نیکلاس کوزایی

دانشنامه آزاد فارسی

نیکُلاسِ کوزایی (۱۴۰۱ـ۱۴۶۴م)(Nicholas of Cusa)
تابلوی نیکلاس کوزایی، اثر استاد ویلتن (ح 1463- 1490)
کاردینال، ریاضی دان، دانشمند و فیلسوف آلمانی. در مقام مجتهد قانون شرع، در دفاع از نظریۀ شورایی، که بر برتری شوراهای کلیسا بر پاپ تأکید می کرد، مطالبی نوشت (۱۴۳۳م)، اما بعد موضعش را تغییر داد و حامی پرشور پاپ سالاری شد. در ۱۴۵۰م به مقام اسقفی بریکسِن/برِسّانونه، از نواحی اسقف نشین منصوب شد. سیگیسموند، مِهین دوک هابسبورگ، با این انتصاب به شدت مخالفت کرد زیرا کوزایی پیشنهاد اصلاحات داده بود. سیگیسموند مدتی کوتاه کوزایی را به زندان انداخت و درنتیجه مهین دوک تکفیر شد. کوزایی نه فقط در الهیات بلکه در ریاضیات، علوم و فلسفه نیز دانش اندوخته بود. به عنوان یکی از مخالفان حکمت مَدَرسی، استدلال می کرد که دانایی حقیقی همانا پی بردن به نادانی آدمی است و شناخت پروردگار فقط از راه شهود، که حالتی عالی تر از عقل است، امکان پذیر است. کوزایی اندیشه های جوردانو برونو را پیشاپیش بیان کرده بود و اصلاح تقویم را پیشنهاد کرد که بعداً به همت پاپ گرگوریوس سیزدهم به اجرا درآمد. نظریۀ او دربارۀ گردش زمین تقریباً یک قرن بر نظریۀ کُپرنیک تقدم داشت. کوزایی به اجرای آزمایش های علمی، طب تشخیصی، گیاه شناسی، نقشه کشی و گردآوری نسخه های خطی نیز سرگرم بود. کشف دوازده نمایش نامۀ کمدی به قلم پلاوتوس، نمایش نامه نویس رومی، ازجملۀ کشف های او به شمار می روند.

پیشنهاد کاربران