نیابت خاصه

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] نیابت خاصه به معنای جانشینی شخصی از سوی امام برای برقراری ارتباط مردم با او در مواردی که ارتباط مستقیم مردم با وی ممکن نیست. در این شرایط امام، افراد خاصی را به عنوان نایب خود قرار می دهد. امام باید شخصا نائبش را به مردم معرفی نموده یا نایب قبل از او، نائب جدید را به مردم بشناساند. برخی مورخین نیابت را به معنای جانشینی مطلق گرفته‎اند و معتقدند تنها وکلای امام زمان (عج) در دوره غیبت صغری یا همان نواب اربعه به عنوان نائب خاص و جانشین مطلق محسوب می‎شدند. بر اساس این نظریه حتی برترین وکلای دوره حضور ائمه نیز قائم مقام مطلق و نائب خاص امام به شمار نمی‎آمدند زیرا ارتباط امام با مردم قطع نشده بود از این رو به آنها سفیر یا وکیل امام اطلاق می‎شد.
نائبان خاص امام زمان چهار نفر بودند: عثمان بن سعید، محمد بن عثمان، حسین بن روح نوبختی و علی بن محمد سمری‏.
با شروع غیبت صغری چند نفر از یاران ائمه و شیعیان، ادعای دروغین نیابت خاص خود از امام مهدی(ع) را مطرح کردند که نام برخی از آنان در یکی از توقیعات امام زمان (عج) که با هدف لعن و تبری از مدعیان دروغین صادر شده، آمده است. ادعای دروغین نیابت خاص، اختصاص به دوره غیبت صغری نداشته است بلکه در دوره غیبت کبری نیز افرادی ادعای بابیت و نیابت خاص از امام زمان را داشته‎اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس