هسیخیوس اسکندریه

هسیخیوس اسکندریه ( یونانی باستان: Ἡσύχιος ὁ Ἀλεξανδρεύς  Hēsýchios ho Alexandreús او استاد دستور زبان یونانی بود که احتمالاً در قرن پنجم یا ششم پس از میلاد غنی ترین و غیرمعمول ترین واژگان را گردآوری کرد. کلمات یونانی مبهم که احتمالاً با جذب آثار فرهنگ نویسان پیشین باقی مانده است.
اثر با عنوان «مجموعه الفبایی همه کلمات» ( Συναγωγὴ Πασῶν Λέξεων κατὰ Στοιχεῖον, Synagōgē Pasōn Lexeōn kata Stoicheion ) شامل بیش از ۵۰۰۰۰ مدخل، فهرست فراوانی از کلمات، اشکال و عبارات عجیب و غریب، با توضیح معنای آنها، و اغلب با اشاره به نویسنده ای که آنها را به کار برده است یا به ناحیه یونان که در آن استفاده کرده است. از این رو، این کتاب برای دانش آموزان گویش های یونان باستان و عموماً در بازسازی متن نویسندگان کلاسیک از ارزش بالایی برخوردار است. به ویژه در مورد نویسندگانی مانند آیسخلوس و تئوکریتوس که بسیاری از کلمات غیر معمول را به کار می بردند. هسیخیوس نه تنها برای زبان شناسی یونانی، بلکه برای مطالعه زبان های گم شده و گویش های ناشناخته ( مانند تراکیایی ) و بازسازی پروتو - هندواروپایی اهمیت دارد. بسیاری از کلماتی که در این اثر گنجانده شده است در متون یونان باستان باقی مانده یافت نمی شود.
توضیحات هسیخیوس دربارهٔ بسیاری از القاب و عبارات نیز حقایق مهم بسیاری را در مورد دین و زندگی اجتماعی پیشینیان آشکار می کند.
هسیخیوس در مقدمه نامه ای اشاره می کند که واژگان او بر اساس فرهنگ دیوژنیانوس است ( که خود از اثر قبلی پامفیلوس استخراج شده است ) ، اما او همچنین از آثار مشابه آریستارخوس دستور زبان ساموتراکی، آپیون، هلیودوروس، آمریاس و دیگران استفاده کرده است.
هسیخیوس احتمالاً مسیحی نبود.
این واژگان در یک نسخه خطی بسیار فاسد قرن پانزدهمی باقی مانده است که در کتابخانه سن مارکو در ونیز نگهداری می شود