هفت اقلیم

[ویکی نور] «هفت اقلیم»، اثر امین احمد رازی، تذکره ای است تاریخی و جغرافیایی که به تشریح اقالیم سبعه پرداخته و در ضمن توصیف برخی از شهرها و آبادی ها، به اجمال و گاه به تفصیل، از بزرگان و مشاهیر آنها سخن گفته است.
کتاب، به زبان فارسی و در سال 1018ق، در طول شش سال، نوشته شده است.
نویسنده، چنان که خود می گوید، بیشتر اوقات خویش را مصروف تحصیل احوال بزرگان کرده و به علت میل باطنی و اشاره بعضی از دوستانش، اقدام به تألیف کتاب کرده است.
کتاب، با دیباچه ای از مؤلف در بیان انگیزه تألیف، آغاز و مطالب، در سه جلد ارائه شده است.
نویسنده، هر اقلیم را منسوب به یکی از ستارگان دانسته و هر یک را تشریح کرده است.

هَفت اِقلیم
تذکره ای تاریخی و جغرافیایی به فارسی، تألیف امین احمد رازی. مؤلف کتاب را به هفت بخش به مناسبت هفت اقلیم زمین تقسیم کرده و شعرا و مشایخ را بر این اساس طبقه بندی نموده و افزون بر آن تاریخ و جغرافیا و وجه تسمیۀ شهرها را نیز در ذیل هر اقلیم آورده است. از مردم ری بوده، ولی کتاب خود را در مدت شش سال از ۹۹۶ تا ۱۰۰۲ق در هندوستان نوشته است. در یادکرد احوال شاعران و دانشمندان گاه نمونه هایی از نظم یا نثر شاعر و دانشمندی که از او نام رفته نیز آمده است. سبک نگارش هفت اقلیم مصنوع، پرتکلف، و گاه مسجّع است. تاریخ سال ها در آن به زبان عربی است. این کتاب به ویژه برای آگاهی از زندگی شعرا و دانشمندان روزگار اکبر گورکانی از منابع مهم به شمار می رود. به زبان های فرانسه، آلمانی و انگلیسی نیز ترجمه شده است و بارها نیز به چاپ رسیده است. آخرین چاپ آن با تصحیح محمدرضا طاهری متخلص به حسرت است (تهران، ۱۳۷۸ش).