هسته سلول

در زیست شناسی سلولی، هسته یا Nucleus[ ۱] جزئی از سلول است که در بیشتر سلولهای یوکاریوتی وجود دارد و حاوی اکثر اطلاعات ژنتیکی است. این بخش از سلول که قطر آن بین ۱۰ تا ۲۰ میکرون است بزرگترین بخش درون سلول به حساب می آید. هسته به طور کلی دو وظیفه دارد: ۱. کنترل واکنش های شیمیایی درون سیتوپلاسم ۲. نگاه داشتن اطلاعات لازم برای تقسیم سلولی.
هسته سلولی شامل کلیه ژنوم سلول، به جز بخش کوچکی از DNA میتوکندری، به عنوان مولکول های مولکولی DNA چند خطی طولانی در یک مجموعه با انواع زیادی از پروتئین ها، مانند هیستون ها، برای تشکیل کروموزوم ها سازمان یافته است. ژنهای موجود در این کروموزومها به گونه ای برای ارتقاء عملکرد سلول ساخته می شوند. این هسته یکپارچگی ژنها را حفظ می کند و فعالیت سلول را با تنظیم بیان ژن کنترل می کند - بنابراین هسته مرکزی مرکز کنترل سلول است. ساختارهای اصلی تشکیل دهنده هسته شامل پاکت هسته ای است، یک غشای مضاعف که کل اندامک را محصور می کند و محتویات آن را از سیتوپلاسم سلولی جدا می کند، و ماتریس هسته ای، شبکه ای در هسته است که می افزاید که دقیقاً مانند سیتوسکلت از کل سلول پشتیبانی می کند.
هسته با دو غشاء از سیتوپلاسم جدا می شود که به آن پوشش هسته گفته می شود. در میان این دو غشاء، منافذی وجود دارد که تبادل دوطرفهٔ مواد را میان سیتوپلاسم و هسته امکان پذیر می کنند. امتداد غشای بیرونی هسته را شبکه آندوپلاسمی زبرتشکیل می دهد. روی شبکه آندئپلاسمی زبر ( RER ) ، ریبوزوم ها قرار دارند.
درون هسته یک یا دو هستک وجود دارند که اطراف آن ها را نوکلئوپلاسم احاطه کرده است. نوکلئوپلاسم مایعی ژلاتینی است که مواد بسیاری را از جمله آنزیم، نوکلئوتید تری فسفات، پروتئین و… در خود حل می کند. اطلاعات ژنتیکی نیز در هسته و به صورت کروماتین وجود دارد. درون کروماتین رشته های کوچکی به نام دی ان ای ( DNA ) وجود دارد که مانند رمزوارهٔ سلول می ماند. در داخل هسته مولکولهای RNA از روی مولکولهای ( DNA ( DEOXIRIBO NUCLEIC ACIDساخته می شوند.