هرمُزگان، استان
41070600-2.jpg
استانی در جنوب ایران و در ساحل خلیج فارس، تنگۀ هرمز، و دریای عمان. از شمال و شمال شرقی به استان کرمان، از شرق به استان سیستان و بلوچستان، از جنوب به دریای عمان، تنگۀ هرمز، و خلیج فارس، و از غرب به استان های بوشهر و فارس محدود است. بخش های شمال و غرب این استان را انتهای شرقی کوه های زاگرس و نواحی شرقی آن را رشته کوه های بشاگرد و نواحی جنوبی آن را دشت ساحلی کمابیش همواری فراگرفته است، که در حوالی بندرعباس و میناب به حداکثر پهناوری خود می رسد. کوه فارغان با ارتفاع ۳,۲۶۷ متر بلندترین کوه این استان است و کوه های شاه، سیرو، واغان، گنو، و کوه مهراب از دیگر ارتفاعات مهم آن محسوب می شوند. این استان از نظر اقلیمی، جزو نواحی گرم تا خیلی گرم و خشک است. مهم ترین رودهای آن عبارت اند از رودخانه های میناب، مهران، حسن لنگی، کُل، رود شور، و جگین، که اغلب فصلی اند. سدّ میناب، که بر روی رودخانه ای به همین نام بسته شده، استعداد کشاورزی این استان را، به ویژه در دشت میناب، به نحو چشمگیری افزایش داده و دشت مزبور را در موقعیت ممتازی قرار داده است. فرآورده های کشاورزی این استان عبارت اند از غلات، محصولات جالیزی، مرکبات، خرما، زیتون، پنبه، تنباکو و توتون، و موز. پالایش نفت، شیلات، تولید لبنیات، و توریسم از فعالیت های صنعتی و اقتصادی آن است، و گاز طبیعی و نفت نیز از مهم ترین کانی های این سرزمین محسوب می شوند. استان هرمزگان با ۱,۴۰۳,۶۷۴ نفر (۱۳۸۵) جمعیت از نُه شهرستان و ۲۳ بخش با مرکزیت اداری شهر بندرعباس تشکیل شده است و مهم ترین شهرهای آن عبارت اند از ابوموسی، بستک، بندر لنگه، جاسک، حاجی آباد، قشم، میناب، و دهبارز. جزایر قشم، هرمز، لارک، هنگام، تنب بزرگ و کوچک، ابوموسی، سیری، فرور بزرگ و کوچک، کیش، هندرابی و لاوان نیز در تابعیت این استان قرار دارند. در روزگار هخامنشیان ظاهراً شهری با نام هرمز در محل شهر کنونی میناب قرار داشت، که بعدها در زمان اردشیر اول ساسانی بازسازی و به شهری بزرگ و آباد تبدیل شد. شهر مزبور اهمیت و موقعیت خود را حتی در روزگار تسلط اعراب و دوران بعد از اسلام حفظ کرد، تا جایی که مارکوپولو، گردشگر ونیزی، در سفر به ایران از آن و گرمای شدیدش در تابستان یاد می کند (قرن ۱۳م). سلطان قطب الدین تهمتن، شاهِ هرمز، که دشمنانش او را تهدید می کردند، در ۷۰۰ق شهر هرمز را ترک کرد و همراه با ساکنان شهر مزبور و دارایی آنان به جزیرۀ جرون پناه برد و شهر جدیدی در جزیرۀ مزبور بنا کرد و آن را هرمز نامید؛ جزیرۀ جرون نیز بعدها به هرمز معروف شد و آبادی شهرو، که در محل بندرعباس امروزی قرار داشت، جرون نام گرفت. سلطان قطب الدین در ۷۱۹ق جزیرۀ کیش را تصرف کرد و بحرین را نیز به اطاعت خود درآورد و حکومت توانمندی را در هرمز تأسیس کرد، شهر هرمز به مرور رونق گرفت و به یکی از بندرهای مهم تجارتی خلیج فارس تبدیل شد؛ دوران رونق آن حدود ۳ قرن طول کشید. جزیرۀ هرمز در ۹۲۱ق به تصرف پرتغالی ها درآمد و از آن به بعد شهر هرمز به مرور از رونق افتاد و جرون (به گویش پرتغالی گمرو و به گویش انگلیسی گامبرون) جای آن را گرفت و در ۱۰۳۱ق (۱۰۳۲ق) به افتخار شاه عباس اول صفوی، که پرتغالی ها را از خلیج فارس بیرون راند، بندر عباس نام گرفت و شهر هرمز به ویرانه ای تبدیل شد، که آثارش هنوز پابرجاست. در تقسیمات کشوری ۱۳۴۴ش فرمانداری کل بنادر و جزایر دریای عمان به مرکزیت اداری بندرعباس تأسیس شد و در دی ماه ۱۳۵۵ش به حکم پاسداری از حرمت تاریخ و زنده نگه داشتن یاد روزهای طلایی هرمز به استان هرمزگان تغییر نام یافت.
41070600-2.jpg
استانی در جنوب ایران و در ساحل خلیج فارس، تنگۀ هرمز، و دریای عمان. از شمال و شمال شرقی به استان کرمان، از شرق به استان سیستان و بلوچستان، از جنوب به دریای عمان، تنگۀ هرمز، و خلیج فارس، و از غرب به استان های بوشهر و فارس محدود است. بخش های شمال و غرب این استان را انتهای شرقی کوه های زاگرس و نواحی شرقی آن را رشته کوه های بشاگرد و نواحی جنوبی آن را دشت ساحلی کمابیش همواری فراگرفته است، که در حوالی بندرعباس و میناب به حداکثر پهناوری خود می رسد. کوه فارغان با ارتفاع ۳,۲۶۷ متر بلندترین کوه این استان است و کوه های شاه، سیرو، واغان، گنو، و کوه مهراب از دیگر ارتفاعات مهم آن محسوب می شوند. این استان از نظر اقلیمی، جزو نواحی گرم تا خیلی گرم و خشک است. مهم ترین رودهای آن عبارت اند از رودخانه های میناب، مهران، حسن لنگی، کُل، رود شور، و جگین، که اغلب فصلی اند. سدّ میناب، که بر روی رودخانه ای به همین نام بسته شده، استعداد کشاورزی این استان را، به ویژه در دشت میناب، به نحو چشمگیری افزایش داده و دشت مزبور را در موقعیت ممتازی قرار داده است. فرآورده های کشاورزی این استان عبارت اند از غلات، محصولات جالیزی، مرکبات، خرما، زیتون، پنبه، تنباکو و توتون، و موز. پالایش نفت، شیلات، تولید لبنیات، و توریسم از فعالیت های صنعتی و اقتصادی آن است، و گاز طبیعی و نفت نیز از مهم ترین کانی های این سرزمین محسوب می شوند. استان هرمزگان با ۱,۴۰۳,۶۷۴ نفر (۱۳۸۵) جمعیت از نُه شهرستان و ۲۳ بخش با مرکزیت اداری شهر بندرعباس تشکیل شده است و مهم ترین شهرهای آن عبارت اند از ابوموسی، بستک، بندر لنگه، جاسک، حاجی آباد، قشم، میناب، و دهبارز. جزایر قشم، هرمز، لارک، هنگام، تنب بزرگ و کوچک، ابوموسی، سیری، فرور بزرگ و کوچک، کیش، هندرابی و لاوان نیز در تابعیت این استان قرار دارند. در روزگار هخامنشیان ظاهراً شهری با نام هرمز در محل شهر کنونی میناب قرار داشت، که بعدها در زمان اردشیر اول ساسانی بازسازی و به شهری بزرگ و آباد تبدیل شد. شهر مزبور اهمیت و موقعیت خود را حتی در روزگار تسلط اعراب و دوران بعد از اسلام حفظ کرد، تا جایی که مارکوپولو، گردشگر ونیزی، در سفر به ایران از آن و گرمای شدیدش در تابستان یاد می کند (قرن ۱۳م). سلطان قطب الدین تهمتن، شاهِ هرمز، که دشمنانش او را تهدید می کردند، در ۷۰۰ق شهر هرمز را ترک کرد و همراه با ساکنان شهر مزبور و دارایی آنان به جزیرۀ جرون پناه برد و شهر جدیدی در جزیرۀ مزبور بنا کرد و آن را هرمز نامید؛ جزیرۀ جرون نیز بعدها به هرمز معروف شد و آبادی شهرو، که در محل بندرعباس امروزی قرار داشت، جرون نام گرفت. سلطان قطب الدین در ۷۱۹ق جزیرۀ کیش را تصرف کرد و بحرین را نیز به اطاعت خود درآورد و حکومت توانمندی را در هرمز تأسیس کرد، شهر هرمز به مرور رونق گرفت و به یکی از بندرهای مهم تجارتی خلیج فارس تبدیل شد؛ دوران رونق آن حدود ۳ قرن طول کشید. جزیرۀ هرمز در ۹۲۱ق به تصرف پرتغالی ها درآمد و از آن به بعد شهر هرمز به مرور از رونق افتاد و جرون (به گویش پرتغالی گمرو و به گویش انگلیسی گامبرون) جای آن را گرفت و در ۱۰۳۱ق (۱۰۳۲ق) به افتخار شاه عباس اول صفوی، که پرتغالی ها را از خلیج فارس بیرون راند، بندر عباس نام گرفت و شهر هرمز به ویرانه ای تبدیل شد، که آثارش هنوز پابرجاست. در تقسیمات کشوری ۱۳۴۴ش فرمانداری کل بنادر و جزایر دریای عمان به مرکزیت اداری بندرعباس تأسیس شد و در دی ماه ۱۳۵۵ش به حکم پاسداری از حرمت تاریخ و زنده نگه داشتن یاد روزهای طلایی هرمز به استان هرمزگان تغییر نام یافت.
wikijoo: هرمزگان،_استان