هفت اورنگ ابراهیم میرزا، یا جامی فریر، یک نسخهٔ خطی مصور ارزشمند است، از منظومهٔ هفت اورنگ جامی، مشتمل بر ۲۸ نگاره، که در دوران صفوی، میانهٔ سالهای ۹۶۳ تا ۹۷۳ قمری، به دستور سلطان ابراهیم میرزا صفوی، برادرزادهٔ شاه تهماسب، و حاکم وقت خراسان، کتاب آرایی و خوشنویسی گردیده، و هم اینک در نگارخانه هنر فریر واشینگتن نگهداری می شود. [ ۱]
ابراهیم میرزا برادرزادهٔ شاه تهماسب، که بسیار مورد توجه وی بوده و خود نیز دستی در شعر و نقاشی و خطاطی داشت، پس از وی بانی کتابخانه یا کارگاه سلطنتی کتاب آرایی در مشهد بود. در کارگاه او علاوه بر خوشنویسان و نگارگران مشهدی، نگارگران مکتب تبریز نیز حضور داشتند. یکی از برجسته ترین آثار برجای مانده از کارگاه وی، هفت اورنگ جامی است، که نگارگرانی چون مظفر علی، میرزا علی ( فرزند سلطان محمد نگارگر ) ، شیخ محمد و آقا میرک در کتاب آرایی آن نقش داشته اند. خوشنویسی این اثر نیز توسط خطاطان بنام عصر در طی نه سال و در شهرهای مختلف صورت گرفته است. محب علی نایی، کتابدار کتابخانهٔ سلطان ابراهیم میرزا، که سرپرست خوشنویسانی چون مولانا مالک دیلمی و شاه محمود نیشابوری بود، به اتفاق ایشان و خوشنویسانی دیگر، چون ملا عیشی هروی و مولانا رستم علی، خطاطان هفت اورنگ جامی بودند. [ ۲] [ ۳] پس از مرگ شاه تهماسب، ابراهیم میرزا مورد غضب شاه اسماعیل دوم قرار گرفته و به دستور وی کشته شد. کتابخانه و مجموعهٔ هنری ابراهیم میرزا نیز از میان رفت، چنانچه مؤلف گلستان هنر روایت می کند که همسرش برای آن که گنجینهٔ کتاب های خطی به دست شاه اسماعیل دوم نیفتد، همهٔ را به آب شست. جامی فریر از این حادثه به سلامت رسته و بعدها در کتابخانهٔ شاه عباس اول و سپس به عنوان موقوفه در مقبرهٔ شیخ صفی و چندی نیز در اختیار سلاطین گورکانی هند بوده، و در پایان به نگارخانه هنر فریر واشینگتن رسیده است. [ ۱]
میرزا علی نگارگر فرزند سلطان محمد نگارگر، که نگارگری آثاری چون «کشتن اژدها توسط گشتاسب» در شاهنامهٔ تهماسبی، «نوازندگی باربد در دربار خسرو» و «نمودن شاپور صورت خسرو»[ ۴] در خمسهٔ تهماسبی به وی منسوب است، مجلس های «سلامان و آبسال در جزیرهٔ خوشبختی» و «فروش خر» را در هفت اورنگ ابراهیم میرزا ترسیم کرده است. مظفر علی نگارگر که در مکتب تبریز دوم، زیر نظر کمال الدین بهزاد نگارگری نموده، و آثاری در شاهنامهٔ تهماسبی به وی منسوب است نیز مجلس های «نجات یوسف از چاه» و «دیدار مجنون از لیلی» را در هفت اورنگ نقاشی کرده است. [ ۲] [ ۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفابراهیم میرزا برادرزادهٔ شاه تهماسب، که بسیار مورد توجه وی بوده و خود نیز دستی در شعر و نقاشی و خطاطی داشت، پس از وی بانی کتابخانه یا کارگاه سلطنتی کتاب آرایی در مشهد بود. در کارگاه او علاوه بر خوشنویسان و نگارگران مشهدی، نگارگران مکتب تبریز نیز حضور داشتند. یکی از برجسته ترین آثار برجای مانده از کارگاه وی، هفت اورنگ جامی است، که نگارگرانی چون مظفر علی، میرزا علی ( فرزند سلطان محمد نگارگر ) ، شیخ محمد و آقا میرک در کتاب آرایی آن نقش داشته اند. خوشنویسی این اثر نیز توسط خطاطان بنام عصر در طی نه سال و در شهرهای مختلف صورت گرفته است. محب علی نایی، کتابدار کتابخانهٔ سلطان ابراهیم میرزا، که سرپرست خوشنویسانی چون مولانا مالک دیلمی و شاه محمود نیشابوری بود، به اتفاق ایشان و خوشنویسانی دیگر، چون ملا عیشی هروی و مولانا رستم علی، خطاطان هفت اورنگ جامی بودند. [ ۲] [ ۳] پس از مرگ شاه تهماسب، ابراهیم میرزا مورد غضب شاه اسماعیل دوم قرار گرفته و به دستور وی کشته شد. کتابخانه و مجموعهٔ هنری ابراهیم میرزا نیز از میان رفت، چنانچه مؤلف گلستان هنر روایت می کند که همسرش برای آن که گنجینهٔ کتاب های خطی به دست شاه اسماعیل دوم نیفتد، همهٔ را به آب شست. جامی فریر از این حادثه به سلامت رسته و بعدها در کتابخانهٔ شاه عباس اول و سپس به عنوان موقوفه در مقبرهٔ شیخ صفی و چندی نیز در اختیار سلاطین گورکانی هند بوده، و در پایان به نگارخانه هنر فریر واشینگتن رسیده است. [ ۱]
میرزا علی نگارگر فرزند سلطان محمد نگارگر، که نگارگری آثاری چون «کشتن اژدها توسط گشتاسب» در شاهنامهٔ تهماسبی، «نوازندگی باربد در دربار خسرو» و «نمودن شاپور صورت خسرو»[ ۴] در خمسهٔ تهماسبی به وی منسوب است، مجلس های «سلامان و آبسال در جزیرهٔ خوشبختی» و «فروش خر» را در هفت اورنگ ابراهیم میرزا ترسیم کرده است. مظفر علی نگارگر که در مکتب تبریز دوم، زیر نظر کمال الدین بهزاد نگارگری نموده، و آثاری در شاهنامهٔ تهماسبی به وی منسوب است نیز مجلس های «نجات یوسف از چاه» و «دیدار مجنون از لیلی» را در هفت اورنگ نقاشی کرده است. [ ۲] [ ۳]
wiki: هفت اورنگ ابراهیم میرزا