[ویکی نور] «محمد قطب الدین نیریزی»، از حکما و عرفای نامدار و برجسته دوره صفوی است. مؤلفین، محل تولد وی را نیریز ذکر نموده اند. تاریخ دقیق تولد ایشان در هیچ کدام از تذکره ها ذکر نشده است، اما به استناد مقدمه «قصیده عشقیه» ایشان می توان دریافت که به طور تقریب، حدود سال 1100ق اتفاق افتاده باشد.
تمام مورخین، نام وی را محمد و لقب او را قطب الدین نگاشته اند (خاوری، 1362، ج 1، ص 298). نسب شریفش با 26 واسطه از سادات بزرگان دین به حضرت سید الساجدین امام علی بن الحسین(ع) می رسد (خواجوی، ص 5؛ پرویزی، تذکره، ص 3).
از دوران کودکی سید قطب الدین اطلاع دقیقی در دست نیست. آقای دکتر خاوری در این باره مطالبی دارد که مضمون آن چنین است: وی تحصیلات مقدماتی و عالی علوم را در زادگاه خویش آموخت و برای تکمیل سطوح و تحصیل ادبیات عرب، فقه و حدیث و کلام و حکمت به دارالعلم شیراز و اصفهان عزیمت نمود و در خدمت هفت تن از دانشمندان زمان از جمله مولی شاه محمد دارابی، به کسب کمالات پرداخت.
وی به حکمت علاقه ی خاص داشت و در تفسیر، حدیث، فقه و ادب نیز تا حدی تبحر حاصل کرد. او بعد از تکمیل علوم، در بقعه شاه داعی الله نزد شیخ علی نقی اصطهباناتی به طی مقامات سلوک پرداخت و بعد از مرشد و شیخ خویش، اصطهباناتی، در فارس مروج طریقه ی ذهبیه و مرشد و مربی سالکان این طریقت شد. وی سفرهایی به قزوین، قم، کاشان، اصفهان و نجف داشت و در این سفرها به تدریس و تعلیم نیز می پرداخت.
شایان ذکر است که شیخ علی نقی اصطهباناتی (م 1126) از عرفای الهی، استاد معنوی ایشان بوده که وی مراتب سیر و سلوک را نزد او به اتمام رسانیده است.
علاوه بر این مشایخ و مریدان معروف، نام افراد زیادی از مریدان و تربیت یافتگان درجه دوم و سوم وی برشمرده شده که از ذکر آنها خودداری می نماییم.
تمام مورخین، نام وی را محمد و لقب او را قطب الدین نگاشته اند (خاوری، 1362، ج 1، ص 298). نسب شریفش با 26 واسطه از سادات بزرگان دین به حضرت سید الساجدین امام علی بن الحسین(ع) می رسد (خواجوی، ص 5؛ پرویزی، تذکره، ص 3).
از دوران کودکی سید قطب الدین اطلاع دقیقی در دست نیست. آقای دکتر خاوری در این باره مطالبی دارد که مضمون آن چنین است: وی تحصیلات مقدماتی و عالی علوم را در زادگاه خویش آموخت و برای تکمیل سطوح و تحصیل ادبیات عرب، فقه و حدیث و کلام و حکمت به دارالعلم شیراز و اصفهان عزیمت نمود و در خدمت هفت تن از دانشمندان زمان از جمله مولی شاه محمد دارابی، به کسب کمالات پرداخت.
وی به حکمت علاقه ی خاص داشت و در تفسیر، حدیث، فقه و ادب نیز تا حدی تبحر حاصل کرد. او بعد از تکمیل علوم، در بقعه شاه داعی الله نزد شیخ علی نقی اصطهباناتی به طی مقامات سلوک پرداخت و بعد از مرشد و شیخ خویش، اصطهباناتی، در فارس مروج طریقه ی ذهبیه و مرشد و مربی سالکان این طریقت شد. وی سفرهایی به قزوین، قم، کاشان، اصفهان و نجف داشت و در این سفرها به تدریس و تعلیم نیز می پرداخت.
شایان ذکر است که شیخ علی نقی اصطهباناتی (م 1126) از عرفای الهی، استاد معنوی ایشان بوده که وی مراتب سیر و سلوک را نزد او به اتمام رسانیده است.
علاوه بر این مشایخ و مریدان معروف، نام افراد زیادی از مریدان و تربیت یافتگان درجه دوم و سوم وی برشمرده شده که از ذکر آنها خودداری می نماییم.
wikinoor: نیریزی،_قطب الدین_محمد