نیکی به پدر و مادر

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] در قرآن کریم در چندین جا با تعبیر (وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً) آمده است و اخبار در ثواب نیکی به پدر و مادر بی شمار است و هر مؤمنی را سزاوار است که در گرامی داشت و بزرگداشت و احترام ایشان اهتمام بسیار نماید و در خدمت آنان کوتاهی نکند و در معاشرت و مصاحبت با آنها رفتار نیکو داشته باشد و اگر به چیزی نیاز داشته باشند صبر نکند تا آنها از او بخواهند بلکه پیش از اظهار ایشان تقدیمشان کند که نیاز به سؤال نداشته باشند، همچنان که در اخبار آمده است.
و اگر با او درشتی کنند به آنها اف نگوید و حتی اگر او را بزنند چهره درهم نکشد بلکه به ایشان بگوید: خدا شما را بیامرزد و نگاه تند به ایشان نیفکند بلکه با نظر رحمت و عطوفت بنگرد و صدای خود را از صدای آنها بلندتر نکند و دست خود را بالای دست ایشان نگذارد و جلوتر از ایشان راه نرود بلکه تا آنجا که امکان دارد. در حضور آنها ننشیند و هر چه در فروتنی و خاکساری برای ایشان مبالغه کند اجر و ثوابش بیشتر و بزرگتر خواهد بود.
و اگر بین پدر و مادر اختلافی پدید آمد به نحوی که خشنودی یکی به ناخشنودی دیگری بسته بود، فرزند باید در اصلاح و آشتی بین آنها به هر طریق ممکن بکوشد، اگر چه لازم باشد که نزد فقیه شهر رود تا آنها را بخواهد و با پند و اندرز میانشان توافق برقرار کند تا هیچ یک از او شکسته خاطر نشود.
و بالجمله: اطاعت و فرمانبرداری ایشان و طلب خشنودی آنان واجب است و فرزند نباید بی اجازه ایشان مباح و مستحبی را به جا آورد و از این رو علما فتوا داده اند که مسافرت در طلب علم بدون اجازه آنها جایز نیست، مگر در طلب علم واجبات مثل نماز و روزه و اصول عقاید، به شرط آن که در شهر خودش کسی نباشد که به او بیاموزد و اگر کسی باشد مسافرتش جایز نیست.
در آیه 15 سوره احقاف خداوند به نیکی به والدین سفارش نموده و به بیان دلیل فطری آن پرداخته است:
«وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّی إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعینَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لی فی ذُرِّیَّتی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمینَ». (سوره احقاف/15)
و به انسان درباره پدر و مادرش به نیکوکاری سفارش کرده ایم. مادرش با دشواری به او آبستن شده و به دشواری او را زاده است و بار گرفتن و از شیر بازگرفتنش سی ماه است. تا هنگامی که به کمال توانمندی اش برسد و به چهل سالگی برسد، گوید: پروردگارا به من توفیق ده تا نعمتت را که بر من و بر پدر و مادرم ارزانی داشته ای سپاسگزارم و کار شایسته ای کنم که به آن خشنود شوی و فرزندانم را نیز برای من شایسته بدار. من به تو روی آورده ام و من از مسلمانانم.

پیشنهاد کاربران

بپرس