نیاسر

نیاسَر یکی از شهرهای باستانی شهرستان کاشان در استان اصفهان ایران است. [ ۱]
بنا بر آنچه مجله دریای پارس نوشته است نیاسر واژه ای است از فارسی کهن و به معنی سایه و سرما معنی می دهد و متضاد آفتاب و گرما است بعضی آن را به معنی ایستاده هم معنی کرده اند، نیاسر به عنوان دری در دل کویر شناخته میشود آب وهوای بسیار خوبی دارد
جمعیت آن در سال ۱۳۹۵برابر با ۳۰۰۰نفر برآورد شده است.
نیاسر روستایی باستانی بوده است که در آثار جغرافیایی سده های ششم و هفتم از آن یاد شده است. آثار باستانی و طبیعی موجود نیاسر عبارت است از: چهارتاقی نیاسر، آبشار، کاخ صفوی تالار که بر روی آتشکده ساسانی ساخته شده، گرمابه صفوی، برج دیدبانی، پناهگاه زیرزمینی معروف به سوراخ رئیس، چنارهای کهنسال و چشمه و نیایشگاه مجاور آن که اکنون تبدیل به مسجد شده است. [ ۲]
مهم ترین اثر باستانی نیاسر، بنای تقویمی چهارتاقی نیاسر است. آبشار نیاسر نیز از جمله زیباترین آبشارهای ایران است که محیطی سرسبز و مصفا را در محله سر کمر شهر نیاسر ایجاد کرده است و همچنین مراسم گلاب گیری نیز که همه ساله در اردیبهشت ماه در نیاسر برگزار می گردد گردشگران بسیاری را در به این شهر تاریخی جذب می نماید. [ ۳]
آثار تاریخی و طبیعی نیاسر[ ۴] غار تاریخی رئیس و لایه کهن زیرین آن، چهار طاقی ( آتشکده ) ساسانی، بافت تاریخی با بناهای عمومی و مسکونی متعدد و گوناگون، باغهای گسترده، گلستانهای زیبا و قرارگیری در دامنه کوه به همراه چشمه اسکندریه و آبشار معروف نیاسر و باغ و کوشک تالار، این شهر را به یکی از شهرهای تاریخی و گردشگری کشور تبدیل نموده است. این شهر همه ساله و به خصوص در ایام گلابگیری پذیرای گردشگران و تورهای گردشگری از اقصی نقاط کشور است.
چهارتاقی نیاسر که به آتشکده ساسانی نیاسر نیز معروف می باشد، یک ساختمان گنبدی شکل است که آن را متعلق به اواخر دوران اشکانی یا اوایل دوران ساسانی می دانند و بالاتر از چشمه اسکندریه قرار دارد. [ ۵] چار تاقی بر روی صخره ای قرار گرفته است و مشرف به بخش «تالار» روستا می باشد، از دور خود نمایی می کند. این بنایی است که معتقدند به دستور اردشیر بابکان، مؤسس سلسله ساسانیان ساخته شده است. آتشکده بنایی ۱۴×۱۴ متر می باشد که به صورت اتاقی به همراه یک گنبد می باشد. در چهار طرف اتاق دیواری وجود ندارد. چهار طاقی از سنگهایی که با گچ کنار یکدیگر قرار داده شده اند ساخته شده است. سنگ های به کار رفته در قسمت های پایینی بنا به شکل طبیعی و عادی و سنگهای بکار رفته در قوسها و در قسمت های فوقانی مربعی شکل و مانند آجرهای بزرگی هستند. قسمت های تحتانی بنا در سالهای اخیر با گچ پوشیده شده است. احتمالاً درگذشته تمامی دیوارهای اطراف آتشکده با کنده کاری های گچی تزیین شده بودند.