نیلوفر بیضایی ( زادهٔ ۲۵ دی ۱۳۴۵ ) نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر اهل ایران است. آثار نمایشی او حاوی موضوعاتی هم چون «زن و زنانگی محصور شده»، «فردیت گمشده در جامعهٔ توده وار»، «هویت جوئی و بیگانگی» و تبعید، با نگاه منتقد اجتماعی است.
... [مشاهده متن کامل]
نیلوفر بیضایی نخستین فرزند بهرام بیضایی ( نویسنده، پژوهشگر و کارگردان تئاتر و سینما ) از همسر اوّلش منیراعظم رامین فر ( خواهر ایرج رامین فر طراح صحنه و لباس ایرانی و خواهرزادهٔ عباس جوانمرد، کارگردان نام آشنای تئاتر ایران در دهه های سی، چهل و پنجاه شمسی ) است. پدر بزرگ پدری او میرزا نعمت الله بیضایی متخلص به ذکایی تذکره نویس و شاعر و کوچک ترین برادرِ ادیب بیضائی شاعر اهل آران است.
نیلوفر بیضایی در سال ۱۹۸۵ ناچار به ترک ایران شد و از آن هنگام در آلمان و در تبعید به سر می برد. او پس از پایان تحصیل در رشته های ادبیات آلمانی، تئاتر - سینما و تلویزیون و تعلیم و تربیت از دانشگاه فرانکفورت در سال ۱۹۹۴ گروه تئاتر دریچه را پایه گذاری کرد و کار هنری خود را به عنوان نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر آغاز کرد و طراحی نور و صحنهٔ اکثر نمایشهای خود را نیز بر عهده داشته است.
تلویزیون من و تو در سال ۲۰۱۶ یکی از برنامه های «به زندگی من خوش آمدید» را به زندگی او اختصاص داد.
آثار نمایشی او حاوی موضوعاتی هم چون «زن و زنانگی محصور شده»، «فردیت گمشده در جامعهٔ توده وار»، «هویت جوئی و بیگانگی» و تبعید با نگاه منقد اجتماعی است. او همچنین در فرم اجرایی دست به تجربه هایی زده که در نوع خود در عرصهٔ تئاتر ایرانی نو بوده اند. او معتقد است که برای بیان آنچه در جامعه تابو بوده یا درباره اش به صدای بلند حرف زده نشده است، باید از فرمهایی استفاده کرد که تنها بر متن استوار نباشند، بلکه قابلیت های تصویری و بصری داشته باشند و از آن طریق ناگفته های لابه لای سطور به نمایش در آیند. او از شیوه های کلاسیک نمایشی فاصله گرفته و با استفاده از کلاژها و طرح های صحنه ای، تماشاگر را به مشارکت در واقعهٔ نمایشی از طریق فعال ساختن قدرت تخیل و با استفاده از تجارب شخصی خود برای تکمیل داستان فرا می خواند. او همچنین در چند نمایش خود، شیوه های گوناگون نگارشی و اجرایی تئاتر مستند را تجربه کرده است.
کیان ثابتی در این مورد می نویسد:
"به زعم نگارنده، نیلوفر بیضایی چهره ای منحصر بفردی در تئاتر ایرانیان خارج از کشور است. او تحصیلات خودش را در ادبیات آلمان، تئاتر و سینما و تلویزیون و تعلیم و تربیت در آلمان به اتمام رسانده و دارای مدرک کارشناسی ارشد است. با اینکه تحت تأثیر آوانگاردها و پست مدرنیست های تئاتر دنیاست ولی از طرف دیگر، عاشق زبان و ادبیات فارسی و صحنه آوردن نمایش هایی به زبان فارسی ولی با فرمی مدرن و جدید است. کاری که شاید در جامعه غربی به راحتی قابل پذیرش و دارای مخاطبان خاص خودش است ولی در جامعه ایرانی که هنوز پله های مقدماتی تئاتر مدرن دنیا را طی می کند به خصوص در جامعه ایرانیان خارج از کشور، کاری بسیار سخت است. همین مشخصه، نیلوفر بیضایی را به چهره ای شاخص و ممتاز در بین هنرمندان تئاتر خارج از کشور تبدیل کرده است – از کلمه تئاتر خارج از ایران به طور عام استفاده کرده ام و از عنوان تئاتر در تبعید استفاده نکرده ام زیرا بسیاری از تئاتری های خارج از کشور، آثار خویش را در ایران هم به اجراء درمی آورند و چه اندازه مفید بود برای تئاتر رو به رشد ایران اگر هنرمندان و دانشجویان تئاتر ایران، امکان تماشای کارهای نیلوفر بیضایی را هم داشتند…"
... [مشاهده متن کامل]
نیلوفر بیضایی نخستین فرزند بهرام بیضایی ( نویسنده، پژوهشگر و کارگردان تئاتر و سینما ) از همسر اوّلش منیراعظم رامین فر ( خواهر ایرج رامین فر طراح صحنه و لباس ایرانی و خواهرزادهٔ عباس جوانمرد، کارگردان نام آشنای تئاتر ایران در دهه های سی، چهل و پنجاه شمسی ) است. پدر بزرگ پدری او میرزا نعمت الله بیضایی متخلص به ذکایی تذکره نویس و شاعر و کوچک ترین برادرِ ادیب بیضائی شاعر اهل آران است.
نیلوفر بیضایی در سال ۱۹۸۵ ناچار به ترک ایران شد و از آن هنگام در آلمان و در تبعید به سر می برد. او پس از پایان تحصیل در رشته های ادبیات آلمانی، تئاتر - سینما و تلویزیون و تعلیم و تربیت از دانشگاه فرانکفورت در سال ۱۹۹۴ گروه تئاتر دریچه را پایه گذاری کرد و کار هنری خود را به عنوان نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر آغاز کرد و طراحی نور و صحنهٔ اکثر نمایشهای خود را نیز بر عهده داشته است.
تلویزیون من و تو در سال ۲۰۱۶ یکی از برنامه های «به زندگی من خوش آمدید» را به زندگی او اختصاص داد.
آثار نمایشی او حاوی موضوعاتی هم چون «زن و زنانگی محصور شده»، «فردیت گمشده در جامعهٔ توده وار»، «هویت جوئی و بیگانگی» و تبعید با نگاه منقد اجتماعی است. او همچنین در فرم اجرایی دست به تجربه هایی زده که در نوع خود در عرصهٔ تئاتر ایرانی نو بوده اند. او معتقد است که برای بیان آنچه در جامعه تابو بوده یا درباره اش به صدای بلند حرف زده نشده است، باید از فرمهایی استفاده کرد که تنها بر متن استوار نباشند، بلکه قابلیت های تصویری و بصری داشته باشند و از آن طریق ناگفته های لابه لای سطور به نمایش در آیند. او از شیوه های کلاسیک نمایشی فاصله گرفته و با استفاده از کلاژها و طرح های صحنه ای، تماشاگر را به مشارکت در واقعهٔ نمایشی از طریق فعال ساختن قدرت تخیل و با استفاده از تجارب شخصی خود برای تکمیل داستان فرا می خواند. او همچنین در چند نمایش خود، شیوه های گوناگون نگارشی و اجرایی تئاتر مستند را تجربه کرده است.
کیان ثابتی در این مورد می نویسد:
"به زعم نگارنده، نیلوفر بیضایی چهره ای منحصر بفردی در تئاتر ایرانیان خارج از کشور است. او تحصیلات خودش را در ادبیات آلمان، تئاتر و سینما و تلویزیون و تعلیم و تربیت در آلمان به اتمام رسانده و دارای مدرک کارشناسی ارشد است. با اینکه تحت تأثیر آوانگاردها و پست مدرنیست های تئاتر دنیاست ولی از طرف دیگر، عاشق زبان و ادبیات فارسی و صحنه آوردن نمایش هایی به زبان فارسی ولی با فرمی مدرن و جدید است. کاری که شاید در جامعه غربی به راحتی قابل پذیرش و دارای مخاطبان خاص خودش است ولی در جامعه ایرانی که هنوز پله های مقدماتی تئاتر مدرن دنیا را طی می کند به خصوص در جامعه ایرانیان خارج از کشور، کاری بسیار سخت است. همین مشخصه، نیلوفر بیضایی را به چهره ای شاخص و ممتاز در بین هنرمندان تئاتر خارج از کشور تبدیل کرده است – از کلمه تئاتر خارج از ایران به طور عام استفاده کرده ام و از عنوان تئاتر در تبعید استفاده نکرده ام زیرا بسیاری از تئاتری های خارج از کشور، آثار خویش را در ایران هم به اجراء درمی آورند و چه اندازه مفید بود برای تئاتر رو به رشد ایران اگر هنرمندان و دانشجویان تئاتر ایران، امکان تماشای کارهای نیلوفر بیضایی را هم داشتند…"
