هشم

( ﺑﻪ ﻛﻴﻔﺮ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ ) ﻣﺎ ﺻﻴﺤﻪ ( ﻭ ﺻﺎﻋﻘﻪ ﺍﻱ ﻣﺮﮔﺒﺎﺭ ) ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ، ﭘﺲ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺜﻞ ﮔﻴﺎﻩ ﺧﺸﻚ ﻭ ﺧﺮﺩﺷﺪﻩ ﺍﻱ ﮔﺸﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻬﺎﺭﭘﺎﻳﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻏﻞ ﻣﻲ ﺭﻳﺰﺩ.
ﻭَﺍﺿْﺮِﺏْ ﻟَﻬُﻢ ﻣَّﺜَﻞَ ﺍﻟْﺤَﻴَﺎﺓِ ﺍﻟﺪُّﻧْﻴَﺎ ﻛَﻤَﺂءٍ ﺃَﻧﺰَﻟْﻨَﺎﻩُ ﻣِﻦَ ﺍﻟﺴَّﻤَﺂءِ ﻓَﺎﺧْﺘَﻠَﻂَ ﺑِﻪِ ﻧَﺒَﺎﺕُ ﺍﻟْﺄَﺭْﺽِ ﻓَﺄَﺻْﺒَﺢَ ﻫَﺸِﻴﻤﺎً ﺗَﺬْﺭُﻭﻩُ ﺍﻟﺮِّﻳَﺎﺡُ ﻭَﻛَﺎﻥَ ﺍﻟﻠَّﻪُ ﻋَﻠَﻲ� ﻛُﻞِ ّ ﺷَﻲْ ءٍ ﻣُّﻘْﺘَﺪِﺭﺍً ( آیه ٤٥ سوره مبارکه کهف )
ﻭ ( ﺍﻱ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ! ) ، برای امت، زندگانی دنیا را چنین مثل زن که ما آب بارانی از آسمان نازل کنیم و به آن آب، درختان و نباتات گوناگون زمین درهم پیچیده و خرم بروید، سپس همه درهم شکسته و خشک شود و به دست بادها زیر و زبر و پراکنده گردد، و خدا بر هر چیز اقتدار کامل دارد.
هاشم بن عبدمَناف، جد دوم رسول خدا ( ص ) و از صاحب منصبان قبیله قریش در مکه که نسب تیره های بنی هاشم به او می رسد. نامش عمرو بود هنگامی که در مکه قحطی روی داد، با دست خود برای زائران نان خُرد می کرد و از این جهت به هاشم ( یعنی خُردکننده ) شهرت یافت.
برای یادسپاری آسانتر می توان با کلمات بازی هم کرد و داستان ساخت: در اینجا، می توان گفت که هیروشیما ( مردم، گیاهان و هر چیزی ) در اثر بمباران اتمی، هشیم و هشیما ( شکسته، خرد شده و خشک ) گردید.

بیشتر به کار رفته است. عمرو پدرِ عبدالمطلب است. شعر چنین است: عمرو العلی هشم الثرید لقومهو/ رجال مکۀ مسنتون عجاف. ترجمه فارسی: عمروِ بزرگوار، برای قوم خود نان، ریز ( خُرد ) کرد/ در حالی که مردان مکه قحطی زده و لاغر بودند. به سبب این کار ( هَشَم ) ، عمرو، نامور به هاشم شد. نکته مهم این است که، چون عمرو ( هاشم ) ، برای مردم خود، نان تکه تکه کرده تا آنان بخورند ( هَشَم الثَریدَ ) ، آیا فعلِ هَشَم، غیر از تکه کردن نان، اشاره به تکه تکه کردن گوشت شتر نیز دارد؟ زیرا عمرو ( هاشم ) هم نان و هم گوشت شتر برای مردم خود تکه تکه کرد. اهمیت نکته بیان شده، در این جا، نه از بابت مباحث لغوی بلکه از دیدگاه آیین های کهن اعراب پیش از اسلام است. قربانی کردن شتران، برخلاف باور عمومی، میان اعراب کهنِ عربستان، رایج نبوده و تنها، یکی دو سده پیش از آغاز اسلام، به دستِ شماری از نیاکان پیامبر مانند قُصی و عبدمناف و هاشم، انجام شده است. نک: ابن سعد، طبقات، 1/62 ؛ یعقوبی، تاریخ، 1/241 ؛ طبری، تاریخ، 2/252 . محمد رضا چیت ساز. آبان 1402