفت تپه در آن قرار دارد، شهر «تیکنی» Tekni می باشد، اما براثر حفاری های عملی انجام شده معلوم گشت که نام اصلی و باستانی هفت تپه شهر «کاپناک» Kapnak است. مدارک باستان شناسی بدست آمده در حفاری هفت تپه بیانگر این است که این شهر باستانی مربوط به سال های ۱۵۰۵ تا ۱۳۵۰ ق. م. از تاریخ ایلام می باشد. در سنگ نبشته بزرگی که در حفاری هفت تپه به دست آمده از شخصی به نام «تپتی آهار» Tepti - Ahar نام برده شده که خود را پادشاه ایلام و انشان و دزفول نامیده است. تپتی آهار در این سنگ نبشته، لقب خود را آزادکننده کشور ایلام از استیلا و یوغ سلاطین کاسی بین النهرین نامیده و بدین لقب فخر و مباهات می نماید. آثار معماری مکشوفه در هفت تپه عبارتند از: مجموعه آرامگاه تپتی آهار و معبد خصوصی او، آرامگاه دسته جمعی، ساختمان معبد، آرامگاه، زیگورات یا کاخ شماره ۱، حیاطها، زیگورات یا کاخ شماره ۲، دیوار طویل شمالی و تالار طویل.
... [مشاهده متن کامل]
در حال حاضر در هفت تپه شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه با اولویت ۱ و چندین شرکت بزرگ دیگر فعالیت می کنند، که اکثریت کارکنان آن در این منطقه زندگی می کنند.
مردمان زیادی پس از راه اندازی کارخانه تولید شکر در هفت تپه زندگی می کردند که خاطراتی بسیار از گذشته برایشان بجا مانده است.
در ابتدا گیر کردن گاوآهن ماشین های شخم زنی کشت و صنعت نیشکر هفت تپه موجب پیدایش اولیه این مجموعه شد. نخستین عملیات حفاری به سرپرستی عزت اله نگهبان در سال ۱۳۴۴ در این محل آغاز گردید که تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت. بررسی های روزمینی که پیش تر مَک آدامز ( Robert McC Adams ) در این ناحیه انجام داده بود، نشان می داد که این محوطه گسترده باستانی فقط در دوره محدودی مسکونی بوده است. هفت تپه، در حاصلخیزترین قسمت دشت خوزستان واقع شده است. این محل باستانی، بین رودخانه های دز و کرخه در حدود ۱۷ کیلومتری جنوب شرقی شوش و در وسط کشتزارهای طرح نیشکر هفت تپه قرار گرفته است. آثار باستانی هفت تپه، از مدت ها پیش مورد توجه خاورشناسان و دانشمندان بوده است و این آثار در اواخر قرن نوزدهم میلادی، جلب توجه «ژاک دمرگان»، باستان شناس فرانسوی را که در آن هنگام رئیس هیئت حفاری فرانسوی در ایران بود، نمود. دمرگان این مجموعه آثار باستانی هفت تپه را به نام هفت شغال ثبت نموده است که ظاهراً به نظر می رسد در ثبت این نام، که در لهجه محلی هفت چغا به معنی هفت تپه است تا اندازه ای دچار اشتباه گردیده و تلفظ محلی و اصلی آن را کاملاً متوجه نشده است. کلمه چغا در قسمت شمالی دشت خوزستان به معنی تپه آثار باستانی می باشد و موارد مکرر آن مانند: چغازنبیل ( تپه باستانی به شکل زنبیل ) ، چغامیش ( تپه باستانی به شکل میش ) ، چغاپهن ( تپه باستانی پهن و بزرگ ) و غیره به خوبی مشاهده می گردد. کاوش و حفاری علمی تپه های باستانی هفت تپه از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۵ هجری شمسی توسط هیئت باستان شناسی ایرانی به سرپرستی عزت الله نگهبان صورت گرفت که در نتیجه آن، اطلاعات و مدارک ذی قیمتی در خصوص گوشه ای از حلقه های تاریک تاریخ تمدن ایلام، دراختیار محققین و دانشمندان قرار داد. بعضی از دانشمندان باستان شناس، قبلاً عقیده داشتند که اسم باستانی و قدیمی شهری که آثار باستانی هفت تپه در آن قرار دارد، شهر «تیکنی» Tekni می باشد، اما براثر حفاری های عملی انجام شده معلوم گشت که نام اصلی و باستانی هفت تپه شهر «کاپناک» Kapnak است. مدارک باستان شناسی بدست آمده در حفاری هفت تپه بیانگر این است که این شهر باستانی مربوط به سال های ۱۵۰۵ تا ۱۳۵۰ ق. م. از تاریخ ایلام می باشد. در سنگ نبشته بزرگی که در حفاری هفت تپه به دست آمده از شخصی به نام «تپتی آهار» Tepti - Ahar نام برده شده که خود را پادشاه ایلام و انشان و دزفول نامیده است. تپتی آهار در این سنگ نبشته، لقب خود را آزادکننده کشور ایلام از استیلا و یوغ سلاطین کاسی بین النهرین نامیده و بدین لقب فخر و مباهات می نماید. آثار معماری مکشوفه در هفت تپه عبارتند از: مجموعه آرامگاه تپتی آهار و معبد خصوصی او، آرامگاه دسته جمعی، ساختمان معبد، آرامگاه، زیگورات یا کاخ شماره ۱، حیاطها، زیگورات یا کاخ شماره ۲، دیوار طویل شمالی و تالار طویل.
