نیوتون آیزاک. نیوتون، آیزاک (۱۶۴۲ـ۱۷۲۷)(Newton, Isaac)
نیوتون، آیزاک
فیزیک دان و ریاضی دان انگلیسی. اصول فیزیک را به منزلۀ رشته ای از علم جدید بنیاد گذاشت. از ۱۶۶۵ تا ۱۶۶۶، قضیۀ دوجمله ای، حساب دیفرانسیل و انتگرال، و این واقعیت را کشف کرد که نور سفید متشکل از رنگ های متعدد است. سه قانون اصلی حرکت (← نیوتون، قانون هایحرکت) و قانون عمومی گرانش را به دست آورد و در ۱۶۸۷، اثر بزرگش، با عنوان اصول ریاضی فلسفۀ طبیعی را تنظیم کرد که معمولاً پرینکیپیا (یا اصول) نامیده می شود در ۱۷۰۵، لقب سِر گرفت. بزرگ ترین دستاورد نیوتون آن بود که نشان داد اصول علمی، کاربرد عالمگیر دارند. او ضمن تشریح مفاهیم جرم، وزن، نیرو، لَختی، و شتاب، این مفاهیم را به روشنی معرفی کرد. در ۱۶۷۹، حرکت ماه را براساس نظریۀ گرانش خود محاسبه کرد و پی برد که این نظریه می تواند قوانین حرکت سیارات را توضیح دهد. پیش از آن، اخترشناسی آلمانی، یوهان کپلر، از طریق رصدهای سیاره ای چنین قوانینی را به دست آورده بود. نیوتون در وولستورپ مانور، واقع در لینکلن شر، زاده شد و در دانشگاه کیمبریج درس خواند. در ۲۶سالگی استاد آن جا شد. در برابر حملات جیمز دوم به دفاع از آزادی دانشگاه ها برخاست، و از ۱۶۸۹ تا ۱۷۰۲ به عنوان یکی از اعضای حزب اصلاح طلب ویگ به نمایندگی پارلمان درآمد. در ۱۶۹۶، سرپرست ضرابخانۀ سلطنتی و در ۱۶۹۹، رئیس آن جا شد و در این مقام، عملیات ضرب سکه ها را اصلاح کرد. در ۳۰ سال آخر عمرش به مطالعۀ الهیات و گاه شماری، و آزمایش های کیمیاگری پرداخت. نیوتون و ریاضی دان آلمانی، گوتفرید لایب نیتس، مستقل از یکدیگر در زمینۀ حساب دیفرانسیل به تحقیق پرداختند و هر دو نیز به پیشرفت های درخور توجهی دست یافتند، ولی نیوتون مدعی بود که یگانه مبتکر این حساب است. هنگامی که لایب نیتس برای حل منصفانۀ موضوع به انجمن سلطنتی متوسل شد، نیوتون کمیته ای از هوادارنش را مأمور داوری کرد و حتی جواب این کمیته را هم خود نوشت. نتیجه آن شد که ریاضیات انگلستان سال ها از پیشرفت بازماند، زیرا چیزی که در عمل به کار برده می شد، اصلاحات و نمادهای لایب نیتس بود. بین نیوتون و دانشمند انگلیسی، رابرت هوک، نیز نزاع مشابهی درگرفت. هوک مدعی بود قانون عکس مجذور گرانش را پیش از نیوتون کشف کرده است. نیوتون، پژوهش در پدیدۀ گرانش را در ۱۶۶۵ آغاز کرد. بنابر داستانی که نقل می شود، الهام بخش او سقوط سیبی از درخت بود. فعالیت های او زمینه های بسیار متنوعی مانند جبر و نظریۀ اعداد، هندسۀ تحلیلی و هندسۀ کلاسیک، روش های محاسباتی، تقریب زنی، و حتی احتمالات را دربر می گرفت. آزمایش هایی که با نور و منشور صورت داد، او را به استفاده از تلسکوپ بازتابی (انعکاسی) رهنمون شدند. همچنین، پدیده های اپتیکی دیگری، ازجمله آثار تداخل در لایه های نازک، را بررسی کرد. یکی از این پدیده ها حلقه های نیوتون است که با نام خودش شناخته می شود. در ۱۶۸۴، دربارۀ حرکت مداری اجسام را نوشت. کتاب اصول با کمک مالی دوستش، ادموند هالی، به چاپ رسید و در ۱۷۰۴، خلاصۀ همۀ آثارش در زمینۀ نور را در کتابی با عنوان اُپتیک به چاپ رساند.
نیوتون، آیزاک
فیزیک دان و ریاضی دان انگلیسی. اصول فیزیک را به منزلۀ رشته ای از علم جدید بنیاد گذاشت. از ۱۶۶۵ تا ۱۶۶۶، قضیۀ دوجمله ای، حساب دیفرانسیل و انتگرال، و این واقعیت را کشف کرد که نور سفید متشکل از رنگ های متعدد است. سه قانون اصلی حرکت (← نیوتون، قانون هایحرکت) و قانون عمومی گرانش را به دست آورد و در ۱۶۸۷، اثر بزرگش، با عنوان اصول ریاضی فلسفۀ طبیعی را تنظیم کرد که معمولاً پرینکیپیا (یا اصول) نامیده می شود در ۱۷۰۵، لقب سِر گرفت. بزرگ ترین دستاورد نیوتون آن بود که نشان داد اصول علمی، کاربرد عالمگیر دارند. او ضمن تشریح مفاهیم جرم، وزن، نیرو، لَختی، و شتاب، این مفاهیم را به روشنی معرفی کرد. در ۱۶۷۹، حرکت ماه را براساس نظریۀ گرانش خود محاسبه کرد و پی برد که این نظریه می تواند قوانین حرکت سیارات را توضیح دهد. پیش از آن، اخترشناسی آلمانی، یوهان کپلر، از طریق رصدهای سیاره ای چنین قوانینی را به دست آورده بود. نیوتون در وولستورپ مانور، واقع در لینکلن شر، زاده شد و در دانشگاه کیمبریج درس خواند. در ۲۶سالگی استاد آن جا شد. در برابر حملات جیمز دوم به دفاع از آزادی دانشگاه ها برخاست، و از ۱۶۸۹ تا ۱۷۰۲ به عنوان یکی از اعضای حزب اصلاح طلب ویگ به نمایندگی پارلمان درآمد. در ۱۶۹۶، سرپرست ضرابخانۀ سلطنتی و در ۱۶۹۹، رئیس آن جا شد و در این مقام، عملیات ضرب سکه ها را اصلاح کرد. در ۳۰ سال آخر عمرش به مطالعۀ الهیات و گاه شماری، و آزمایش های کیمیاگری پرداخت. نیوتون و ریاضی دان آلمانی، گوتفرید لایب نیتس، مستقل از یکدیگر در زمینۀ حساب دیفرانسیل به تحقیق پرداختند و هر دو نیز به پیشرفت های درخور توجهی دست یافتند، ولی نیوتون مدعی بود که یگانه مبتکر این حساب است. هنگامی که لایب نیتس برای حل منصفانۀ موضوع به انجمن سلطنتی متوسل شد، نیوتون کمیته ای از هوادارنش را مأمور داوری کرد و حتی جواب این کمیته را هم خود نوشت. نتیجه آن شد که ریاضیات انگلستان سال ها از پیشرفت بازماند، زیرا چیزی که در عمل به کار برده می شد، اصلاحات و نمادهای لایب نیتس بود. بین نیوتون و دانشمند انگلیسی، رابرت هوک، نیز نزاع مشابهی درگرفت. هوک مدعی بود قانون عکس مجذور گرانش را پیش از نیوتون کشف کرده است. نیوتون، پژوهش در پدیدۀ گرانش را در ۱۶۶۵ آغاز کرد. بنابر داستانی که نقل می شود، الهام بخش او سقوط سیبی از درخت بود. فعالیت های او زمینه های بسیار متنوعی مانند جبر و نظریۀ اعداد، هندسۀ تحلیلی و هندسۀ کلاسیک، روش های محاسباتی، تقریب زنی، و حتی احتمالات را دربر می گرفت. آزمایش هایی که با نور و منشور صورت داد، او را به استفاده از تلسکوپ بازتابی (انعکاسی) رهنمون شدند. همچنین، پدیده های اپتیکی دیگری، ازجمله آثار تداخل در لایه های نازک، را بررسی کرد. یکی از این پدیده ها حلقه های نیوتون است که با نام خودش شناخته می شود. در ۱۶۸۴، دربارۀ حرکت مداری اجسام را نوشت. کتاب اصول با کمک مالی دوستش، ادموند هالی، به چاپ رسید و در ۱۷۰۴، خلاصۀ همۀ آثارش در زمینۀ نور را در کتابی با عنوان اُپتیک به چاپ رساند.
wikijoo: نیوتون،_آیزاک_(۱۶۴۲ـ۱۷۲۷)