هدفمندسازی یارانه ها در ایران

هدفمندسازی یارانه ها برای حمایت از قشر ضعیف جامعه و کم کردن هزینه ها است و این برنامه هدفمندسازی یارانه زمانی خوب است که یارانه ها به قشر ضعیف جامعه پرداخته شود که منجر به رفاه اجتماعی شود. که این هدفمندسازی یارانه ها را در اواخر دهه ۱۳۸۰ به اجرا گذاشتند
هدفمندسازی یارانه ها باعث ایجاد عدالت بین افراد جامعه است ولی آمارها نشان داده است که حذف یارانه ها باعث افزایش قیمت ها شده است و به خاطر همین باعث افزایش تورم و نرخ بیکاری شود که همین امر سبب شده است که قشر ضعیف جامعه ضرر کنند و افراد ثروتمند هم از این هدفمندسازی یارانه با افزایش تورم سود کنند چرا که سرمایه هایشان را افزایش می دهند. برخی معتقد بودند که اگر یارانه ها غیرهدفمند است باعث افزایش اشتغال نمی شود
همان طور که می دانیم افزایش قیمت ها از جمله انرژی باعث شده است، که قدرت خرید مردم هم کم شود و حتی باعث توزیع ناعادلانه درآمدها می شود و همین امر سبب شده است، فقر مردم هم بیشتر شود؛ چراکه منجر به افزایش میزان تقاضای کالاهای ضروری هم شده است و باعث کاهش مصرف خانوارهای کم درآمد شده است و همین طور منجر به افزایش مصرف در خانوارهای پردرآمد است. برخی هم گفته اند دولت باید به خاطر سه موضوع اصلی یارانه را پرداخت کند؛ از جمله: ۱. مدیریت در مصرف و منابع واستفاده درست از آن ۲. کاهش و جلوگیری از افزایش قیمت ها ۳. توزیع عادلانه درآمدها همان طور که گفته شده است که هدفمند کردن یارانه به علت قطع آن نیست به علت توزیع عادلانه و عدالت در پرداخت یارانه است تا قشر ضعیف جامعه به سختی کشیده نشوند.

با وجود تجربه طولانی ایران در نادیده گرفتن اصول بنیادین یارانه های اجتماعی، ظاهرا تصمیم بر این می شود که بجای ارزان نگه داشتن کالاها که به مصرفگرایی و سوداگری اقشار ثروتمند جامعه، همچنین قاچاق به دیگر کشورها و آسیب به تولید داخلی دامن می زند، مبلغ موردنظر مستقیما به مردم برسد. اما این تصمیم نیز بیشتر به یک نمایش تبلیغاتی شباهت دارد و عملا با وجود تلاشهای کارشناسان و های و هوی زیاد، هدفمندی یارانه ها محقق نمی شود. از جمله دلایل شکست، این است که یارانه به همه دهکها تعلق می گیرد و ضمنا مبلغ یارانه نسبت به رشد تصاعدی تورم و گرانی پس از آن، بسیار محدود و ناچیز است و تا یک دهه، حتی تکان نمی خورد اما دلیل مهمتر این که منبع تامین یارانه، مالیات اقشار ثروتمند نیست بلکه درآمد حاصل از خروج سرمایه ها مخصوصا نفت خام از کشور است. این بدان معناست که طرح از پایه و اساس، با رشد میان مدت و پیشرفت کشور در تعارض خواهد بود. با آغاز دهه ۱۴۰۰، شعار عادلانه سازی در هدفمندی سر داده می شود اما تغییرات جدید، تنها در جزئیات به چشم می خورد و نرخ یارانه از حدود ۴۵۰ هزار ریال به حدود ۳ میلیون تا ۴ میلیون ریال افزایش می یابد.