ه

[ویکی الکتاب] معنی أَثَاماً: سزا-مجازات - کیفر سخت
معنی أَثْخَنتُمُوهُمْ: بسیار آنها را کشتید- برآنها غلبه کردید - آنان را از قدرت و توان انداختید (کلمه اثخان به معنای بسیار کشتن ، و غلبه و قهر بر دشمن است . کلمه ثِخَن به معنی غلظت و بی رحمی است و اثخان کسی به معنی بازداشتن و مانع حرکت وجنبش او شدن است مثلاً با کشتن او . د...
معنی أَثَرِ: اثر-جای پا
معنی أَثَرْنَ: زیر ورو کردند-برپا نمودند
معنی أَثَرِی: در پی من
معنی أَثْقَالاًَ: بارهای سنگین
معنی أَثْقَالَکُمْ: بارهای سنگینتان
معنی أَثْقَالَهَا: بارهای سنگینش
معنی أَثْقَالَهُمْ: بارهای سنگینشان
معنی أَثْقَلَت: آن زن سنگین شد
معنی أَثْلٍ: نام گیاهی بی میوه(طرفاء)
معنی أَثُمَّ: آیا بعد از
معنی أَثْمَرَ: میوه داد
معنی أَثِیمٍ: گناه پیشه
معنی أَجِئْتَنَا: به سراغ ما آمده ای
تکرار در قرآن: ۳۵۷۶(بار)

ه حرف سی ویکم در الفبای زبان فارسی، حرف بیست وهفتم در الفبای عربی و پنجمین حرف از حروف الفبای عبری ( ה ) است. نام این حرف «هـِ» یا اصطلاحاً «هـِ یِ دوچشم» است.
این حرف گاهی جزء اصلی کلمه است و صدای «ِ» /e/ می دهد:
و گاهی با توجه به دستور زبان به کلمه اضافه می شود:
در محاوره به جای «است» به کار می رود:
برای معرفه کردن اسم ها در محاوره نیز به کار می رود:
حرف ه در این موارد به کار نمی رود:
ه در آخر اسامی، آن ها را به مؤنث تبدیل می کند. مانند: راهب ( مرد دینی ) به راهبه ( زن دینی ) ، مهدی به مهدیه، سعید به سعیده و…
های بیان حرکت، های غیرملفوظ، های مختفی[ ۱] یا های ناملفوظ در زبان فارسی هایی ست در پایان واژه و نشانگر فتحه یا کسرهٔ حرف پیش از خود است. این «ه» تلفظ نمی شود. [ ۲] مانند: خانِه یا خانَه[ ۳] و کاشانِه یا کاشانَه. [ ۴] در فارسی تاجیکی پایان این گونه واژگان مصوّت a است. [ ۵]
قافیه در شعر فارسی شناسای آن است، که فتحه واپسین حرکت واژه های پایان یافته با های مختفی بوده است. [ ۶]
ناصر خسرو:
ایا غرّه گشته به مکر زمانَه
ز مکرش به دل گشتی آگاه یا نَه
عطّار:
دلی کز عشق تو دیوانَه گردد
وجودش با عدم هم خانَه گردد …
درین دریا دل پردرد عطّار
ندانم مرد گردد یا نَه گردد
مولوی:
ای دل به کجایی تو آگاه هیی یا نَه
از سر تو برون کن هی سودای گدایانَه
در بزم چنان شاهی در نور چنان ماهی
خط در دو جهان درکش چه جای یکی خانَه
شمس قیس رازی ازهای وصلی در برابرهای اصلی نام برده است. وی دربارهٔ «های وصلی» یا زاید و واژگانی پایان یافته با این گونه «ها» ( ـه/ه ) نگاشته است:
«بناءِ این کلمات بر فتح است و این «هاآت» در کلّ احوال از لفظ ساقط اند و جز دلالت حرکت ماقبل در معنی کلمه هیچ مدخل ندارند»[ ۱]
برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی از چهار گونه «ه» نام برده است. وی چهارمین گونه را، «های بیانِ فتحه» نامیده و چنین نگاشته است:
«غیر از دلالت بر فتحهٔ ماقبل هیچ مدخل دیگر ندارد، همچو: «خانه» و «کاشانه» و «بنده»؛ و این در جمع البتّه ساقط می شود، همچو: «خانها» و «جامها» و «بندها» و در اضافت به همزهٔ ملیّنه تبدیل می یابد، همچو: «خانهٔ من» و «جامهٔ من» و «بندهٔ خدا». و در تصغیر به کاف عجمی تبدیل می یابد، همچو: «خانگک» و «جامگک»»[ ۱]

سی ویکمین حرف از الفبای فارسی و بیست وششمین حرف از الفبای عربی (ابتثی) و حرف پنجم از الفبای ابجدی که در حساب جمل معادل پنج به حساب می آید. در یونانی epsilon است. ترتیب الفبا در زبان فارسی اندک اختلافی با الفبای زبان عربی دارد؛ بدین صورت که حرف «و» در الفبای فارسی قبل از حرف «ه » می آید و در الفبای عرب «ه » قبل از «و». از نظر آوایی، این حرف نمایندۀ صامتِ چاکنایی ـ سایشی است. نام آن «هِ = he» و «ها= hâ» است که به های هوّز و های دوچشم هم معروف است. در نمره گذاری درسی برخی از دانشگاه ها، که براساس ابجدی دسته بندی شده است، نمایندۀ مرتبۀ پنجم و معادلِ نمرۀ صفر تا ده است. در علم، رمز زهره و برج سنبله است و در تقویم، رمز سال هجری. حرف «ه» به عنوان پسوند اشتقاقی، یکی از کارآمدترین و مهم ترین پسوند های زبان فارسی است که به اسم و صفت و بن فعل اضافه می شود و معانی متعددی به آن می دهد که مهم ترین آن ها عبارت اند از ۱. صفت نسبی، مثلِ بهاره، پاییزه؛ ۲. اسم مصدر، مثلِ خنده، گریه؛ ۳. اسم ابزار، مثلِ گیره، تابه؛ ۴. صفت مفعولی، مثلِ گزیده، کشته؛ ۵. نشانۀ تحقیر، مثلِ زنه، مَرده؛ ۶. نشانۀ شباهت، مثلِ دهانه، دسته، پایه. گاهی هم این پسوند تغییری در معنای کلمه قبل ایجاد نمی کند، مثل جاودانه، آشیانه. حرف «ه» به دو دستۀ ملفوظ و ناملفوظ تقسیم می شود. های غیر ملفوظ، که در آخر کلمه می آید و نمایندۀ واج مصوت «ـِ = e» است، مثل جوجه، خانه، طلبه. به این مصوت، های بیان حرکت و های مختفی هم می گویند. کلماتی که در انتهای آن حرف «های ناملفوظ» می آید، هنگامی که علامت «ان» جمع و یا پسوند «ی» نسبت به آن اضافه می شود، حرف «ه» بدل به مصوتِ «ـِ = e» می شود و صامت میانجی «گ » می گیرد. مثلِ خستگی، آزادگی، مردگان، تشنگان. های ملفوظ، که هم نوشته و هم خوانده می شود ، اعم از آن که در آغاز یا وسط و یا پایان کلمه باشد، مثل هرگز، مهر، ماه. بعضی از کلمات عربی که به حرف «ت» ختم می شود در فارسی حرف «ت» به های ناملفوظ بدل می شود، مثل قلعت ← قلعه، اشارت ← اشاره، زیادت ← زیاده