نگون بختی

- - -
✅ معنی و ریشه شناسی واژهٔ �نگون� در فارسی
🔹 معنی:
�نگون� در فارسی به معنی وارونه، واژگون، سرنگون، پایین شده، خم شده است.
ترکیب �نگون بخت� یعنی کسی که بختش وارونه یا بد شده، بدبخت، تیره روز.
🔹 ریشهٔ واژه در فارسی:
بر اساس منابع معتبر زبان شناسی و واژه نامه های تاریخی فارسی، مانند:
فرهنگ معین
برهان قاطع
لغت نامهٔ دهخدا
فرهنگ ریشه شناسی دکتر حسن انوری
Etymological Dictionary of Persian ( Paul Horn, Haim, or others )
واژهٔ �نگون� از ریشهٔ فارسی میانه "nēkun" یا "nīgōn" ( به معنی رو به پایین، وارونه ) گرفته شده است.
این واژه در فارسی باستان و پهلوی نیز ریشه دارد:
زبان واژه معنی
فارسی میانه nīgōn وارونه، پایین
پهلوی nēgōn خمیده، سرنگون
فارسی نو نگون وارونه، سر به زیر
- - -
🟩 واژه �گون� در ترکی ( T�rk�e ) چه معنایی دارد؟
در زبان ترکی:
G�n ( نه گون ) به معنی روز، خورشید، روشنایی است.
در ترکی آذربایجانی هم �g�n� همین معنا را دارد.
بنابراین:
زبان واژه معنی
ترکی استانبولی G�n روز، خورشید
ترکی آذربایجانی G�n روز
🔸 توجه کنید: �G�n� در ترکی اصلاً به معنای وارونه یا بدبخت نیست.
- - -
🔴 آیا �نگون� از ترکی آمده است؟
خیر. هیچ منبع زبان شناسی جدی یا معتبر، �نگون� را واژه ای تُرکی نمی داند. دلایل:
1. ریشهٔ واژه در فارسی میانه و پهلوی وجود دارد – یعنی صدها سال پیش از گسترش زبان ترکی در ایران.
2. واژه در هیچ زبان ترکی به صورت �نگون� یا با معنای مشابه وجود ندارد.
3. واژه �گون� در ترکی ( با گ گـ ) ، به معنی �روز� است، نه �وارونه� یا �تیره روز�.
- - -
📚 منابع معتبر برای بررسی:
1. لغت نامه دهخدا:
> نَگون: ( صفت ) وارونه، سرنگون، سر به زیر، با بخت بد. . .
ترکیب �نگون بخت� یعنی بدبخت.
2. فرهنگ ریشه شناسی دکتر حسن انوری:
> از فارسی میانه nīgōn به معنی وارونه، که با واژه های دیگر مانند �نگونسار� ( سرنگون شده ) هم ریشه است.
3. Etymological Dictionary of Persian – D. N. MacKenzie و Paul Horn
> nīgōn: Middle Persian for "downward, reversed"
Cognate with Sanskrit ni ( down ) , PIE root ni - / neg - ( down, below )
- - -
✅ نتیجه گیری:
واژهٔ نگون یک واژهٔ اصیل فارسی است با ریشه ای عمیق در فارسی میانه و پهلوی.
هیچ گونه ارتباطی به زبان ترکی ندارد. واژهٔ ترکی �G�n� به معنی روز و نور است، ولی �نگون� به معنی وارونه و تیره روز است.
زبان فارسی ریشه در زبان های ایرانی ( هندواروپایی ) دارد، نه در زبان های ترکی ( آلتایی ) .
- - -