هزارپایان

هزارپایان ( Myriapoda ) زیرشاخه ای از جانوران عموماً خاکزی از گروه بندپایان است که بیش از ۱۳ هزار گونه دارد. برخی گونه های این زیرشاخه کمتر از ۱۰ پا و برخی گونه ها بیش از ۷۵۰ پا دارند. هزارپایان معمولاً در جاهای مرطوب و تاریک، زیر سنگ ها و داخل خاک های هوموسی یا زیر پوست درخت ها و داخل خزه و برگ های پوسیده و ریخته شده به سر می برند. بعضی از این جانوران گوشتخوارند و از بندپایان دیگر تغذیه می کنند.
هزارپایان بندپایانی تراشه دار و مجهز به دستگاه تنفسی تراشه و یک جفت شاخک هستند و دستگاه دفع آن ها مانند حشرات متشکل از لوله های مالپیگی است. بدن هزارپایان از دو قسمت سر و تنه تشکیل شده است که قسمت سر به صورت یکپارچه و مجهز به اعضا حسی شاخک ها و چشم های ساده و قطعات دهانی ( یک جفت آرواره بالا و یک جفت آرواره پایین ) می باشد. قسمت تنه نیز از حلقه های پهن یا گرد استوانه ای متعدد و همانند تشکیل شده است و هر حلقه در طرفین مجهز به یک یا دو جفت پا می باشد.
در این جانوران سوراخ های تناسلی در حلقه های جلوی تنه ( Progonatha ) یا در دو حلقه انتهایی بدن ( Opistognatha ) باز می شوند. هزارپایان Progoneatha شامل راسته های Pauropoda، Symphyla و Diplopoda می باشد و سوراخ تناسلی در مفصل سوم تنه یا در عقب پاهای جفت دوم باز می شود. در هزارپایان Opistogoneatha که شامل راسته Chilopoda می باشد سوراخ تناسلی در انتهای بدن و زیر حلقه ماقبل آخر باز می شوند.