نیروی دریایی شاهنشاهی هخامنشی ( به پارسی باستان: 𐎴𐎠𐎺, nāva ) [ ۱] نیروی دریایی باستانی امپراتوری پارس بود که میان سال های ۵۲۵ پیش از میلاد تا ۳۳۰ پیش از میلاد، خدمت گذاری می کرد. ایجاد سازمان، زیرساخت و اساس مالی نیروی دریایی هخامنشی به داریوش بزرگ نسبت داده شده است. [ ۲] نیروی دریایی هخامنشی نخستین «نیروی دریایی پادشاهی» واقعی بود که در تاریخ پدید آمد. [ ۳]
ایجاد سازمان، زیرساخت و اساس مالی نیروی دریایی هخامنشی به داریوش بزرگ نسبت داده شده است. [ ۲]
آوی باخنهایمر، نویسنده، محقق، استاد دانشگاه و باستان شناس استرالیایی، در نشست تخصصی دریانوردی در امپراتوری هخامنشی در دی ۱۳۹۸، با تاکیدکردن بر اهمیت پژوهش بر روابط ایرانیان و منابع آبی در دوران هخامنشیان، بیان داشت که با وجود سندهایی تاریخی و باستان شناسی، دربارهٔ سروکار ایرانی ها با منابع آبی، کمتر به ماهیت و گونهٔ آن، پرداخته اند. [ ۴] او همچنین اعلام کرد که «در واقع، هخامنشیان نه تنها به مدیریت و بهره برداری از منابع روزمینی جهان اطراف خود مشغول بودند بلکه با فرستادن ناوگان های اطلاعاتی به کاوش در دریاهای اطراف خویش، رودخانه ها و اقیانوس ها نیز می پرداختند». [ ۴]
باخنهایمر با تأکید بر این که نخستین نیروی دریایی ثابت جهان در دوران داریوش یکم بنیان گذاشته شد، افزود: «هخامنشیان در دورانشان، در یک کشاکش جغرافیای سیاسی گرفتار بودند که نقطهٔ اتکا و ثقل آن، دریانوردی در مدیترانه بوده است». [ ۴] همچنین اعلام شد که در این دوره، سه نیروی دریایی بزرگ، یعنی نیروی دریایی یونان، فینیقی و مصر، در عمل، در دریای مدیترانه حکم ران بوده اند و با توجه به اینکه برای هخامنشیان که در زمین، ارتشی منظم و پیروز داشتند، چیرگی بر دریا نیز برای آنان مهم شمرده شده است و پس از بازگشت خشایارشا از نبرد با یونانیان، سیاستشان برای کنترل این سه نیروی دریایی، از مهم ترین سوهای روابط خارجی این شاهنشاهی بوده است. [ ۴]
منابع تاریخی کنونی، نشان داده اند که هخامنشیان تا چه اندازه ای بر مدیریت منابع آبی سفارش کرده اند و در این راه، چگونه به کاوش ساحل شرقی آفریقا و رودخانه سند مشغول شده اند. [ ۴] نقش های بر روی سکه های دوره نیز نشانگر دیگری از این هستند که ناوگان هخامنشی، از چه واحدها و مواردی ساخته شده بوده است و اینکه چگونه چنین ناوگانی، سازماندهی می شده است. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفایجاد سازمان، زیرساخت و اساس مالی نیروی دریایی هخامنشی به داریوش بزرگ نسبت داده شده است. [ ۲]
آوی باخنهایمر، نویسنده، محقق، استاد دانشگاه و باستان شناس استرالیایی، در نشست تخصصی دریانوردی در امپراتوری هخامنشی در دی ۱۳۹۸، با تاکیدکردن بر اهمیت پژوهش بر روابط ایرانیان و منابع آبی در دوران هخامنشیان، بیان داشت که با وجود سندهایی تاریخی و باستان شناسی، دربارهٔ سروکار ایرانی ها با منابع آبی، کمتر به ماهیت و گونهٔ آن، پرداخته اند. [ ۴] او همچنین اعلام کرد که «در واقع، هخامنشیان نه تنها به مدیریت و بهره برداری از منابع روزمینی جهان اطراف خود مشغول بودند بلکه با فرستادن ناوگان های اطلاعاتی به کاوش در دریاهای اطراف خویش، رودخانه ها و اقیانوس ها نیز می پرداختند». [ ۴]
باخنهایمر با تأکید بر این که نخستین نیروی دریایی ثابت جهان در دوران داریوش یکم بنیان گذاشته شد، افزود: «هخامنشیان در دورانشان، در یک کشاکش جغرافیای سیاسی گرفتار بودند که نقطهٔ اتکا و ثقل آن، دریانوردی در مدیترانه بوده است». [ ۴] همچنین اعلام شد که در این دوره، سه نیروی دریایی بزرگ، یعنی نیروی دریایی یونان، فینیقی و مصر، در عمل، در دریای مدیترانه حکم ران بوده اند و با توجه به اینکه برای هخامنشیان که در زمین، ارتشی منظم و پیروز داشتند، چیرگی بر دریا نیز برای آنان مهم شمرده شده است و پس از بازگشت خشایارشا از نبرد با یونانیان، سیاستشان برای کنترل این سه نیروی دریایی، از مهم ترین سوهای روابط خارجی این شاهنشاهی بوده است. [ ۴]
منابع تاریخی کنونی، نشان داده اند که هخامنشیان تا چه اندازه ای بر مدیریت منابع آبی سفارش کرده اند و در این راه، چگونه به کاوش ساحل شرقی آفریقا و رودخانه سند مشغول شده اند. [ ۴] نقش های بر روی سکه های دوره نیز نشانگر دیگری از این هستند که ناوگان هخامنشی، از چه واحدها و مواردی ساخته شده بوده است و اینکه چگونه چنین ناوگانی، سازماندهی می شده است. [ ۴]
