هالوآلکان. هالوآلکان ( به انگلیسی: Haloalkane ) که با نام های هالوژنوآلکان ( halogenoalkane ) و آلکیل هالید ( alkyl halide ) نیز شناخته می شوند، دسته ای از ترکیبات آلی هستند که از اتصال یک یا چند هالوژن به یک آلکان ( گروه آلکیل ) به وجود می آیند.
هالوآلکان ها دسته ای از مواد آلی هستند که از مولکول هایی شامل اتمهای کربن، هیدروژن و هالوژن ساخته شده اند. در هالوآلکان ها، فراوانی اتم های کلر و برم بیش تر از اتم های فلوئور و ید است.
برای نام گذاری هالوآلکان ها، از پیشوند «هالو» قبل از نام آلکان استفاده می شود و شماره کربن حامل اتم هالوژن هم در ابتدا می آید. به طور مثال، «برمومتان» نام ترکیبی به فرمول CH3Br و «2 - کلروپنتان» نام ترکیبی با فرمول C5H11Cl و ساختار CH3CHClCH2CH2CH3 است.
اگر هالوژن در مولکول هالوآلکان را با نماد X نمایش دهیم؛ تنها پیوند کووالانسی قطبی در این مولکول ها، پیوند C - X است و هر چه از سمت فلوئور به ید برویم، با کاهش الکترونگاتیوی اتم هالوژن، میزان قطبیت پیوند هم کاهش می یابد. از طرفی باید این مطلب را هم در نظر داشته باشیم که با بزرگ شدن اندازه گروه آلکیل، قسمت غیرقطبی مولکول حجیم می شود. پس هالوآلکان ها را ( بسته به نوع هالوژن و گروه آلکیل ) می توان مولکول هایی قطبی تا کاملاً غیرقطبی در نظر گرفت. نیروی بین مولکولی اصلی در هالوآلکان ها، نیروی پراکندگی لاندن است که در نواحی نزدیک به گروه عاملی ( همان پیوند C - X ) با نیروی دوقطبی - دوقطبی هم همراه است.
با افزایش ابعاد مولکول ها و در نتیجه آن، شدت گرفتن نیروهای لاندن، نقطه ذوب و جوش هالوآلکان ها افزایش می یابد. در مورد گروه های آلکیل یکسان، با بزرگ شدن و سنگین شدن اتم هالوژن، شاهد افزایش نقطه جوش هستیم. به طور مثال نقطه ذوب برموبوتان از برمواتان و نقطه جوش یدومتان از کلرومتان بیش تر است. اگر تعداد اتم های هالوژن در یک مولکول افزایش یابد، منجر به افزایش نقطه ذوب و جوش می شود. مثلاً نقطه جوش دی برمومتان ( CH2Br2 ) از برمومتان بیش تر است. نقطه جوش هالوآلکان ها از نقطه جوش آلکان هم کربن بیش تر است ( به دلیل جرم مولکولی بیش تر ) .
هالوآلکان ها به علت قطبیت کمی که دارند، در آب نامحلولند. این پدیده احتمالاً به دلیل ناتوانی در تشکیل پیوند هیدروژنی است. هالوآلکان ها در حلال های آلی معمولی مثل بنزن و اتر و کلروفرم ( یک هالوآلکان با فرمول مولکولی CHCl3 ) حل می شوند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفهالوآلکان ها دسته ای از مواد آلی هستند که از مولکول هایی شامل اتمهای کربن، هیدروژن و هالوژن ساخته شده اند. در هالوآلکان ها، فراوانی اتم های کلر و برم بیش تر از اتم های فلوئور و ید است.
برای نام گذاری هالوآلکان ها، از پیشوند «هالو» قبل از نام آلکان استفاده می شود و شماره کربن حامل اتم هالوژن هم در ابتدا می آید. به طور مثال، «برمومتان» نام ترکیبی به فرمول CH3Br و «2 - کلروپنتان» نام ترکیبی با فرمول C5H11Cl و ساختار CH3CHClCH2CH2CH3 است.
اگر هالوژن در مولکول هالوآلکان را با نماد X نمایش دهیم؛ تنها پیوند کووالانسی قطبی در این مولکول ها، پیوند C - X است و هر چه از سمت فلوئور به ید برویم، با کاهش الکترونگاتیوی اتم هالوژن، میزان قطبیت پیوند هم کاهش می یابد. از طرفی باید این مطلب را هم در نظر داشته باشیم که با بزرگ شدن اندازه گروه آلکیل، قسمت غیرقطبی مولکول حجیم می شود. پس هالوآلکان ها را ( بسته به نوع هالوژن و گروه آلکیل ) می توان مولکول هایی قطبی تا کاملاً غیرقطبی در نظر گرفت. نیروی بین مولکولی اصلی در هالوآلکان ها، نیروی پراکندگی لاندن است که در نواحی نزدیک به گروه عاملی ( همان پیوند C - X ) با نیروی دوقطبی - دوقطبی هم همراه است.
با افزایش ابعاد مولکول ها و در نتیجه آن، شدت گرفتن نیروهای لاندن، نقطه ذوب و جوش هالوآلکان ها افزایش می یابد. در مورد گروه های آلکیل یکسان، با بزرگ شدن و سنگین شدن اتم هالوژن، شاهد افزایش نقطه جوش هستیم. به طور مثال نقطه ذوب برموبوتان از برمواتان و نقطه جوش یدومتان از کلرومتان بیش تر است. اگر تعداد اتم های هالوژن در یک مولکول افزایش یابد، منجر به افزایش نقطه ذوب و جوش می شود. مثلاً نقطه جوش دی برمومتان ( CH2Br2 ) از برمومتان بیش تر است. نقطه جوش هالوآلکان ها از نقطه جوش آلکان هم کربن بیش تر است ( به دلیل جرم مولکولی بیش تر ) .
هالوآلکان ها به علت قطبیت کمی که دارند، در آب نامحلولند. این پدیده احتمالاً به دلیل ناتوانی در تشکیل پیوند هیدروژنی است. هالوآلکان ها در حلال های آلی معمولی مثل بنزن و اتر و کلروفرم ( یک هالوآلکان با فرمول مولکولی CHCl3 ) حل می شوند.
wiki: هالوآلکان