هدر گوردخمه

هدر، گوردَخمِه
(یا: سلماس) مقبره ای در کوه های شوریک روستای هدر شهر سلماس واقع در استان آذربایجان غربی. گوردخمۀ هدر در حقیقت از دو دخمه تشکیل شده است. این دو مقبره در بالای کوه قرار دارند و در زبان محلی دخمۀ دختر و دخمۀ پسر نامیده می شوند. دخمۀ پسر پایین تر از دخمۀ دختر واقع است و ورودی آن روبه جنوب است. این ورودی مستطیلی شکل است و ارتفاعی به اندازۀ قد متوسط انسان دارد. پس از ورودی فضای بزرگ مستطیل شکلی با سطوحی صاف و منظم دیده می شود. ورودی این اتاق شبیه ورودی اصلی است و خود اتاق نیز به فضای اصلی یا تالار بزرگ مربوط است. پیرامون فضای بزرگ تالار سکویی ساخته شده است که ظاهراً جای قرارگرفتن اشیای مقبره بوده است. اتاق جسد کمی پایین تر از اتاق قرار گرفته و سطح آن ناصاف و کف آن از خاک پر شده است. دخمه دختر بالاتر از دخمۀ اولی و در فرورفتگی طبیعی کوه ایجاد شده است. ورودی آن مستطیل شکل و عبور از آن آسان است. پس از ورود فضای مدوری به عنوان فضای تقسیم دخمه دیده می شود. این قسمت با سه اتاق پیرامونش در ارتباط است. سقف این گوردخمه تقریباً گنبدی شکل است و کف و دیواره های آن بسیار ناصاف و از نظر مصالح با دیگر دخمه ها متفاوت است. گوردخمۀ هدر مانند سایر گوردخمه های منطقه بیانگر وجود تمدنی کهن در این منطقه است و می تواند به مرکزی مهم برای جلب تاریخ پژوهان و علاقه مندان آثار باستانی تبدیل شود.